10-08-1923. Brief van Theo van Doesburg aan Rietveld
briefpapier van De Stijl
28,7 x 22,3 cm
grijsblauwe inkt
recto:
Parijs 10en Aug 23
Beste Rietveld! - Gisteren nacht hebben we de/ heelen nacht door gewerkt. De teekeningen/ van het project Rosenberg zijn klaar en al/ in blauwdruk. Je ontvangt ze een dezer/ dagen. Ze zijn ver-stuurd. Toen ik vanmorgen/ wakker werd vond ik eenige brieven o.a./ ook uit duitschland. Daar was een progra-/ ma der Bauhauswoche bij ingesloten. Ik stond/ versteld daarin te bemerken dat je met de/ expositie van Het Bauhaus in Weimar, dus tegen De Stijl" [exposeert = doorgestreept] meedoet. Dat Wils/ en Oud mededoen verwondert mij niet/ zo, daar ze op reclamemaken uit zijn, maar/ welk voordeel kun jij er in zien om daar/ te exposeeren. Ik ben er echt beroerd van/ en zie nu dat ik de stijlidee maar moet/ opgeven, daar ik langzamerhand, door allerlei/ intriges omsingeld alleen blijf staan. Die/ heele manifestatie van Het Bauhaus is het/ gevolg van den strijd die ik daar gevoerd heb./ Een wraakneming direct tegen mijn invloed/ en tegen mijn persoon bedoeld. Gropius/ den directeur, gebruikt deze demonstratie/ slechts om het Bauhaus een rede van bestaan/ te geven en zoodoende te hand-haven. In-/ tern is de boel geheel rot en wat nog wat/ lijkt is slecht aftreksel van "De Stijl" Door/
verso:
medewerking aan deze rotrommel te/ verleenen, staan mijn lui daar/ geheel machteloos, daar Gropius/ nu kan zeggen "zien jelui wel/ dat ik de Stijlrichting erken./ Die lui heb ik toch ook in het/ Bauhaus!" Wanneer je ooit tegen/ mijn plannen kondt inwerken, was/ het wel hiermede, om aan zoo'n stinkende/ intrige, hoe het in godsnaam mogelijk is, dat/ die "Stijlbrüder" aan een expo-sitie tegen de Stijl be-/ doeld, mededoen. Ik ben door het Bauhaus altijd/ tegenwerkt, zelfs zoo, dat er vergaderingen werden/ be-legd waar den vraag behandeld werd: / Hoe krijgen we van Doesburg weer uit Weimar en/ hoe ontkomen aan De Stijl invloed. [in de kantlijn: Deze lui hadden/ me eerst zelf naar/ Weimar gehaald.]/ Eerstdaags verschijnt een Stijl-dubbelnummer/ met reproducties van je werk er in! Tegelijkertijd exposeer/ jij bij de tegen-partij! Als ik je vooruit niet op de/ hoogte had gesteld, zou ik nog denken, dat het een/ vergissing was! Ik heb nog een stille hoop, dat het/ toch alleen maar je naam is en dat er niets van/ je geëxposeerd wordt. Weet je wat voor lui Oud nog/ meer uitgenoodigd heeft? van Anrooy, Dudok, van/ Loghem, Rademaker enz! allemaal derde rangs lui!/ Oud zelf houdt een lezing over de Ontwikkeling der/ moderne Architektuur in Holland. Het is dezelfde lezing/ die hij in Berlijn hield en waarin hij tegen De Stijl spreekt.-/ Dat iemand die een zoo gering aandeel aan die ontwikkeling/ heeft, gehoor krijgt en over [os = doorgestreept] ons een oordeel moet/ uitbrengen is toch al treurig genoeg. Dat jij dit steunt/ kan ik mij niet indenken zonder totaal gek te worden./
Ik veronderstel dat je het te druk hebt om modellen te maken./ Mocht je geen tijd vinden voor het Rosenberg model, schrijf/ het ons dan tijdig, dan kunnen we [het = doorgestreept] probeeren het zelf/ te prutsen. Het kan gebeuren, dat je evenals met het model/ kamer Retty, teveel bezet was en er toch niets van/ kwam. Wezouden er dan leelijk meê zitten, als we het niet/ tijdig wisten. Misschien vindt je na het werk, in de/ avonduren een oogenblikje om ons te schrijven hoe [dat = doorgestreept] het met/ x
in de kantlijn:
x die Bauhaus rommel zit en ook of we met het Rosenberg/ [mogel op = doorgestreept] model op je rekenen kunnen. Beste groeten ook van/ vEesteren en Nelly je Does
in de hoek:
De lust om/ nog verder te/ werken aan een/ collectief doel/ is mij geheel/ vergaan. Ik ben/ zeer beroerd door/ deze trap van/ jou, van wien ik/ het in't minst [van = doorgestreept]/ verwacht had
ORGAAN DER NIEUWE BEELDING REDACTEUR THEO VAN DOESBURG fj^ DEN 19 1 )7 ? 4r