De Nederlandse Maagd bedreigd door de katholieke kerk en het Spaanse leger

Dit object is nu niet in het museum te zien

Titel

Vervaardiger

Joachim Wtewael (Utrecht 1566 - 1638 Utrecht)

Datering

ca. 1612

Materiaal / Techniek

pen in zwarte inkt, penseel in grijze inkt, wit gehoogd, op papier

Inventarisnummer

20845

Objectnaam

tekening

Verwerving

aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt 1978

Afmetingen

hoogte 19.3 cm
breedte 25 cm
hoogte met lijst 36.7 cm
breedte met lijst 42.3 cm

Opschriften / merken

signatuur m.o. (met inkt): Jo Wte Wael
opschrift m.o. (met inkt): 2
merk r.o. (op restanten oude doublure): BL

Motief

geschiedenis, tachtigjarige oorlog, allegorie, Nederlandse maagd

Opmerkingen

De prent behoort bij een serie van dertien allegorische tekeningen over de Nederlandse geschiedenis in de tijd van het twaalfjarig bestand (waarvan 1-2 en 4-10 zijn genummerd). Nr. 4 bevindt zich eveneens in het Centraal Museum (inv. nr. 20846). Andere tekeningen van de serie bevinden zich in de Albertina in Wenen (nrs. 1, 7, 8, 10 en twee ongenummerde), in de verzameling prof. Perman, Stockholm (nrs. 5 en 9), in de National Gallery, Ottawa (nr. 6), het Hessisches Landesmuseum in Darmstadt (waarschijnlijk een eigentijdse kopie, niet genummerd) en voorheen in het Courtauld Institute, Londen, collectie Sir Robert Witt, nu spoorloos (waarschijnlijk een eigentijdse kopie, genummerd 3). Op de voorstelling is Nederland uitgebeeld als een jonge adelijke vrouw, met achter haar rug een edelman (het Spaanse leger) en een bisschop (de rooms-katholieke kerk). In het landschap staat op een rots een galg waaraan een veroordeelde wordt opgehangen.Twee andere veroordeelden worden er door soldaten naar toe gebracht. Links van de galg hangt aan een boom ook een mensenlichaam. Een ander is op een rad gelegd. Rechts houdt een predikant een toespraak tot de menigte.

Documentatie

De bisschop en de vervolgingen; De vertrapte Nederlandse Maagd, Joachim Wttewael (1566-1638), Libuse Brozek, (Verslag van Vereniging Rembrandt, 1978), pp. 45-47, met afb.
Calvinismus : die Reformierten in Deutschland und Europa, hrsg. von Ansgar Reiss und Sabine Witt (Berlin, 2009), pp. 145-146, met afb. in kleur
Catalogue of Important Old Master Drawings from the Collection of David Daniels Esq., New York City, Sotheby's London, april 1978 (Londen, 1978), p. 34, cat. nr. 49 (als "The bishop and the persecutions")

Toon alles +Toon minder -

Centraal Museum Utrecht : overzicht 1972-1981, Afdeling Educatie en Voorlichting (Utrecht, 1983), afb. p. 23
Centraal Museum Utrecht Mededelingen nr. 25 = Het alledaagse in het bijzonder : een experimenteel parkprojekt waarin het vakgebied van de beeldende en de zeggenschap van de gebruiker bij de totstandkoming ervan een belangrijke rol hebben gespeeld : een projekt van de voormalige Werkgroep Overvecht, welke nu is opgenomen in de Stichting Werkkollektief Beeldende Kunstenaars, red. Hoos Blotkamp ... [et al.] ; ontwerp Hans van Lunteren (Utrecht, 1979)
Dutch Mannerism, apogee and epilogue, Wolfgang Stechow (Poughkeepsie, New York, 1970), cat. nr. 106, afb. 61
Exhibition of old master drawings at the H. Schickman Gallery, 29 Park Avenue, New York 10028, Norman Leitman (New York, 1966), cat. nr. 33, afb. 33
Honderd jaar Vereniging Rembrandt, [cat. Wilma Godschalk] (Utrecht, 1983), cat. nr. 50, met afb.
Joachim Wtewael and Dutch Mannerism, Anne W. Lowenthal (Doornspijk, 1986), p. 34
Ketters en papen onder Filips II : het godsdienstig leven in de tweede helft van de 16de eeuw, [tekst S. Groenveld ... et al.] (Utrecht, 1986), p. 177, afb. 111
Krieg und Kultur : die Rezeption von Krieg und Frieden in der Niederländischen Republik und im Deutschen Reich 1568-1648, Hrsg. Horst Lademacher, Simon Groenveld (Münster, 1998), afb. p. 293
Liefde & Lust : De kunst van Joachim Wterwael, red. + tekst James Clifton, Liesbeth Helmus, Arthur K. Wheelock, Jr. met bijdr. van Stijn Alsteen, Anne W. Lowenthal (Washingon, 2015)
Loan exhibition : selections from the drawing collection of David Daniels, [introd. Agnes Mongan; cat. comp. by Mary Lee Bennett and Agnes Mongan] ([Cambridge, MA, 1968]), cat. nr. 6, met afb.
Nachbarn. Der Friede von Münster. Die Niederländische Seite des Westfälischen Friedens = 1648-1998 Vrede van Munster, S. Groenveld (Bonn, 1998), afb. p. 20
A Netherlandish history by Joachim Wtewael, Elisabeth McGrath, (Journal of the Warburg and Courtald Institutes, XXXVIII, 1975), pp. 182-217, afb. 25
Pleasure and Piety : The Art of Joachim Wtewael, ed. and text by James Clifton, Liesbeth Helmus, Arthur K. Wheelock, Jr. with contributions by Stijn Alsteen, Anne W. Lowenthal (Washingon, 2015)
De vrede van Munster van 1648, S. Groenveld (Lelystad, 1998), p. 4, met afb.
Wtewael's Netherlandish history reconsidered, Anne W. Lowenthal, (Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 38, 1987), 215 - 225