Spreekwoorden waren in de zeventiende eeuw een geliefd onderwerp om af te beelden. Dit schilderij toont ‘een rotte appel in de mand, maakt al het gave fruit te schand’: het kwaad is aanstekelijk en slecht gezelschap bederft de goede zeden. Het jonge meisje laat haar moeder de rotte appel zien. De moraaldichter Jacob Cats beschrijft dit spreekwoord in de Spiegel van den ouden en nieuwen tijd (1632). Hij wijst daarbij specifiek op de tere kinderziel, die zeer ontvankelijk is voor slechte invloeden.
1/6
Spreekwoorden waren in de zeventiende eeuw een geliefd onderwerp om af te beelden. Dit schilderij toont ‘een rotte appel in de mand, maakt al het gave fruit te schand’: het kwaad is aanstekelijk en slecht gezelschap bederft de goede zeden. Het jonge meisje laat haar moeder de rotte appel zien. De moraaldichter Jacob Cats beschrijft dit spreekwoord in de Spiegel van den ouden en nieuwen tijd (1632). Hij wijst daarbij specifiek op de tere kinderziel, die zeer ontvankelijk is voor slechte invloeden.
Afkomstig van de familie Martens van Sevenhoven. Het schilderij fungeerde in het huis van de familie Martens op Janskerkhof 16 te Utrecht als schoorsteenstuk. Het verbeeldt het oude spreekwoord "Een rotte appel in de mand, maakt al het gave fruit te schand'. Volgens Lowenthal een kopie (verdere gegevens onbekend) in Pfügfelder, Essen, Essener Credit Anstalt (1904) en een repliek of kopie op doek, 113,1 x 154 cm, in de collectie E. Beit von Speyer, Frankfurt am Main (1925?). Zie Lowenthal 1986, cat.nr. C-53, p. 169 en pp. 219-220.
Documentatie
'niet ledighs of ydels...' : Nederlandse genreschilders uit de zeventiende eeuw, Christopher Brown, (Amsterdam, 1984), pp. (84-) 85, met afb.
Art in history, history in art : studies in seventeenth-century Dutch culture, ed. by David Freedberg and Jan de Vries, (Santa Monica, 1991), pp. 67-70, met afb.
Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller, (Utrecht, 1885)
