De twee grote kapitelen behoren tot de absolute topstukken van het Centraal Museum. Het rechter kapiteel is bedekt met naar buiten krullende acanthusbladeren, op de dekplaat zijn ritmische rankmotieven te zien. Op één zijde hebben kleine vogels zich tussen de stengels verstopt. Het linker kapiteel laat vier grote adelaars zien met kleine vogels in hun klauwen. De koppen zijn verloren gegaan. De kapitelen zijn afkomstig uit een hoogstaand atelier in het Rijnland. Misschien werden ze gekocht door Heinrich, abt van de Paulusabdij, die uit die regio kwam. Na een grote brand in 1148 herbouwde hij de abdij.
Dit object is nu niet in het museum te zien
Titel
Twee kapitelen
Vervaardiger
Datering
ca. 1150 (Van Deijk 1994: tweede kwart 12de eeuw)
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
1828
Objectnaam
Verwerving
schenking 1838
Afmetingen
hoogte (basement 1) 28 cm
breedte 42.5 cm
diepte 43 cm
hoogte (basement 2) 28.7
breedte 43 cm
diepte 43 cm
hoogte (kapiteel 1) 36 cm (met acanthusbladeren)
breedte 42.7 cm
diepte 42.7 cm
hoogte (dekplaat 1) 16.4 cm
breedte 56.8 cm
diepte 57 cm
hoogte (kapiteel 2) 35 cm (met vogels)
breedte 43 cm
diepte 45 cm
hoogte (dekplaat 2) 16.2 cm
breedte 56.5 cm
diepte 56.5 cm
Geassocieerd onderwerp
Geassocieerde periode
Opmerkingen
De kapitelen werden in 1837, samen met de bijbehorende basementen, gevonden bij de bouw van de arrondissementsrechtbank in Utrecht op de plaats waar de St. Paulusabdij had gestaan. Bisschop Ansfried stichtte deze abdij in 998 op de hoogte Hohorst bij Amersfoort. Bisschop Bernold liet de abdij omstreeks 1050 overbrengen naar de abdij die hij in Utrecht had laten bouwen. In 1148 viel de abdij voor een groot deel ten prooi aan een grote stadsbrand. De kapitelen en basementen werden vermoedelijk kort na 1148 bij de herbouw van de abdij vervaardigd en geplaatst. Ze staan vermeld in oudste beschrijving van de stedelijke verzameling, uit1838, als nr. 5a en 5b. Zie: J. Klinckaert, Beeldhouwkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [Utrecyht 1997), pp. 41-43.
Documentatie
- Adel en ridderschap in Utrecht, Renger E. de Bruin (Zwolle, 2023), p. 59, afb. in kleur, r.o.
- Beelden uit Utrechts gouden Middeleeuwen. De collectie beeldhouwkunst, Jan W. Klinckaert, (Museumtijdschrift [Vitrine], 7; 12, 1999-11), p. 35, met 2 afb. in kleur
- Beeldhouwkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 1-243], Jan Klinckaert (Utrecht, 1997), pp. 185-186, cat. nr. 5, met afb.; pp. 41-43, met afb. in kleur (kapiteel met vogels)
- Catalogus van het Historisch Museum der stad [1928, cat. nrs. 1403-2891], W.C. Schuylenburg (Utrecht, 1928), cat. nr. 1554
- Catalogus van het Museum van Oudheden [1878], door S. Muller Fz.. S. Muller Fz. (Utrecht, 1878), cat. nr. 72
- Catalogus van het Museum van Oudheden [1904], door S. Muller Fz.. S. Muller Fz. (Utrecht, 1904), cat. nr. 1385
- Geschiedenis van de provincie Utrecht [tot 1528], red. C. Dekker, Ph. Maarschalkerweerd, J.M. de Winter ... [et al.] (Utrecht, 1997), afb. in kleur p. 337 (kapiteel met vogels)
- Hamburgerstraat 28, red. W.M.J. Bekkers, A.A.H.M. Gommmers, A.F. van Hoogstraten ([Deventer], 2000), pp. 31-32, afb. 10, op p. 31
- Ontsnapt aan de beeldenstorm, Micha Leeflang, (Catharijnebrief : mededelingen van de Vereniging van Vrienden van het Museum Het Catharijneconvent te Utrecht, 2, 2012), p. 65, p. 64 afb. in kleur
- De Paulusabdij : achter de muren van Utrechts oudste klooster, Hein Hundertmark en Kaj van Vliet ; m.m.v. René van Kam (Utrecht, 2010), p. 50, met afb. in kleur
- Rhein und Maas, Kunst und Kultur 800 - 1400, cat. nr. VII a
- Romaans Nederland, Ada van Deijk (Amsterdam, 1994), pp. 201, 335, afb. 69 en 70
- Stedenspiegel : tentoonstelling ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de N.V. Bank voor Nederlandsche Gemeenten, [teksten A.N. Zadoks-Josephus Jitta ... et al.] (Den Haag, 1964), cat. nr. 144
- Utrecht's kunst in opkomst en bloei 650-1650, [voorw. C.H. de Jonge, D.P.R.A. Bouvy] (Utrecht, 1948), cat. nr. 102
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1838] (Utrecht, 1838), afd. I, nr. 5 a-b/afd. I, nr. 5 a-b
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1838] (Utrecht, 1838), afd. I, nr. 5 a en b/afd. I, nr. 5 a en b
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1846] (Utrecht, 1846 ca.), afd. I, nr. 3 a-b
Tentoonstellingen
- Beeldhouwkunst voor de Beeldenstorm, Nicolaïkerk (Utrecht), Utrecht, 2007
- Rhein und Maas, Kunst und Kultur 800 - 1400, Musée Royaux d'Art et d'Histoire, Brussel, 1972
- Rhein und Maas, Kunst und Kultur 800 - 1400, Kunsthalle, Keulen, Keulen, 1972
- Stedenspiegel, Haags Gemeentemuseum, Den Haag, 1964
- Utrecht's Kunst in Opkomst en Bloei 650-1650, Centraal Museum, Utrecht, 1948
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.E036EC9A-965D-467E-AAB5-E22332DEC76B
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
