<lead_word/> <title>Kunstwerk van de maand januari 1964

1964-01-01 1964-01-01 Utrecht Centraal Museum 1963 <lead_word/> <title>Kunstwerk van de maand januari 1964 7628 2020-10-14 17:02:54 2020-10-12 12:13:30 2020-10-01 12:47:59 2013-11-29 11:33:54 2007-10-17 11:56:48

https://hdl.handle.net/21.12130/exhibit.94988642-67A8-4070-9844-5A0243D25D0F https://www.centraalmuseum.nl/nl/tentoonstellingen/kunstwerk-van-de-maand-januari-1964 Centraal Museum 2007-10-17 Van de vroege Noord-Nederlandse schilderkunst, die van de 15e, begin 16e eeuw, is maar weinig bekend en nog minder overgebleven. De middeleeuwse schilders werkten voornamelijk aan kerkelijke opdrachten en juist de rijkdom van kerken en kloosters ging goeddeels verloren, eerst door de beeldenstormen in de tweede helft van de 16e eeuw, later door onverstand. Het betrekkelijk weinige dat ons nog rest, is grotendeels in musea terechtgekomen. Daarom was het dubbel verheugend dat het Centraal Museum in 1963 nog een Noord-Nederlands schilderij van ca. 1500 met een voorstelling van de kruisiging kon aankopen. Het paneel was in 1924 aan het museum in bruikleen gegeven door jhr. J.W.M. Bosch van Oud-Amelisweerd, indertijd president van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht en oud-Eerste Kamerlid en had het werk in slechte staat op de zolder van zijn huis aangetroffen, waarna hij het liet restaureren. Enkele maanden na de aankoop werd het schilderij tentoongesteld als Kunstwerk van de maand. Voor de doorkijk van een weids landschap zien we de tengere figuur van Christus aan het kruishout. Ter weerszijden van het kruis kijken zijn moeder Maria en de apostel Johannes naar hem op. Naast Maria staat de apostel Paulus (in de objectencatalogus van het museum omschreven als "een baardige oude heilige"); hij is herkenbaar aan het zwaard waarmee hij later onthoofd zou worden. Naast Johannes staat de abdis St. Gertrudis van Nijvel, te herkennen aan de muis die tegen haar kleed opspringt: ze wordt namelijk van oudsher aangeroepen tegen ratten- en muizenplagen. In Utrecht zijn de Geertekerk en de oudkatholieke Sint Gertrudis-kathedraal aan haar gewijd. Opvallend is de afbeelding van Maria Magdalena die als boetvaardige zondares het kruishout omhelst. Zij wordt voorgesteld als een elegante vrouw in rijke kleren en met een modieuze hoofdtooi, neerknielend in een toneelachtige pose. Ze vertegenwoordigt een type dat pas later in de schilderkunst algemeen wordt. Verder knielen een man en een vrouw, als in zovele schilderijen uit deze tijd de stichters (opdrachtgevers), aan weerszijden van het gebeuren. Wie het zijn, is onbekend. Opvallend zijn de rust en de ingetogenheid die van het schilderij uitgaan. Allereerst door de compositie die zeer eenvoudig en overzichtelijk is opgebouwd, met het kruis dat precies in het midden is geplaatst, en de strikte symmetrie van de vier staande figuren. Ook de strak verticale houding, de simpele kleding en de gezichten van de figuren drukken een serene rust uit. Maar de smartelijke gelaatstrekken van Christus, zijn gebogen hoofd, zijn iets geknikte lichaam en de pose van Maria Magdalena wijzen op het drama dat zich afspeelt. Van augustus 1963 tot en met december 1972 werd elke maand speciale aandacht geschonken aan een of meerdere objecten uit de collectie van het Centraal Museum. T196401 12387 Kunstwerk van de maand januari 1964

Kunstwerk van de maand januari 1964

Kunstwerk van de maand januari 1964

Footer

CONTACT

OPENING TIMES