De Utrechter Johannes, die gerelateerd was aan Joachim, bestelde niet alleen dit portret, maar ook twee kleine pendantportretten op paneel waarop de bustes van hemzelf en zijn vader zijn afgebeeld. Het portret van Steven als veldheer is geschilderd op perkament en maakte mogelijk onderdeel uit van een manuscript dat door Johannes was samengesteld.
De Utrechter Johannes, die gerelateerd was aan Joachim, bestelde niet alleen dit portret, maar ook twee kleine pendantportretten op paneel waarop de bustes van hemzelf en zijn vader zijn afgebeeld. Het portret van Steven als veldheer is geschilderd op perkament en maakte mogelijk onderdeel uit van een manuscript dat door Johannes was samengesteld.
Waarschijnlijk geschilderd in opdracht van Johan de Witt, ter herinnering aan zijn vaders overwinning op de geuzen in 1567 in Vianen. Tekening in kleur naar dit werk, 248 x 202 mm, met het opschrift 'Naar het originele schilderij berust hebbende onder mij en na 1808 bij de vroedschap van den Heuvel P. van Musschenbroek'door G.L. Keultjes (1786-1818) in Het Utrechts Archief, Iconografische Atlas, inv.nr. Wit,S.de (1) Er is een tweede portret door Joachim Wtewael, Steven de Witt, 1604-1610. Paneel, 14 x 10 cm. Milaan, Civico Museo d'Arte Antica, inv.nr. 1282.
De guldridder Steven de Witt was hopman in Utrecht. De Staten van Utrecht versterkten hun troepenmacht tegenover de geuzen in Vianen door op 22 februari 1567 nog twee twee stadsvendels samen te stellen uit de inwoners onder bevel van Steven de Witt en Egbert van Wijck. Met de oudere stadscompagnie betrokken de Utrechtse burgersoldaten de wacht tegenover Vianen aan de Stichtse oever van de Lek. Een laatste treffen met de geuzen vond op 28 april 1567 plaats te Vreeswijk, waar hopman Steven de Witt een aantal soldaten uit Vianen, die in een wanhoopspoging trachtten Vreeswijk te bezetten, vesloeg en de aanvoerder Jan van Renesse van Wulven gevangen nam met vele anderen.Het herstel van een geregeld regeringsgezag maakte aan de bezetting van Vianen een einde. Op 3 mei 1567 ontruimden de laatste Brederose troepen de vesting en werden tot ver over de landsgrenzen achterna gezeten. Hertog Erik van Brunswijk, heer en commandant van Woerden, nam de stad op verzoek van de burgemeesters weer in bezit en sloopte de nieuw aangelegde versterkingen. Steven de Witt werd als drost van stad en land van Vianen met de handhaving van het gezag belast (zie Struick, p.155-156). Steven de Witt werd begraven in de Geertekerk, waar zijn geschonden graf nog wordt bewaard.
Documentatie
17th century Dutch Paintings, (New York, 1959), cat. nr. 34
Catalogus van het Historisch Museum der stad, supplement, cat. nr. 1071 x a
De Catalogus der schilderijen [1952], (Utrecht, 1952), cat. nr. 357