opschrift v.l.n.r. (boven de betreffende gebouwen en plaatsen) : De BEMUERDE // WEERDT. [op banderol] /-/ S. Martens Capel /-/ De Werdt poort. /-/ Plompen Torn /-/ De Precaren /-/ De Wittevrauwen /-/ S Margreita /-/ S. IANS. // Collegie. /-/ Elendige Kerck= // hoff. /-/ S. Cicilie /-/ Vreeborch /-/ De Minnebroeders /-/ Stathuys /-/ S. PETERS // Collegie /-/ S. Ihero= // nimus. /-/ DEN DOM // S.t MARTEN GENAEMT // OVDEMVNSTER // Collegie /-/ De Buerkerck /-/ Bischobs Hoff /-/ St Pauwels // Abdie /-/ S. MARIEN // Collegie /-/ Brandolien // Clooster /-/ Het Duytschen huys // Commandurie /-/ De Regulieren // Het Weeshuys /-/ Het Brigitten Clooster /-/ Het Nieuwe Gasthuys /-/ S. Magdalenen Clooster /-/ S. Annen Clooster /-/ De Smeetoorn /-/ S. Servaes /-/ S. Geertruyt /-/ S. Nicolaes /-/ S. Agnieten // Clooster /-/ Bylhauwers Toorn /-/ Sterckenborh /-/ De Tollestege
opschrift m.o. : De staten slants van vtrecht // hebben geoctroijeert. h. verstralen // Boeckuercooper. t. vtrecht Deese // Caerte alleen te mogen Drucken // Ende vercopen verbiedende die // In cooper ofte hout na te snijden // Binnen de tijt van 6 jaeren op // pene breder inde octroij verhaelt
opschrift m.o. : NOBILISS. AMPLISS. CLARISS. PRUDENTISS. Q. OR= // DINIBUS ET MAGISTRATUI PROVINCIAe AC METROPOLE= // OS URBIS TRAIECTENSIS DOMINIS SUIS CLEMENTISS. // HOC EXACTUM ANTIQUISSIMAe SIMUL AC CELEBER= // RIMAe URBIS TRAIECTI IN BATAVIS SIMULACRUM CUM // DEBITA ANIMI SUBMISSIONE .L.M.Q.D.C.Q. H. VERSTRAL[EN].
Dit gezicht op Utrecht is gegraveerd door Pieter van der Keere (of Petrus Kaerius) naar een niet meer bekende tekening van Pieter Bast (of Petrus Bastius). Hoewel afkomstig uit Vlaanderen, zijn beide kunstenaars langere tijd in de Noordelijke Nederlanden werkzaam geweest. Van der Keere werkte in Amsterdam en Bast in Leiden. Gezien de overlijdensdatum van Bast, moet het getekende voorbeeld voor de gravure van voor 1605 dateren. De kleding van de figuren op de voorgrond van het stadsgezicht wijzen op een overeenkomstige datering. Keyes merkt echter op dat deze figuren niet overeenkomen met het idioom van Bast en mogelijk door Van der Keere zijn toegevoegd.
Het gezicht op Utrecht van Pieter van der Keere laat zich goed vergelijken met twee vroegere, kleinere gedrukte stadsprofielen van Utrecht, die eveneens de westkant van de stad laten zien. De vroegste, die van Melchisedech van Hoorn uit ca.1570, heeft misschien ook gediend als sierrand van een verder niet meer bekende stadskaart. Het andere stadsprofiel is zeker een sierrand en beslaat de onderzijde van de stadskaart van Adam van Vianen uit 1598 (inv.nr.4760/001). Van der Keere heeft zich voor zijn gravure vooral gebaseerd op die van Van Vianen, zij het dat hij net als Van Hoorn boven de belangrijkste Utrechtse gebouwen toponiemen heeft gezet.
Documentatie
125 jaar Centraal Museum Utrecht, [inl. en tekst Maria Elisabeth Houtzager], (Utrecht, 1964), cat. nr. 9
Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart III, U. Thieme, F. Becker, p. 18
Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart XX, U. Thieme en F. Becker, p. 57
Tentoonstellingen
Sacred Spaces of Pieter Saenredam, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles, California, 2002
Het leven in de late Middeleeuwen, Centraal Museum, Utrecht, 1974
Stedenspiegel, Haags Gemeentemuseum, Den Haag, 1964
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:
