Koch putte in deze jaren zijn inspiratie uit de Italiaanse schilderkunst van de vroege renaissance. De kop met hoofdband is vermoedelijk geïnspireerd op Piero della Francesca's frescocyclus De Legende van het Ware Kruis in de San Francesco kerk in Arezzo. Op enkele fresco's komen figuren voor met (witte) hoofdbanden: de soldaten die voor het ware geloof strijden. Anno 1937 afficheerde Koch zich in zijn zelfportret als een soldaat in dienst van een grotere zaak. Hij was ervan overtuigd geraakt dat alleen een nieuwe sterke leider de westerse cultuur van een moreel faillissement zou kunnen redden: de Italiaanse 'Duce' Benito Mussolini.
Nu te zien in EXPO 4
Titel
Zelfportret met zwarte band
Vervaardiger
Pyke Koch (Beek 1901 - 1991 Wassenaar)
Datering
1937
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
8235
Objectnaam
Verwerving
schenking 1938
Afmetingen
hoogte 34.5 cm
breedte 32.5 cm
hoogte (met lijst) 52 cm
breedte (met lijst) 49 cm
Opschriften / merken
signatuur en datering op lijst m.o. (met witte verf): - Pyke Koch - '37
signatuur achterzijde midden (met inkt): P. Koch (signatuur is onderstreept)
opschrift achterzijde (met inkt): Deze schilderij is zoo // geschilderd dat zij // gedurende zéer // langen tijd geen // vernis nodig heeft. // Mocht afwrijven met brood // tenslotte de glans niet terugbrengen // dan kan men de schaduw [schaduw is onderstreept] partijen // in 't gezicht zeer dun // vernissen met vernis à retoucher // van Vibert (Lefranc) // (géén andere soort!)
opschrift achterzijde (met inkt): NB // Als dit schilderij aangeslagen is // of zijn glans verliest dan moet// men het afwrijven met een stuk // van het binnenste van versch wit brood (geen oorlogsbrood!) [voorgaande tekst is doorgehaald] dus: géén vernis [geen vernis is onderstreept]
opschrift achterzijde, op lijst op etiket (met inkt): in '71 // blind geworden // vernis verwijderd // door P. Koch.
opschrift achterzijde op paneel (over vaag geworden inktlaag) (met inkt): achtergr.: // (Talens) (Schev.) (w. & n.) // caer - gr. aard (cob.gr.)
Geassocieerd onderwerp
Geassocieerde periode
Meer van hetzelfde motief
Opmerkingen
Pieter Frans Christiaan (Pyke) Koch (Beek Ubbergen 1901 - Wassenaar 1991), studeerde rechten in Utrecht, was vanaf 1927 werkzaam als schilder, verbleef 1938-1940 in Italië. Vanaf 1940 woonde en werkte hij in Utrecht. Zijn stijl was het magisch realisme. Bij dit schilderij bezit het CM onder inv. nr. 8235 a een album ter herinnering aan het 100-jarig bestaan van het Stedelijk Museum op 5 sept. 1938, met de namen van de vrienden van het Museum die bijgedragen hebben voor verwerving van dit schilderij.
Documentatie
- Années 30 en Europa : le temps menaçant 1929-1939, [exposition sous la direction de Suzanne Pagé et Aline Vidal] (Parijs, 1997) (p. 156 afb. in kleur; p. 529)
- Art hollandais: la vérité en face, E. de Chassey (pp 64-72, met afb. in kleur op p.71)
- De bange jaren '30. Neo-realisme in de Nederlandse schilderkunst, [inl. A.J. de Lorm] (Arnhem, 1960) (cat. nr. 31)
- La beauté exacte : de Van Gogh à Mondrian, catalogue Suzanne Pagé ... [et al.] (Parijs, 1994) (p. 186, met afb. in kleur, cat. nr. 63, p. 303)
- Beeldende kunst 1850-2001, Marja Bosma (Utrecht, 2001) (pp. 526-529, met afb. in kleur)
- Beeldenstorm : 5 : close-ups van beeldende kunst, Henk van Os. onder red. van Thijs Tromp en Ineke Mesdag (Amsterdam, 2001) (pp. 36-37, met afb. 2 in kleur)
- Beitel en palet : 150 jaar Genootschap Kunstliefde (Utrecht, 1957) (cat. nr. 83, p. 29)
- Catalogus van het Historisch Museum der stad, supplement (cat. nr. 140 19x)
- Den Hollandske Kunstudstilling (Aarhus, 1949) (cat. nr. 5)
- Het detail. Pyke Koch, Carel Blotkamp (pp. 6-7)
- La diffusion du Surréalisme dans les pays néerlandophones 1920-1950, par José Vovelle ([Paris], 1984) (band I, p. 304-305; band IV, afb. p. 81)
- Dit is het Centraal Museum!, teksten Ninke Bloemberg ... [et al.] ; eindred. Liesbeth M. Helmus, Hans Schopping (Utrecht, 2012) (nr. 33, met afb. in kleur)
- Dit is Nederland : in tachtig meesterwerken, Hans den Hartog Jager (Amsterdam, 2008) (p. 164-165, met afb. in kleur)
- Dutch Art in Detail : Kunstwerken uit zeven eeuwen, Vormgeving Joost Grootens, tekst Liesbeth Helmus, Alied Ottevanger, Marja Bosma ... [et al.] (Eindhoven, 2014) (p. 471, met afb. in kleur)
- Expositie van 19e en 20e eeuwse schilderijen uit eigen bezit (Utrecht, 1968) (cat. nr. 21)
- Expositie van moderne schilderijen uit eigen bezit (Utrecht, 1967) (cat. nr. 30)
- Geaarde kunst : Door de staat gekocht ´40-´45, Carel Blotkamp, Arno Bornebroek, Judith de Bruijn ... [et al.] (Arnhem, 2015) (p. 68, met afb. in kleur)
- Geschiedenis van de provincie Utrecht [vanaf 1780-zie tot 1528 voor titelbeschrijving], coörd. red. C. Dekker, Ph. Maarschalkerweerd, J.M. van Winter ... [et al.] (Utrecht, 1997) (p. 394 afb. in kleur)
- Hedendaagsche Nederlandsche schilderkunst : tentoonstelling georganiseerd op initiatief van de Vereeniging voor vreemdelingenverkeer, [de biografische bijzonderheden in dezen catalogus zijn geschreven door Jos. de Gruyter] (Utrecht, 1940) (cat. nr. 29)
- Hoe abstracte kunst synoniem werd voor 'goede', zuivere kunst, Door Pieter van Os
- Kleine overpeinzingen : Kunst kijken in het museum, Rob van Gerwen (Utrecht, 2003) (p. 401, nr. 10, met afb. nr. 10 in kleur)
- Kunst in crisis en bezetting : een onderzoek naar de houding van Nederlandse kunstenaars in de periode 1930-1945, Hans Mulder. met een voorw. van H.L.C. Jaffé (Utrecht, 1978) (p. 60, afb. 8; p. 80)
- Kunst na 1850 tot heden [1955] (Utrecht, 1955) (schilderkunst cat. nr. 66)
- Kunst na 1850 tot heden [1958] (Utrecht, [1958]) (cat. nr. 121)
- Een kunstenaar in troebel vaarwater, Eddy de Jongh (p. 39 afb. 43 in kleur; p. 42)
- Kunstenaars van de Kultuurkamer : Geschiedenis en herinnering, Claartje Wesselink (Amsterdam, 2014)
- De Maaltijd der Vrienden : kunstenaars in Bergen 1930-1935, met bijdragen van Alette Fleischer, Ida van Zijl ... [et al.]. red. Alette Fleischer, Alexander Valeton, Dorine van den Beukel (Amsterdam, 1994) (p. 68, afb. in kleur; p.76)
- Magie en zakelijkheid : realistische schilderkunst in Nederland 1925 - 1945, Carel Blotkamp ... [et al.] (Zwolle, 1999) (pp. 29-30, met afb. 17)
- Magisch realisme in Nederland : Raoul Hynckes, Pyke Koch, Carel Willink, [opgesteld door J. Buyck] (Antwerpen, 1971) (cat. nr. 30, met afb.)
- Magisch Realisten en tijdgenoten in de verzameling van het Gemeentemuseum Arnhem, red. Jan Brand en Kees Broos. inl. John Steen. bijdr. Carel Blotkamp ... [et al.] (Zwolle, 1992) (p. 24, met afb. nr. 20)
- Magisch Utrecht : beeldende kunst in de Domstad in de 20e eeuw, Jan Juffermans (Utrecht, 2010) (pp. 128-129, met afb. in kleur)
- De man, de kunst en de politiek : Het sinistere en minutieus geschilderde werk van laatbloeier Pyke Koch is nog altijd populair. In hoeverre draagt het anti-moderne karakter daartoe bij?, door Koen Kleijn (p. 27, met afb. in kleur)
- Meedogenloos zelfportret van Koch in Utrechts Centraal, B. Roodnat (met afb.)
- Met stille trom : beeldende kunst en Utrecht sinds 1900 [1996], Jan Juffermans. J. Juffermans (Utrecht, 1996) (pp. 109-110, met afb.; p. 120)
- Nederlandse kunst vanaf 1900, eindred. Cor Blok (Utrecht, 1994) (p. 86, met afb. in kleur)
- Nederlandse schilderkunst : tussen detail en grandeur, Ad van der Blom, Ernest Kurpershoek, Claudia Thunnissen (Alphen a.d. Rijn, 1997) (pp. 229-230, met afb. in kleur)
- Nederlandse zelfportretten van Vincent van Gogh tot heden (Dordrecht, 1966) (cat. nr. 30)
- Niederländische Kunst der Gegenwart (Hagen, 1941) (cat. nr. 62)
- Niederländische Kunst der Gegenwart [Osnabrück) (Osnabrück, 1941) (cat. nr. 66)
- Niederländische kunst in Köln (Keulen, 1941) (cat. nr. 41)
- Een nieuwe schepping van Pyke Koch, D. Hannema (afb. op omslag)
- Omstreden magisch realist, Jeroen Kreule (p. 11, met afb. in kleur)
- De onvoltooide van Cézanne : 40 korte beschouwingen over moderne kunst, Carel Blotkamp (Warnsveld, 2004) (p. 99)
- Op gezang en vlees belust : over leven, werk en stad van Jan Engelman, onder red. van Liesbeth Feikema, Roman Koot en Edwin Lucas (Utrecht, 2000) (p. 57 afb.)
- Opmerkingen en beschouwingen. Pyke Koch, L. van Deyssel (pp. 65-67)
- Passages. Joris Ivens en de kunst van deze eeuw, Samenst. en red. André Stufkens ([Nijmegen], 1999) (p. 169 afb. in kleur)
- Pyke Koch : réalisme magique aux Pays-Bas, [textes de Jörg Zutter, John Steen, José Vovelle, Bram Kempers] (Lausanne, 1995) (cat. nr. 18, p. 24, afb. nr. 27 in kleur; cat. nr. 18, p. 72)
- Pyke Koch : schilderijen en tekeningen, red. Talitha Schoon, Dory Kicken, Karel Schampers. samenst. en red. oeuvrecat. Carel Blotkamp in samenw. met Dory Kicken. [bijdr. van] P.F.C. Koch, Carel Blotkamp, Bram Kempers, Marja Bosma en Louis van Tilborgh (Rotterdam, 1995) (p. 51 afb. in kleur; cat. nr. 29, p. 214, met afb.)
- Pyke Koch [1941], Jan Engelman (Amsterdam, 1941) (pp. 32-33, met afb.)
- Pyke Koch [1972], Carel Blotkamp (Amsterdam, 1972) (pp. 89-91, met afb. 27; cat. nr. 26, p. 163, met afb.)
- Pyke Koch [1982], [rédigé par Carel Blotkamp] ([Paris], [1982]) ([z.p.] cat. nr. 15, met afb.)
- Pyke Koch [Amsterdam] (Amsterdam, 1972) (cat. nr. 10, met afb.)
- Pyke Koch [Morks-Magazijn], A. Bosman (pp. 483-484, met afb.)
- Pyke Koch en J.H. Moesman : uit de collectie van het Centraal Museum, Doris Wintgens Hötte (Zeist, 2007) (pp. 12-13, met afb. in kleur)
- Pyke Koch's 'Zelfportret met zwarte band', F. Weitenberg (pp. 49-53, met afb.)
- Pyke Koch. Schilderijen [Arnhem 1966] (Arnhem, 1966) (cat. nr. 13; p. 8 afb.)
- Pyke Koch. Tentoonstelling en monografie (p. 139; 141, met afb.)
- Pyke Koch. Twelve artists. A perspective of the Modernists. Selected by Charles J. Rolo, H. K[onigsberger] (p. 146; p. 152 afb.)
- Pyke Koch: Zelfportret met zwarte doek, A. Heumakers (pp. 67-69, met afb.; p. 50 afb. in kleur)
- Reactie, A. Ouwerkerk, L. van Tilborgh (pp. 81-82, met afb.)
- Relativerend Realisme (Eindhoven, 1972) (tweede gedeelte, p. 37, met afb.)
- De schepping van Melle : visionair realist in de wereld van moderne kunst, Bram Kempers (Bussum, 2008) (p. 36 afb.)
- Een schilderij centraal : Zelfportret met zwarte band van Pyke Koch, Annemiek Ouwerkerk en Louis van Tilburgh (Utrecht, 1980)
- Schilderijen uit eigen bezit na 1850 (Utrecht, 1971) (cat. nr. 207)
- Souvenir d'un Songe (Utrecht, 1991) (prentbriefkaart)
- Tentoonstelling van werken van levende kunstenaars uit Noord- en Zuid-Nederland (Rotterdam, 1938) (cat. nr. 53)
- Twee schilderijen. Pyke Koch (63): 'Als ik schilder vergeet ik alles', B. van Garrel
- Utrechts verleden in vogelvlucht, Renger de Bruin, René de Kam, Kaj van Vliet (Utrecht, 2017) (p. 133, afb. in kleur)
- De Utrechtse Parade 1495-1995 : van Van Scorel tot Rietveld en Koch, red. Renger de Bruin, Jos de Meyere, Suzanne de Sitter. teksten Hanneke Adriaans, Marja Bosma, Renger de Bruin, Roman Koot, Jos de Meyere, Ida van Zijl (Utrecht, 1994) (pp. 166-167, met afb. in kleur)
- Van Gogh bis Cobra : Höllandische Malerei 1880-1950, Geurt Imanse ... [et al.] (Stuttgart, [1980]) (p. 216 afb.)
- Van Gogh tot Cobra : Nederlandse schilderkunst 1880-1950, Geurt Imanse ... [et al.] ([Amsterdam], [1981]) (cat. nr. 105, p. 211, afb. 185 [ten onrechte wordt in publicatie vermeld: cat.nr. 103a])
- Verleden in verf : de Nederlandse geschiedenis in veertig schilderijen, Hans den Hartog Jager en Pieter Steinz (Amsterdam, 2011) (pp.225-229, met afb. in kleur)
- Vijftig jaar beeldende kunst in Utrecht, C.A. Schilp (p. 154, met afb.)
- De vriendschapsbanden van Toorop, Koch en Rietveld, M. Meijer (met afb.)
- De wereld achter Pyke Koch, L. van Ginneken (met afb.)
- De Wereld van Pyke Koch, Marja Bosma, Andreas Koch, Roman Koot en Mieke Rijnders (Zwolle, 2017) (omslag en p. 64, afb. in kleur)
- De werkelijkheid herondekt, W. Kotte (p. 961)
- Het zelfportret van een der laatste elitairen. Pyke Koch: van een lovende beoordeling naar een politieke veroordeling, H. Mulder (met afb.)
Tentoonstellingen
- In de schaduw van morgen. Neorealisme in Nederland, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem, 2012
- Revisor, Centraal Museum, Utrecht, 2003
- Power up. Tussen ervaring en verwachting, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem, 1998
- Années 30 en Europe. Le temps menaçant 1929-1939, Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris, Parijs, 1997
- Met stille trom, beeldende kunst en Utrecht sinds 1900, Centraal Museum, Utrecht, 1996
- Koch in (nieuw) eigen bezit, Centraal Museum, Utrecht, 1995
- Pyke Koch. Réalisme magique aux Pays-Bas, Museé des Beaux-Arts, Lausanne, Lausanne, 1995
- Pyke Koch (1901-1991), Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam, 1995
- Magisch realisten en tijdgenoten in de verzameling van het Gemeentemuseum Arnhem, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem, 1992
- Souvenir d'un songe, Centraal Museum, Utrecht, 1991
- Pyke Koch, Musée d'Art Moderne, Luik, Luik (plaats), 1983
- Pyke Koch, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem, 1982
- Pyke Koch, Institut Néerlandais, Parijs, 1982
- Van Gogh bis Cobra, Württembergischer Kunstverein, Stuttgart, 1980
- Een schilderij centraal 6 : Zelfportret met zwarte band van Pyke Koch, Centraal Museum, Utrecht, 1980
- Pyke Koch, Stedelijk Museum, Amsterdam, Amsterdam, 1972
- Nederlandse zelfportretten van Vincent van Gogh tot heden, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem, 1967
- Nederlandse zelfportretten van Vincent van Gogh tot heden, Dordrechts Museum, Dordrecht, 1966
- Pyke Koch. Schilderijen, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem, 1966
- 4 Magisch realisten: Hynckes, Ket, Koch, Willink [georganiseerd door de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving], Noordbrabants Museum, Den Bosch, 1960
- De bange jaren '30. Neo-realisme in de Nederlandse schilderkunst, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem, 1960
- Den Hollandske Kunstudstilling, Rådhus, Aarhus, 1949
- Niederländische Kunst in Köln, Kölnischer Kunstverein, Keulen, 1941/1/41
- Niederländische Kunst der Gegenwart, Karl Ernst Osthaus-Museum, Hagen, 1941
- Niederländische Kunst der Gegenwart, Schloss zu Osnabrück, Osnabrück, 1941
- Hedendaagsche Nederlandsche Schilderkunst, Centraal Museum, Utrecht, 1940
- Tentoonstelling van werken van levende kunstenaars uit Noord- en Zuid-Nederland, Volksuniversiteit Rotterdam, Rotterdam, 1938
- Het Centraal Museum viert zijn 100-jarige bestaan. Één van de jubileumgeschenken is het schilderij "Zelfportret met zwarte band" van Pyke Koch, aangeboden door de Utrechtse burgerij., Centraal Museum, Utrecht, 1938
- XXIa Esposizione Internationale d'Arte, Biënnale Venetië, Venetië, 1938
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!