Op 13 juni 1672 werd het inmiddels protestantse Utrecht veroverd door de Fransen. De Dom werd opnieuw ingericht voor de katholieke kerk eredienst. De Delftse schilder Hendrick van Vliet heeft op de linkerpilaar geschreven dat hij het interieur toont zoals dat er na de herinrichting uitzag. Toen het schilderij werd geschilderd, waren de Fransen alweer vertrokken. Van Vliet heeft waarschijnlijk naar een tekening uit 1672 gewerkt en de geschilderde versie gemaakt naar aanleiding van het instorten van het schip van de kerk tijdens de orkaan die plaatsvond in 1674.
1/4
Op 13 juni 1672 werd het inmiddels protestantse Utrecht veroverd door de Fransen. De Dom werd opnieuw ingericht voor de katholieke kerk eredienst. De Delftse schilder Hendrick van Vliet heeft op de linkerpilaar geschreven dat hij het interieur toont zoals dat er na de herinrichting uitzag. Toen het schilderij werd geschilderd, waren de Fransen alweer vertrokken. Van Vliet heeft waarschijnlijk naar een tekening uit 1672 gewerkt en de geschilderde versie gemaakt naar aanleiding van het instorten van het schip van de kerk tijdens de orkaan die plaatsvond in 1674.
Toen het leger van Lodewijk XIV op 23 juni 1672 voor de poorten van Utrecht verscheen gaf de stad zich zonder strijd over. De Fransen hadden dan ook geen enkele reden om zich als onderdrukkers te gedragen, maar dat betekende niet dat alles bij het oude bleef. De gehele burgerij ging in de volgende maanden gebukt onder een aaneenschakeling van zorgen en extra lasten, die door de bezetters werden opgelegd. Voor de katholieken verbeterde de situatie; zij heroverden met steun van de Fransen de Dom, die eeuwenlang de kathedraal van het bisdom Utrecht was geweest. Al na zeven dagen werd de kerk opnieuw gewijd en vanaf die dag, 30 juni, tot het vertrek van de Fransen op 23 november 1673 werden er weer katholieke erediensten gehouden. Nadat de kerk door de kardinaal was gewijd werd hij door klopjes schoongemaakt en gewit. Voordat het zover was, werd het gebouw met groot vertoon gezuiverd. Men haalde de preekstoel naar beneden en geselde die in het openbaar. De stoelen werden verwijderd en het gebouw was dan ook vrijwel leeg toen men opnieuw ging inrichten. Hendrick van Vliet geeft een beeld van het interieur van de Dom zoals deze er na de herinrichting moet hebben uitgezien. Nieuw was o.a. de plaatsing van zeven altaren. Zes ervan zijn op het schilderij te zien. De datering was tot de collectiecatalogus 1999 1672, het opschrift werd voor die tijd gelezen als "In 'Jaar 1672 // den dom // Utrecht // Roomsch geweest".
Documentatie
't Schrickelik tempest : onheil over de Dom van Utrecht, 1 augustus 1674, Irmin Visser, (Locus : tijdschrift voor studenten en docenten cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit, 12, 27 (12/1), 2010), 30 - 35, p. 31, p. 32 afb. in kleur.
Branden of betalen : Kasteel Amerongen en Slot Zuylen in het rampjaar, Renger de Bruin, Lodewijk Gerretsen, Willem te Slaa, (Zwolle, 2022), p. 11, met afb.
Catalogus van het Historisch Museum der stad, supplement, cat. nr. 4 1x
Tentoonstellingen
TROTS VAN DE STAD: De Utrechtse Domtoren, Centraal Museum, Utrecht, 2016
In Vredesnaam, Centraal Museum, Utrecht, 2013
Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008 - 2012
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:
