Dit object is nu niet in het museum te zien
Titel
Zaanse klok
Vervaardiger
Datering
1707
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
9125
Objectnaam
Verwerving
schenking 1942
Afmetingen
hoogte 74.5 cm
breedte 31 cm
diepte 22 cm
Opschriften / merken
- signatuur op wijzerplaat: I.K. I.F. Zaanstreek (JK JF?)
- datering op voorste stijl (met slagletters): '1707' (gedeeltelijk onder de hamerlichterveer)
- opschrift ?: KN D
- opschrift op achterzijde van de cijferring (gegraveerd): G
- opschrift voor op het uurrad (gekrast): H. Westerbos, 17.10.17, Vinkeveen.
- nummer zijkant op de voorste stijl (met slagletters): 1
- nummer zijkant op de middelste stijl (met slagletters): 2
- nummer zijkant op de achterste stijl (met slagletters): 3
- nummer zijkant op de onderste horizontale verbindingsstukken (met slagletters): 1
- nummer zijkant op de bovenste horizontale verbindingsstukken (met slagletters): 2
- opschrift belhek aan zijkanten: NU. ELCK SYN. SIN.
- onder Amsterdamse wapen
Fysieke beschrijving
De wandplank is met ebbenhout gefineerd. Het uurwerk is geheel van koper. Het beeldhouwwerk op de bellen, de belhekken, het slingerlichaam, en de decoraties op de wijzerplaat zijn van verguld koper. De gewichten zijn van in koper gevat ijzer.
Opmerkingen
De gewichten en de wijzers zijn exacte kopieën van een klok van Jan Koogies. Ze zijn vervaardigd door de Fa. Tesink, Koperslagerij te Zutphen. Merkwaardig is dat het cijfer 4 op de cijferring niet zoals gebruikelijk voor klokken uitgebeeld is als IIII, maar als IV. Uit het feit dat het wapen van Amsterdam afgebeeld is op de belhekken hoeft niet de conclusie getrokken te worden dat de klok van Amsterdams fabrikaat is. Het was in de 17de en de 18de eeuw gebruikelijk het Amsterdamse wapen te pas en te onpas als decoratie te gebruiken. Het zijlood van veel Twentse klokken vertoont bijvoorbeeld ook het bekende wapen met de drie kruisen. Het kan een modeverschijnsel zijn.
Documentatie
- De oude klokken van het Centraal Museum [Stageverslag], Lieneke Nijkamp (Utrecht, 2005)
- Geschiedenis van de uurwerkmakerskunst in Friesland, Nanne Ottema (Arnhem, 1981), p. 91
- Huisraad en binnenhuis in vroegere eeuwen [1e dr.], door K. Sluyterman (Den Haag, 1918), p. 153 vgl. afb. 244, 245
- Klokken en klokkenmakers : zes eeuwen uurwerk 1300-1900, C. Spierdijk (Amsterdam, 1962), pp. 123-124, 127-128
- Het Klokkenlexicon : handboek voor de terminologie van klokken en horloges, Jaap Zeeman (Zwolle, 2003), p. 228
- Nederlandse klokken- en horlogemakers vanaf 1300, Enrico Morpurgo (Amsterdam, 1970), p. 72-72
- De Nederlandse stoelklok, J. Zeeman. met een bijdrage van J.H. Kluiver (Assen, 1969), pp. 10-101, 110
- Verslag van het Centraal Museum der gemeente Utrecht 1942, de directrice van het Centraal Museum C.H. de Jonge ([Utrecht, 1943]), pp. 4-5
- Watchmakers and clockmakers of the world, by G.H. Baillie (London, 1963), p. 183
Tentoonstellingen
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.30AAFB49-DFBF-4E51-A780-897417725BB8
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!