Zilverkast

Zilverkast

<P>Uit alles blijkt dat we hier met een pronkmeubel te maken hebben. De materialen zijn kostbaar en de vormgeving is in een toen uiterst moderne historiserende stijl. In de negentiende eeuw waren deze zogenaamde neostijlen in heel Europa populair. Dat ging gepaard met een nostalgisch verlangen naar het verleden. Om een sfeer van vroeger op te roepen werden stijlen door elkaar gebruikt. In deze kast heeft de jonge Hillebrand gotische en renaissance ornamenten gecombineerd.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </P> <P>Jan Adolf Hillebrand jr. was door zijn vader opgeleid tot meubelmaker, maar de omstandigheden waaronder de zoon het vak moest uitoefenen waren aan het begin van de negentiende eeuw ingrijpend veranderd. De gilden waren in 1818 definitief opgeheven. Strenge regels ter bescherming van lokale ambachtslieden bestonden niet meer. De beste manier voor een jonge aankomende meubelmaker om zijn vakmanschap te etaleren waren de nationale nijverheidstentoonstellingen. Deze zilverkast is waarschijnlijk het meubel dat in 1844 in Leeuwarden op de tentoonstelling van Friese nijverheid en kunst stond en werd beschreven als ‘Een Gotische, ‘á la renaissance bewerkte zilverkast van mahoniehout.. versierd met cilinderkolommen, ingelegd met ivoren biezen.. Op de antieke kap Gothische torens, de deuren in de bovenkast met wit spiegelglas, waarop antieke Gothische figuren en van binnen alles met scharlaken bekleed.’ <BR><BR>Hillebrand was trots op zijn werk. Rond 1840 laat hij zich bijna ten voeten uit in een deftig interieur portretteren. Hij staat naast een tafel en leunt op een groot boek, waaruit losse bladen steken. Vermoedelijk zijn dit ontwerptekeningen of prenten, zoals die ook op de tafel liggen naast een zilveren inktstel en een tekenstift. Achter hem zien we de zilverkast die nu in het bezit is van het Centraal Museum. Hier staat een zelfbewuste ondernemer die zichzelf eerder als een kunstenaar dan als een ambachtsman beschouwd.&nbsp;Op dezelfde tentoonstelling stond een vergelijkbare kast die nog rijker was uitgevoerd en door koning Willem II werd aangekocht. Dit meubel bevindt zich nu als bruikleen in de verzameling van het Rijksmuseum. De kast van het Centraal Museum kostte 650 gulden en is waarschijnlijk gekocht door de voorouders van de heer Ribbius Peletier, die hem in 1941 aan het museum schonk.</P>

1/7

Uit alles blijkt dat we hier met een pronkmeubel te maken hebben. De materialen zijn kostbaar en de vormgeving is in een toen uiterst moderne historiserende stijl. In de negentiende eeuw waren deze zogenaamde neostijlen in heel Europa populair. Dat ging gepaard met een nostalgisch verlangen naar het verleden. Om een sfeer van vroeger op te roepen werden stijlen door elkaar gebruikt. In deze kast heeft de jonge Hillebrand gotische en renaissance ornamenten gecombineerd.                          

Jan Adolf Hillebrand jr. was door zijn vader opgeleid tot meubelmaker, maar de omstandigheden waaronder de zoon het vak moest uitoefenen waren aan het begin van de negentiende eeuw ingrijpend veranderd. De gilden waren in 1818 definitief opgeheven. Strenge regels ter bescherming van lokale ambachtslieden bestonden niet meer. De beste manier voor een jonge aankomende meubelmaker om zijn vakmanschap te etaleren waren de nationale nijverheidstentoonstellingen. Deze zilverkast is waarschijnlijk het meubel dat in 1844 in Leeuwarden op de tentoonstelling van Friese nijverheid en kunst stond en werd beschreven als ‘Een Gotische, ‘á la renaissance bewerkte zilverkast van mahoniehout.. versierd met cilinderkolommen, ingelegd met ivoren biezen.. Op de antieke kap Gothische torens, de deuren in de bovenkast met wit spiegelglas, waarop antieke Gothische figuren en van binnen alles met scharlaken bekleed.’

Hillebrand was trots op zijn werk. Rond 1840 laat hij zich bijna ten voeten uit in een deftig interieur portretteren. Hij staat naast een tafel en leunt op een groot boek, waaruit losse bladen steken. Vermoedelijk zijn dit ontwerptekeningen of prenten, zoals die ook op de tafel liggen naast een zilveren inktstel en een tekenstift. Achter hem zien we de zilverkast die nu in het bezit is van het Centraal Museum. Hier staat een zelfbewuste ondernemer die zichzelf eerder als een kunstenaar dan als een ambachtsman beschouwd. Op dezelfde tentoonstelling stond een vergelijkbare kast die nog rijker was uitgevoerd en door koning Willem II werd aangekocht. Dit meubel bevindt zich nu als bruikleen in de verzameling van het Rijksmuseum. De kast van het Centraal Museum kostte 650 gulden en is waarschijnlijk gekocht door de voorouders van de heer Ribbius Peletier, die hem in 1941 aan het museum schonk.

Dit object is nu niet in het museum te zien

Titel

Zilverkast

Vervaardiger

Datering

ca. 1840

Materiaal / Techniek

eikenhout, grenenhout, gefineerd met mahonie- en amboinahout en ivoor, mahoniehout, spiegelglas

Inventarisnummer

8618

Objectnaam

kast, bonheur du jour, meubilair

Verwerving

schenking 1941

Afmetingen

hoogte 230.5 cm

breedte 138 cm

diepte 59.5 cm

Opschriften / merken

  • geen :

Fysieke beschrijving

De kast is opgebouwd uit drie los van elkaar te nemen delen: het basement, een onderkast en een bovenkast. Het basement bestaat uit een door zwaluwstaarten verbonden, rechthoekig raamwerk dat is verstevigd met hoekklossen en is opgedikt met lijstwerk. Het dek is opgebouwd uit twee lange delen.

Geassocieerd onderwerp

(herkomst) de kast is volgens overlevering afkomstig uit Velp

Documentatie

  • "De lelijke tijd" : pronkstukken van Nederlandse interieurkunst 1835-1895 : [gids], eindred. Theo Schoemaker, (Amsterdam, 1995), p. 5 afb. in kleur

  • "De lelijke tijd" : pronkstukken van Nederlandse interieurkunst 1835-1895, Reinier Baarsen. [met bijdr. van] Jan Daan van Dam ... [et al.], (Amsterdam, 1995), pp. 58-59, cat. nr. 6, met afb. in kleur

  • Catalogus van voorwerpen van Friesche n?verheid en kunst, op de tentoonstelling, gehouden te Leeuwarden in Julij 1844 Friesche nijverheid en kunst, [1844], nr. 94 (?)

Tentoonstellingen

  • De wereld van Utrecht. Topstukken uit vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2016 - 2022

  • Een Utrechter in Londen. P.C. Wonder, romantisch schilder (1777-1852), Centraal Museum, Utrecht, 2015 - 2016

  • Dit is het Centraal Museum! Topstukken uit de vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2012 - 2015

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:

https://hdl.handle.net/21.12130/collect.4BB22652-493D-401F-A3AD-7D5058E99713

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!