Het Centraal Museum wil een diverse en inclusieve organisatie zijn. Het maakt ons niet uit waar je geboren bent, waar je in gelooft en van wie je houdt. We willen dat je je thuis voelt in het museum. Om ook mensen te bereiken die ons (nog) niet bezoeken, willen we met hen samenwerken, hen een podium bieden en in dialoog gaan. Zo leren we van elkaar. We zoeken daarom nauwe en duurzame samenwerking met lokale en (inter)nationale partners en mensen uit de stad. En we luisteren graag naar bewoners uit wijken en gemeenschappen die we nu niet bereiken. De verhalen die aan de hand van onze collectie verteld kunnen worden, bieden gelegenheid om van de geschiedenis te leren, dingen te verbeteren en te verbinden aan hedendaagse thema’s, zodat we de blik van ons publiek verruimen. Jij, de bezoeker, vormt uiteindelijk zelf je oordeel.

Hoe geven we inclusie en diversiteit vorm?

Het Centraal Museum is een van de initiatiefnemers van Musea Bekennen Kleur, inmiddels een van de grootste samenwerkingsverbanden in Nederlandse musea. Hierin worden vraagstukken onderzocht rondom inclusie en diversiteit binnen de museale sector. De insteek van de samenwerking betreft niet slechts de zichtbare activiteiten, maar gaat juist over de aandacht voor het gezamenlijke proces. De focus ligt op verandering in programmering, partners, publiek en personeel. In ons eigen museum maken we dit als volgt concreter:

Partners

We gaan samenwerkingen aan met organisaties en externe personen, waarvan de achterban het museum niet of nauwelijks bezoekt. We vergroten samen met onze partners het bewustzijn over het belang van inclusie & diversiteit in de hoop daarmee de blik van collega’s en bezoekers te verruimen. Ook willen we samen met hen de diversiteit en inclusie binnen programmering, publiek en personeel vergroten. We streven er daarom naar met partners te werken die niemand uitsluiten en werken via het ‘fair practice’-principe. Hiertoe zullen we enkele criteria opstellen.

Personeel

Het HR-beleid wordt over de volle breedte verbeterd en inclusiever gemaakt en richt zich op de volledige cyclus van instroom en uitstroom en vooral alles wat daartussen zit. Als de organisatie beter wordt kunnen diverse talenten beter worden benut. Daarin hebben we al een aantal stappen gezet. Denk bijvoorbeeld aan employer branding en het onder de loep nemen van het werving- en selectieproces. Ook nemen we deel aan het traject ‘open cultuur’ om inclusief leiderschap te bevorderen. En er zijn trainingen en kennissessies voor museummedewerkers om bewustwording en draagvlak voor diversiteit en inclusie in de organisatie te vergroten, zoals Unconscious Bias trainingen.

Programma

We willen inclusiever en daarmee voor meer gemeenschappen herkenbaarder programmeren en verzamelen. Er ontstaat daarmee meer ruimte voor makers van diverse achtergronden. In samenwerking met externen willen we een breder publiek op een laagdrempelige manier enthousiasmeren voor kunst, onder meer door middel van co-creatie. Tegelijkertijd bieden we de traditionele bezoeker meer verdieping, nieuwe inzichten en perspectieven. Ook komt er ruimte voor verhalen over onze collectie die tot nu toe onderbelicht zijn gebleven en organiseren we een onderzoek naar onze deelcollecties die als nulmeting zal fungeren. We presenteren vanaf najaar 2023 een nieuwe collectiepresentatie die we – in samenwerking met partners – ook meerstemmig willen maken. Om onze kunst toegankelijk te maken en ontmoetingen te faciliteren tussen mensen en kunst, tonen we onze kunst ook buiten de museummuren. Bijvoorbeeld met het Raamwerk, een videoinstallatie die te zien is op het Nicolaaskerkhof, Kunst op het plein en muurschilderingen in de stad.

Publiek

We willen een dialoog tot stand brengen tussen onze instellingen (Centraal Museum, Rietveld Schröderhuis en nijntje museum) en de bezoekers die zich nu minder in het museum vertegenwoordigd voelen. We willen de blik van zowel de reguliere bezoeker als die van de nu nog niet bereikte bezoeker verruimen door ontmoetingen met kunst en elkaar tot stand te brengen. Extra aandacht krijgen publieksgroepen in de Utrechtse wijken die we nu nog niet bereiken, dit doen we onder andere door het programma De Wijk Centraal. We winnen daarbij advies in van partners om de toegankelijkheid van het museum te verbeteren. Om de stem van de bewoners door te laten klinken in de programma’s en activiteiten die plaatsvinden in het museum, hebben we de Stadsredactie tot stand gebracht: vijf tot tien mensen treden op als vertegenwoordigers van groeiende groepen uit verschillende wijken. Via de Stadsredactie krijgen bewoners een podium om hun verhaal en visie op thema’s te delen, en Utrechters uit hun eigen en andere wijken te ontmoeten, inspireren en mobiliseren. Zowel in de communicatie in huis als daarbuiten houden we rekening met verschillende aspecten van toegankelijkheid, zoals leesbaarheid van teksten, informatievoorziening, inrichting van het museum, verstrekken van een rolstoelroute bij de kassa, bejegening van mensen met een beperking, etc. Om ook economische drempels weg te nemen, biedt het museum sinds 1 januari 2023 gratis toegang aan voor U-pashouders. De U-pas is een gratis pas voor mensen in de gemeenten Utrecht, De Bilt, Houten, IJsselstein en Stichtse Vecht die weinig te besteden hebben. Er zijn al verschillende publieksprogramma’s op maat, om specifieke groepen beter te kunnen bedienen. Enkele voorbeelden hiervan zijn Onvergetelijk Centraal, Vrijdag Museumdag, rondleidingen in Nederlandse Gebarentaal (NGT), het Taalcafé en De Wijk Centraal.

Het zijn eerste stappen naar het inbedden van inclusie en diversiteit in onze organisatie en we beschouwen dit statement dan ook als ‘werk in uitvoering.’ Het sleutelwoord is ‘samen.’ Met onze partners, bezoekers, collega-musea en anderen willen we bijdragen aan een maatschappij waarin iedereen gelijkwaardig is.