Erich Wichman was een intelligente, onaangepaste figuur die zichzelf vroeg te gronde richtte door alcohol en lichamelijke verwaarlozing. Maar hij liet zijn sporen na als schrijver, beeldend kunstenaar en politiek activist. Als schrijver manifesteerde hij zich met uitdagende stukken en gedichten waarin hij de Nederlandse burgerlijkheid op de hak nam. Utrecht vertegenwoordigde voor hem ‘Holland op zijn smalst’. Wichmans politieke activiteiten waren erop gericht om flink tegen de bestaande orde aan te trappen; de parlementaire democratie werkte volgens hem de kleurloze middelmatigheid en geestelijke verweking in de hand. Geen wonder dat hij werd gegrepen door het Italiaanse fascisme en haar leider Benito Mussolini. In 1927 was hij medeoprichter van De Bezem, een Nederlandse fascistische beweging en weekblad met dezelfde naam.

Wichman besloot kunstenaar te worden in een tijd – rond de jaren 1910 - waarin de beeldende kunst zich bevrijdde van allerlei conventies en het experiment opzocht. Hij begon niet alleen te schilderen maar experimenteerde ook met allerlei scheikundige procedés, waartoe Carel Begeer, eigenaar van een zilverfabriek, hem de gelegenheid bood. In 1922 kwam hij op een thema dat zijn verdere werk zou beheersen: het masker. Een eerste serie maskers van keramiek en email maakte hij in Wenen. Daar schreef hij ook de toelichting Over mijn Romantische Maskers dat in een tijdschrift verscheen. Als inspiratiebronnen noemde hij Van Gogh, Munch en een Japans masker dat hij op een tentoonstelling had gezien en ‘doodtragisch mij aanstaarde, alsof zij mij voorging naar de grote marteling en omkeek, waarom ik talmde …’ Een jaar later werkte Wichman de masker-thematiek verder uit in drie lithomappen: De Idealisten I, Uit de Akasha-kroniek en De Idealisten II en Verdere Kanttekeningen.

Wichman leefde van de hand in de tand, hij had voortdurend geldgebrek. Een gift van een vriend stelde hem in 1925 in staat om weer een reeks schilderijen te maken; het Zelfportret uit 1925 is er een van. Ook dit is een masker in de opvatting van Wichman: niet bedoeld om te verhullen maar veeleer om bloot te leggen. De bloedrode mond werkt als een gapende, open wond in het bleke gelaat. Portret van een geteisterde geest.