Bloemstuk met twee hagedissen

Dit schijnbaar argeloos geschikte boeket is in werkelijkheid een precies uitgedacht meesterwerkje van Saverij. Het boeket bestaat namelijk uit bloemen die in verschillende tijden van het jaar bloeien. Over de lichtgele stenen plint kruipen twee zandhagedissen en een kever en liggen twee zeldzame schelpen uit Indonesië en West-Afrika. De schelpen getuigen van het koloniale verleden van Nederland. De precieze weergave van de insecten wijst op de opkomst van een nieuwe wetenschap: de entomologie. Het bloemstilleven als geheelis een symbool voor de vergankelijkheid van het leven op aarde.

In totaal is een twintigtal bloemstukken van Roelant Saverij bekend. Het ‘Bloemstuk met twee hagedissen’ is, samen met een vrijwel identieke versie uit New York, het vroegste van Saverij en tevens het vroegst gedateerde bloemstilleven uit de Noordelijke Nederlanden. Het boeket is ongelijk belicht waardoor diepte ontstaat. Het coloriet is helder en licht.

Toon alles + Toon minder -

Nu te zien in Vlampijpstraat, inpakruimte

Titel

Bloemstuk met twee hagedissen

Vervaardiger

Roelant Saverij (Kortrijk 1578 - voor voor Utrecht)

Datering

1603

Materiaal / Techniek

olieverf op koper

Inventarisnummer

6316

Objectnaam

schilderij

Verwerving

aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt 1943

Afmetingen

hoogte 29 cm
breedte 19 cm
hoogte (met lijst) 44.2 cm
breedte (met lijst) 34 cm
diepte 4.2 cm

Opschriften / merken

signatuur en datering recto m.o.: ROELANDT SAVERY // 1603

Motief

stilleven, bloemstilleven

Opmerkingen

De datering is tot 1982 gelezen als 1601 of 1604. Segal 1982, p. 311 las als eerste 1603. Vrijwel identieke versie op koper, 32 x 23 cm, op dezelfde wijze gesigneerd en gedateerd in de collectie F. Petschek te New York (1995).

Documentatie

, 36
L' Art flamand et hollandais : Belgique et Pays-Bas 1520 - 1914, Thomas DaCosta Kaufmann ; Dominique Allart ... [et al.] (Parijs, 2002), p. 229; p. 241, nr. 211; p. 238, afb. nr. 211 in kleur
L' automne de la Renaissance : d'Arcimboldo à Caravage, dir. éd. du cat. Claire Stoullig, Flore Collette ; assistées de Florence Portallégri ; auteurs des essais et notices Diederick Bakhuÿs ... [et al.] (Paris, 2013), pp. 172-173 met afb. in kleur.

Toon alles +Toon minder -

Bloem en tuin in de Vlaamse kunst, Paul Eeckhout, Johan Daisne, Georges Chabot, René Pechère (Brussel, 1960), cat. nr. 119, afb. 47
Bloem en tuin in de Vlaamse kunst, Paul Eeckhout, Johan Daisne, Georges Chabot, René Pechère (Brussel, 1960), cat. nr. 119, afb. 47
Bloemen, tekst Epco Runia (Den Haag, 2007), p. 7, afb. in kleur
Een bloemrijk verleden : overzicht van de Noord- en Zuidnederlandse bloemschilderkunst 1600-heden, cat. door Sam Segal (Amsterdam, 1982), cat. nr. 22, met afb.
Bloemstillevens in de Gouden Eeuw, Paul Taylor (Zwolle, 1995)
De Catalogus der schilderijen [1952] (Utrecht, 1952), cat. nr. 247
Catalogus van schilderijen der Utrechtsche School (Utrecht, 1941), cat. nr. 161
Centraal Museum Utrecht : catalogus der schilderijen [1933], inl. W.C. Schuylenburg. [tekst] C.H. de Jonge ([Utrecht], 1933), cat. nr. 161
Court, cloister & city : the art and culture of Central Europe 1450-1800, Thomas DaCosta Kaufmann. Thomas DaCosta Kaufmann (London, 1995), p. 198, afb. op p. 199/p. 198, afb. op p. 199
Dawn of the Golden Age : Northern Netherlandish Art 1580-1620, ed. Ger Luijten ... [et al.] (Amsterdam, 1993), p. 92, afb. 160 op p. 93/p. 92, afb. 160 op p. 93
Dialog mit Alten Meistern : Prager Kabinettmalerei 1690-1750, Hana Seifertová. in zusammenarbeit mit Anja K. Sevcik (Braunschweig, 1997), cat.no. 18, p. 114, met afb. in kleur p. 112
Dutch Flower Painting 1600-1720, Paul Taylor (New Haven, 1995), pp. 142-144, 217 (noot 80), afb. 86 in kleur
Dutch Still-Life Painting in the seventeenth century, by Ingmar Bergström. I. Bergström (London, 1956), p. 90
Early Dutch Flower Painting, cat. nr. 31
De eeuw van Rubens, [woord vooraf Ph. Roberts-Jones] (Brussel, 1965), cat. nr. 246, met afb.
Expositie: "een bloemrijk verleden", (Tableau, 4, 1982-02-15), afb. in kleur op p. 391
Expositie: "een bloemrijk verleden", (Tableau, 4, 1982-02-15), afb. in kleur op p. 391
The flower pieces of Roelandt Savery, Sam Segal, (Leids Kunsthistorisch Jaarboek, 1982), p. 309-337, met afb. op p. 312
The flower pieces of Roelandt Savery, Sam Segal, (Leids Kunsthistorisch Jaarboek, 1982), pp. 309-337, met afb. op p. 312
Flowers and nature : Netherlandish flower painting of four centuries, Sam Segal (Amstelveen, 1990), cat. nr. 24, pp. 172-174, afb. op p. 77
Geschiedenis Bloembollencultuur (1935), cat. nr. 105
Goede onbekenden; IX: Schilders van het vroege Nederlandse bloemstuk met klein gedierte als bijwerk (vervolg), Laurens J. Bol, (Tableau, 3; 6, 1981-zomer), pp. 735, 754-755, 765; afb. 1
Goede onbekenden; IX: Schilders van het vroege Nederlandse bloemstuk met klein gedierte als bijwerk (vervolg), Laurens J. Bol, (Tableau, 3; 6, 1981-zomer), pp. 753, 754-755, 756; afb. 1
Herdenking Roeland Savery, Kortrijk 1576 - Utrecht 1639 : tentoonstelling georganizeerd naar aanleiding van de 400ste verjaardag van de geboorte van de kunstschilder., de kataloog werd samengest. en persklaar gemaakt door P. Debrabandere (Kortrijk, 1976), cat. nr. 2, met afb.
Herdenking Roeland Savery, Kortrijk 1576 - Utrecht 1639 : tentoonstelling georganizeerd naar aanleiding van de 400ste verjaardag van de geboorte van de kunstschilder., de kataloog werd samengest. en persklaar gemaakt door P. Debrabandere (Kortrijk, 1976), cat. nr. 2, met afb.
La Hollande en Fleurs (1949), cat. nr. 38
Hollandse schilders in de Gouden Eeuw, B. Haak ([Amsterdam], 1984), p. 119, afb. 220
Holländer des 17. Jahrhunderts (1953), cat. nr. 140
Holländer des 17. Jahrhunderts (1953), cat. nr. 140
Holländische Stillebenmaler im 17. Jahrhundert, Erika Gemar-Koeltzsch. hrsg. von Klaus Ertz und Christa Nitze-Ertz. Erika Gemar-Koeltzsch (Lingen, 1995), dl. 3, p. 890, nr. 351/1; dl. 1, afb. in kleur op p. 190
Holländischer Maler des 17. Jahrhunderts nahe den grossen Meistern. Landschaften und Stilleben, L.J. Bol (Braunschweig, 1969), pp. 25, 36, 38 (afb. 32), 125.
Holländischer Maler des 17. Jahrhunderts nahe den grossen Meistern. Landschaften und Stilleben, L.J. Bol (Braunschweig, 1969), pp. 25, 36, 38 (afb.32), 125
Honderd jaar Vereniging Rembrandt, [cat. Wilma Godschalk] (Utrecht, 1983), cat. nr. 27, met afb.
John Mitchell & Son Gallery Notes : Balthasar van der Ast (1593-1657), Peter Mitchel (Londen)
Kaap : unst aapt ort, tekst Marie Anne Remmelink ; eindred. Kark Kremr (Utrecht, 2008), [z.p.], met afb. in kleur; bijlage met plant- en diersoorten van het schilderij
L'école de Prague, La Peinture à la cour de Rdolphe II, Thomas DaCosta Kaufmann (Parijs, 1985), p. 122 afb., pp. 268-269, nr. 19-2
The Maestros holandeses del siglo de oro = Dutch masters of the golden age, Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1997), pp. 37-38, cat.nr. 27; afb. 27 in kleur
Manipuleren met Tijd, (Openbaar Kunstbezit, 1977-01/03), p. 66 met afb.
Manipuleren met Tijd, (Openbaar Kunstbezit, 1977-01/03), p. 66 met afb.
Masters of Utrecht : 17-19th Century Paintings from the Collection of Centraal Museum Utrecht, projectteam Sjarel Ex ... [et al.] ; authors Marja Bosma, Jos de Meyere (Nagasaki, 1994), p. 42, afb. 37 op p. 32
Masters of Utrecht : 17-19th Century Paintings from the Collection of Centraal Museum Utrecht, projectteam Sjarel Ex ... [et al.] ; authors Marja Bosma, Jos de Meyere (Nagasaki, 1994), p. 42, afb. 37 op p. 32
The mastery of nature : aspects of art, science, and humanism in the Renaissance, Thomas DaCosta Kaufmann (Princeton, New Jersey, 1993), p. 17, afb. 6
Modernen van toen 1570-1630; Vlaamse schilderkunst en haar invloed, cat. nr. 135, afb. 9
Modernen van toen 1570-1630; Vlaamse schilderkunst en haar invloed, cat. nr. 135, afb. 9
Mostra di pittura olandese del seicento (Milaan) (Milaan, 1954), cat. nr. 145
Mostra di pittura olandese del seicento (Milaan) (Milaan, 1954), cat. nr. 145
Mostra di pittura olandese del seicento (Rome) (Rome), cat. nr. 142
Mostra di pittura olandese del seicento (Rome) (Rome), cat. nr. 142
Music in paintings of the low countries in the 16th and 17th centuries, P. Fischer (Amsterdam, 1972), p. 66
Music in paintings of the low countries in the 16th and 17th centuries, P. Fischer (Amsterdam, 1972), p. 66
Het mysterie van de tulpenschilder : een historisch overzicht van tulpentekeningen en aquarellen van 1550-1750 : een studie naar de vermoedelijke kunstenaar van dit hele oeuvre: "De Tulpenschilder", door Frans Willemse (Lisse, 2005), p. 59, afb. in kleur
Nederlands (1962), cat. nr. 79, afb. 21
Nederlands (1962), cat. nr. 79, afb. 21
Oog voor detail : Roelandt Savery, door Margriet Verhoef, (Museumtijdschrift [Vitrine], 24, 5, juli/aug. 2011), pp. 34-37 met afb. in kleur.
Paolo Piazza : Pittore cappuccino nell'età della Controriforma tra conventi e corti d'Europa, a cura di Sergio Marinelli e Angelo Mazza; testi di Roberto Contini ... [et al.] (Verona, 2002), p. 77; p. 80, afb. 19 in kleur
Les peintres flamands de fleurs au XVIIe siècle, M.L. Haire (Brussel, 1955), p. 94, 232, pl. IV
La pintura Holandesa del siglo de oro : la escuela de Utrecht, preparacion, textos y catalogo Jos de Meyere. y Juan J. Luna (Bilbao, 1992), cat. nr. 52, pp. 222-223, met afb./cat. nr. 52, pp. 222-223, met afb.
Power Flower : Bloemstillevens in de Nederlanden, Klara Alen, Christine Van Mulders, Sven Van Dorst ...[et al.] (Antwerpen, 2015), Cat. nr. 13, pp. 140-141 met afb. in kleur
Roelandt Savery : a painter in the services of Emperor Rudolf II = maliř ve službách císaře Rudolfa II, Olga Kotková (ed.) (Praha, 2010), p. 267; pp. 81-83; p. 76, afb. 10 in kleur, p. 78, afb. 10 (detail) in kleur.
Roelant Savery 1576-1639 : Museum voor Schone Kunsten Gent, Paul Eeckhout (Gent, 1954), cat. nr. 5
Roelant Savery : Die Gemälde, K.J. Müllenmeister (Freren, 1988), p. 22, 169 (afb. 53), 179, 327 (cat. nr. 269), 361, 388, 396
Roelant Savery in seiner Zeit (1576-1639), [Katalogred.: Herbert Gerten, Ekkehard Mai, Martina Schlagenhauter] (Keulen, 1985), cat. nr. 2, afb. op p. 66
Röntgenonderzoek van de oude schilderijen in het Centraal Museum te Utrecht, M.E. Houtzager ... [et. al.] (Utrecht, 1967), p. 200-201, afb. 59, p. 260-261
Röntgenonderzoek van de oude schilderijen in het Centraal Museum te Utrecht, M.E. Houtzager ... [et. al.] (Utrecht, 1967), p. 200-201, afb. 59, pp. 260-261
S ozvenou starych mistru : Prazska kabinetni malba 1690-1750, Hana Seifertová ve spolupráci Anjou K. Sevcik (Praag, 1997), p. 98, met afb. in kleur p. 99
Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 291-590], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), pp. 1333-1335, cat. nr. 574, met afb.
Schilders van het stilleven, R. van Luttervelt (Naarden, 1947), pp. 48, 95
The School of Prague, Painting at the Court of Rudolf II, Thomas DaCosta Kaufmann (Chicago, 1988), p. 83, afb., pp. 228-229, nr. 19
Sister Wendy's 1000 masterpieces, Wendy Beckett. contributing consultent Patricia Wright (London, 1999), p. 418, met afb. in kleur
Stilleben in Europa (1980), cat. nr. 171, pp. 324, 326, afb.
Stilleben in Europa (1980), cat. nr. 171, pp. 324, 326, afb.
Die Stillleben des Balthasar van der Ast (1593/94-1657), Herausgegeben von Sarvenaz Ayooghi, Sylvia Böhmer und Timo Trümper (Petersberg, 2016), p. 62, met afb. in kleur
De tulp en de kunst : [verhaal van een symbool], Sam Segal, Michiel Roding. Michiel Roding, Sam Segal (Zwolle, 1994), p. 90, afb. 23
Tulpomania (1974), cat. nr. 50
Tulpomania (1974), cat. nr. 50
De Utrechtse Parade 1495-1995 : van Van Scorel tot Rietveld en Koch, red. Renger de Bruin, Jos de Meyere, Suzanne de Sitter. teksten Hanneke Adriaans, Marja Bosma, Renger de Bruin, Roman Koot, Jos de Meyere, Ida van Zijl (Utrecht, 1994), afb. in kleur op p. 32
De Utrechtse Parade 1495-1995 : van Van Scorel tot Rietveld en Koch, red. Renger de Bruin, Jos de Meyere, Suzanne de Sitter. teksten Hanneke Adriaans, Marja Bosma, Renger de Bruin, Roman Koot, Jos de Meyere, Ida van Zijl (Utrecht, 1994), afb. in kleur p. 125
Van blompot en blomglas (II), J.G. van Gelder, (Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift, 46, 3, 1936), p. 163, afb. 13 op p. XXXIX
Vlaamse schilders in de noordelijke Nederlanden in het begin van de Gouden Eeuw 1585-1630, Jan Briels (Haarlem, [1987]), p. 244, afb. 307 (in kleur) op p. 242
Vlaamse schilders in het Noorden in het begin van de Gouden Eeuw, Jan Briels (Brussel, 1978), p. 50, afb.
Vlaamse schilders in het Noorden in het begin van de Gouden Eeuw, Jan Briels (Brussel, 1978), p. 50, afb.

Tentoonstellingen

De botanische revolutie, Centraal Museum, Utrecht, 2021
De wereld van Utrecht. Topstukken uit vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2016
POWER FLOWER, Bloemstillevens in de Nederlanden, Museum Rockoxhuis, Antwerpen, 2015

Toon alles +Toon minder -

L'Automne de la Renaissance. D'Arimboldo à Caravage, Musée des Beaux-Arts, Nancy, Nancy, 2013
Dit is het Centraal Museum! Topstukken uit de vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2012
Roelandt Savery, Broelmuseum, Kortrijk, 2011
Roelant Savery. A Painter in the services of Emperor Rudolf II, Broelmuseum, Kortrijk, 2011
Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008
Dutch Masters from the Golden Age, Museo National de Bellas Artes, Santiago, 1997
Dialog mit Alten Meistern. Prager Kabinettmalerei 1690-1750, Herzog Anton Ulrich-Museum, Braunschweig, 1997
Prager Kabinettmalerei 1690-1750, National Gallery, Praag, Praag, 1997
Een gouden greep, Centraal Museum, Utrecht, 1996
De keuze van Simon Levie : oude meesters uit de collectie van het Centraal Museum Utrecht, Centraal Museum, Utrecht, 1995
De Utrechtse Parade 1495-1995, van Van Scorel tot Rietveld en Koch, Centraal Museum, Utrecht, 1994
400 jaar tulpenkunst in het interieur, Museum voor de Bloembollenstreek, Lisse, 1994
Nederlandse meesterwerken uit de Gouden Eeuw, Banco Bilbao Vizcaya (Barcelona), Barcelona, 1993
Nederlandse meesterwerken uit de Gouden Eeuw, Banco Bilbao Vizcaya (Bilbao), Bilbao, 1992
Nederlandse meesterwerken uit de Gouden Eeuw, Banco Bilbao Vizcaya (Madrid), Madrid, 1992
Flowers & nature, Ibaraki Prefectural Museum, Tsukuba, 1990
Flowers & nature, Tokyo Station Gallery, Tokyo, 1990
Flowers & nature, Nabio Gallery, Osaka, 1990
Roelant Savery en zijn omgeving, Centraal Museum, Utrecht, 1985
Roelant Savery in seiner Zeit (1576-1639), Wallraf-Richartz-Museum, Keulen, 1985
100 jaar Vereniging Rembrandt, Centraal Museum, Utrecht, 1983
Een bloemrijk verleden, Noordbrabants Museum, Den Bosch, 1982
Een bloemrijk verleden, Kunsthandel P. de Boer, Amsterdam, 1982
Stilleben in Europa, Staatliche Kunsthalle, Baden-Baden, Baden-Baden, 1980
Stilleben in Europa, Westfälisches Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte, Münster, 1979
Roeland Savery, Stedelijk Museum voor Schone Kunsten, Kortrijk, Kortrijk, 1976
Tulpomania, Frans Halsmuseum, Haarlem, 1974
De eeuw van Rubens, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel, 1965
Modernen van toen 1570-1630; Vlaamse schilderkunst en haar invloed, Singer Museum, Laren [N.H.], 1963
Nederlandse Stillevens in de 17e eeuw, Dordrechts Museum, Dordrecht, 1962
Bloem en tuin in de Vlaamse kunst, Museum voor Schone Kunsten, Gent, Gent, 1960
Jubileumtentoonstelling Vereeniging Rembrandt, Centraal Museum, Utrecht, 1958
Roelandt Savery, Museum voor Schone Kunsten, Gent, Gent, 1954
Mostra di pittura olandese del seicento, Palazzo Reale, Milaan, 1954
Mostra di pittura olandese del seicento, Palazzo delle Esposizioni, Rome, 1954
Holländer des 17. Jahrhunderts, Kunsthaus Zürich, Zürich, 1953
Early Dutch flower painting, City Art Gallery, Manchester, Manchester, 1949
La Hollande en Fleurs, Château des Rohan, Straatsburg, 1949
onbekend, Museum Boymans, Rotterdam, 1948
Nieuwe aanwinsten, Centraal Museum, Utrecht, 1943
Tentoonstelling van schilderijen der Utrechtsche School, Centraal Museum, Utrecht, 1941
Geschiedenis bloembollencultuur, Frans Halsmuseum, Haarlem, 1935