'Mejuffrouw' Maria Elisabeth Houtzager (Amsterdam 20 juni 1907 - Zeist 22 december 2001) was misschien wel de meest beruchte, of in elk geval meest spraakmakende directeur die het Centraal Museum tot op heden heeft gekend. In de jaren van haar directoraat (1951-1972) zette zij, voortbordurend op het werk van haar voorgangers, met grote voortvarendheid en lef het museum internationaal op de kaart.
De tentoonstelling toont een selectie van haar aanwinsten uit de collecties oude en moderne schilderkunst, en een deel van de keramiekverzameling die zij in 2000 aan het museum schonk. Bovendien worden 23 kunstwerken die tijdens haar directoraat werden verworven, getoond in de nieuwe topstukkenopstelling Dit is het Centraal Museum.

Aanwinsten
Houtzager concentreerde zich vooral op de samenstelling van een zo compleet mogelijke collectie Utrechtse Oude Meesters. Omdat de Utrechtse meesters op dat moment, vooral vanwege Amerikaanse belangstelling en onderzoek, enorm in prijs stegen, vroeg dit om grote inventiviteit. Houtzager kreeg extra krediet voor bijzondere aankopen, kreeg renteloze voorschotten van de Vereniging Rembrandt en deed aan zogenaamde koopruil: stukken inruilen naast het betalen van een som geld. Zij kocht onder andere De koppelaarster, Harpspelende koning David en Herderin met duiven van Gerard van Honthorst, het IJsgezicht van J.C. Droochsloot, Jongen met mondtrom en De luitspeler van Dirck van Baburen, De rijke man en de arme Lazarus en De vrolijke drinker van Hendrick ter Brugghen en Madonna met wilde rozen van Jan van Scorel.
Maar ook De vijf molens van Jacob Maris, de Doopgang te Lausanne van Matthijs Maris, dePaardentrams op de Dam te Amsterdam bij avond van Breitner en Op het perron door Van der Leck waren topstukken die tijdens haar directoraat werden verworven. Het legaat van J.C. Martens van Sevenhoven met de portretten die Joachim Wtewael van zijn eigen gezin maakte kwam in 1972 binnen.

Tentoonstellingen
Het zijn de caravaggisten geweest die de Utrechtse schilderkunst een eigen gezicht hebben gegeven en die, vooral de laatste decennia, opgang maken en zeer hoge prijzen genereren op de kunstmarkt. De eerste grote tentoonstelling over de Caravaggisten, Mostra del Caravaggio e dei Caravaggeschi, vond plaats in 1951 in het Palazzo Reale te Milaan. Een jaar later organiseerde het Centraal Museum in samenwerking met Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen Caravaggio en de Nederlanden. Het was de eerste keer dat Caravaggio te zien was in Nederland. Er werden vijf schilderijen van Caravaggio en 18 onbetwiste werken van Hendrick ter Brugghen tentoongesteld, waaronder De roeping van Mattheus en De slapende Mars.
In 1955 volgde de grote overzichtstentoonstelling Jan van Scorel en in 1961 vond de eerste grote overzichtstentoonstelling plaats over Pieter Jansz Saenredam.
In 1967 organiseerde Houtzager Röntgenonderzoek van de oude schilderijen in het Centraal Museum, de eerste expositie wereldwijd waarin technisch materiaal aan het publiek werd getoond.

Spraakmakend directrice
Elisabeth was, met Carla de Jonge - die haar voor ging als directrice van het Centraal Museum - een van de eerste afgestudeerde vrouwen aan het Utrechtse kunsthistorisch instituut. Professor Willem Vogelsang, met wie Houtzager volgens ingewijden een amoureuze verhouding had, was haar begeleider. Vogelsang was de eerste hoogleraar kunstgeschiedenis in Nederland en als adviseur betrokken bij de inrichting van het nieuwe Centraal Museum in 1921.

In 1965 raakte Houtzager in opspraak. Albert Blankert, auteur en samensteller van de tentoonstelling Nederlandse 17e-eeuwse Italianiserende landschapschilders, weigerde te accepteren dat op zijn boek ook de naam van Houtzager kwam te staan. Er volgde een proces, en in het eerste nummer van tijdschrift Simiolus werd de directrice publiekelijk aan de schandpaal genageld.

Houtzager omringde zich graag met leden van het koninklijk huis, ambassadeurs en hooggeplaatsten. Zo haalde zij zelf Portret van Agatha van Schoonhoven van Jan van Scorel op bij prins Doria Pamfilii in Rome, hetgeen mooie foto’s in de kranten opleverde van Houtzager op de vliegtuigtrap met het paneeltje in haar handen.

Persoonlijk was Houtzager vooral geïnteresseerd in volkskunst. Zij bezat onder andere een enorme collectie kerststallen en keramiek. In 2000 schonk ze haar keramiekcollectie aan het Centraal Museum.