De botanische revolutie - Over kunst en de noodzaak van tuinieren

Over de noodzaak van kunst en tuinieren.

TENTOONSTELLING IS AFGELOPEN

11 sep. 2021 — 1 mei 2022

De botanische revolutie - Over kunst en de noodzaak van tuinieren

Over de noodzaak van kunst en tuinieren.

De tuin spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding. Het is een plek die geassocieerd wordt met harmonische idylle, een plek waar de cyclus van het leven tot uiting komt, een plek voor contemplatie, rust van dagelijkse hectiek en beslommeringen. 

De botanische revolutie vertelt het verhaal van de tuin als vruchtbare inspiratiebron voor kunstenaars. Door de eeuwen heen hebben kunstenaars, schrijvers, dichters en denkers de tuin telkens op een andere manier beschreven, weergegeven en vormgegeven. Gerrit Komrij – aan wiens Huizinga-lezing uit 1990 de titel is ontleend – beschrijft hoe het beeld van de tuin lange tijd nauw verweven is geweest met mentaliteitsontwikkelingen en controverses tussen ideeënwerelden.

Ook in hedendaagse kunst is de tuin een rijke bron van inspiratie. Het is geen romantisch verlangen dat centraal staat, maar de roep om een nieuw bewustzijn van onze relatie met de aarde. Welke actuele reflecties bieden kunstenaars op het paradijs, de volkstuin, klimaatverandering? Verrassende klassieke en moderne voorbeelden tonen de diepe wortels van de thema’s uit de tentoonstelling.

Mediaguide

Luister in de mediaguide naar de verhalen van cultuurjournalist Yuki Kho en regisseur en environmentalist Safi Graauw. Zij vertellen verhalen op basis van hun kennis, persoonlijke ervaring en bewondering over hun favorieten uit de tentoonstelling. Ook nodigt de mediaguide uit om wat langer stil te staan bij enkele kunstwerken. Neem bij deze langere stops deel aan een kijkmeditatie van kunstenaar Adelijn van Huis of luister naar een verhaal van kunstenaar Joan Kuhlman.

De mediaguide is direct te gebruiken op uw smartphone. U hoeft niets te downloaden. In het museum scant u een QR-code scannen om de mediaguide te openen. Tip: neem uw eigen koptelefoon mee. 

Podcast

In deze podcast gaat conservator Laurie Cluitmans in gesprek met verschillende gasten over de hedendaagse betekenis van de tuin. In elke aflevering wordt ingezoomd op een van de thema's van de tentoonstelling. Beluister hier de eerste aflevering. Via deze link komt u bij de bijbehorende transcripten per aflevering. 

E-learning 

Krijg alvast een sneak preview via de e-learning die IVN (Instituut Voor Natuureducatie) speciaal voor de tentoonstelling ontwikkelde. Ontdek de band tussen natuur en cultuur van een aantal kunstwerken uit De botanische revolutie vanuit een bijzondere, educatieve, invalshoek.

Randprogramma

Bekijk de Agenda voor een overzicht van alle activiteiten die rondom de tentoonstelling worden georganiseerd.

Publicatie

On the Necessity of Gardening; An ABC on Art, Botany and Cultivation is een rijk geïllustreerde publicatie uitgegeven in samenwerking met uitgeverij Valiz. In dit abecedarium komen de cultuurhistorische traditie van tuinen, kunstenaarstuinen, maar ook begrippen zoals het antropoceen aan bod. De publicatie is de winnaar van de  Gouden Letter 2021 - Schönste Bücher aus aller Welt.
Met bijdragen van: Maria Barnas, Jonny Bruce, Laurie Cluitmans, Liesbeth M. Helmus, Erik de Jong, René de Kam, Alhena Katsof, Jamaica Kincaid, Bart Rutten, Catriona Sandilands, Patricia de Vries. De publicatie is vormgegeven door Bart de Baets.

Blogs

Lees de blogs Uit de schaduw van Maria Sibylla Merian (augustus 2021) door Eva Burgering en Tuinieren in tijden van quarantaine (mei 2020) door Laurie Cluitmans. 

Kunstenaars

Derk Alberts, Maria Thereza Alves, Yael Bartana, Jurgen Bey, Juliette Blightman, Abraham Bloemaert, Johannes Bosschaert, Ambrosius Bosschaert de Jonge, Andrea Büttner, Persijn Broersen & Margit Lukács, Sara Sejin Chang (Sara van der Heide), CPR (Charlotte Rooijackers), Meester van Delft, Jeremy Deller, Elspeth Diederix, Stan Douglas, Albrecht Dürer, Cecile Espinasse, Ian Hamilton Finlay, Vincent van Gogh, Lungiswa Gqunta, Hendrick Goltzius, Rumiko Hagiwara, Saskia Noor van Imhoff, Patricia Kaersenhout, Tetsumi Kudo, Herman Justus Kruyder, Jort van der Laan, Hans van Lunteren & Ienke Kastelein, Kerry James Marshall, meester van Paulus en Barnabas, Maria Sibylla Merian, Otobong Nkanga, Maria Pask, Otto van Rees, Willem de Rooij, Roelant Saverij, Jennifer Tee, Henk Wildschut.

De Annex

In de laatste zaal van de tentoonstelling, de Annex, reflecteren hedendaagse kunstenaars op het thema van de tentoonstelling. Klik hier voor meer informatie.

Kunstruimte Nest

Parallel aan de tentoonstelling in het Centraal Museum is in Kunstruimte NEST in Den Haag de tentoonstelling Is it possible to be a revolutionary and like flowers? te zien. De deelnemende kunstenaars beantwoorden die vraag met een luidkeels ja! Ze vertrekken elk vanuit een eigen perspectief, maar vinden elkaar in feministische affiniteiten, queer verlangens en ecologische solidariteit.

Is it possible to be a revolutionary and like flowers?

NEST toont werk van Mehraneh Atashi, Rossella Biscotti, Milena Bonilla, Anne Geene, Philipp Gufler, Gluklya, Camille Henrot, Patricia Kaersenhout, Otobong Nkanga, Ruchama Noorda, Maria Pask, Charlotte Rooijackers en Lily van der Stokker. Deze tentoonstelling is samengesteld door Heske ten Cate, artistiek directeur Nest; Eva Burgering, assistent-curator; en Laurie Cluitmans, conservator Centraal Museum.

Met dank aan

Gemeente Utrecht, de VriendenLoterij, het ministerie van OC&W en Munt hypotheken, Mondriaan Fonds, Fonds 21, Van Baaren Stichting, Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie, Jaap Harten Fonds, De Gijselaar-Hintzenfonds en Hendrik Muller Fonds.