De Utrechtse schilder Jan Mulder (1955) is al een decennium lang gefascineerd door het werk van de dichter Paul Celan (1920-1970). In de tentoonstelling De Reis in het Centraal Museum Utrecht volgt hij, dwars door Europa, het spoor van een van de grootste dichters uit de tweede helft van de vorige eeuw. De tentoonstelling opent 7 juli en is tot en met 14 oktober te zien. Het is de eerste presentatie in het project van Jan Mulder, dat duurt tot 2020, het 100ste geboortejaar Celan en tevens 50 jaar geleden dat de dichter overleed.

Op het eerste gezicht lijken de schilderijen van Jan Mulder action painting, waarbij de verf spontaan in een keer op het doek is gezet. Maar als je beter kijkt zie je orde en schildertechnische beheersing. Hartstocht en bedachtzaamheid gaan hand in hand. In het taalgebruik van Celan ziet Mulder overeenkomsten met zijn manier van schilderen. Deze inspiratie levert hem beelden en ideeën voor schilderijen. De titels van het vierluik ‘Meridian’, ondertitel ‘(20-01), Noord, Zuid, Oost, West’ zijn bijvoorbeeld ingegeven door de poëtica lezing ‘Der Meridian’ uit 1960 van Paul Celan. Jan Mulder: “In mijn beleving is deze rede een hartstochtelijk pleidooi voor de kunst, het eeuwig voortdurend levenselixer dat beweegt, tegenspreekt en juist daardoor overleeft.”

De Reis

De tentoonstelling De Reis volgt in monumentale schilderijen en in een beeldverslag met foto’s en filmopnames de tocht die Jan Mulder maakt in het spoor van Paul Celan. Hij ontmoet vertalers, hoogleraren, schrijvers, filosofen, musici, kunstenaars, onder wie mensen die Celan gekend hebben. Ook volgt hij het spoor van Celan in New York en in zijn woonplaats Utrecht. “Tijdens mijn reis maak ik op een andere manier kennis met Celan. Door ontmoetingen en visuele indrukken ervaar ik dat de reis mij als kunstenaar beïnvloedt,” zegt hij daarover.

Bart Rutten, artistiek directeur Centraal Museum Utrecht: “We zijn blij dat we opnieuw aandacht kunnen schenken aan een Utrechtse schilder met een geheel op zich zelf staand oeuvre. De schilderijen van Jan Mulder kenmerken zich door een geestdriftige en gedreven werkwijze waarin grote thema’s niet worden geschuwd.”

In Celan’s geboorteplaats Czernowitz (tegenwoordig Chernivtsi, Oekraïne), waaruit Celan in 1947 voor de Russische overname vluchtte, begint de tocht van Jan Mulder. De reis eindigt in Parijs, waar Celan zich in 1948 vestigde. In heldere kleuren, levendige verftoetsen en donkere, directe streken, legt Jan Mulder de reis en de tijdgeest vast.

Paul Celan

Paul Celan werd geboren in Roemenië als enig kind van Duitstalige joodse ouders. Zijn ouders werden door de nazi’s vermoord, hijzelf kon aan de dood ontsnappen. De oorlogservaringen vormen de kern van zijn werk, dat tevenswordt gekenmerkt door indringende, veelkleurige en krachtige taal.

Jan Mulder

Jan Mulder is een Utrechtse kunstenaar die al op zeer jonge leeftijd begint met schilderen. Zijn olieverfschilderijen en aquarellen/werken op papier kunnen worden geplaatst in de traditie van het abstract expressionisme, een stroming in de beeldende kunst die in New York ontstaan is in de naoorlogse jaren, midden vorige eeuw. Hij exposeert in binnen- en buitenland.

Het Centraal Museum werkt voor de tentoonstelling samen met de Utrechtse Kunstruimte KuuB, waar van 10 t/m 26 augustus 2018 meer te zien was van Jan Mulder’s werk en reisproject.