Yves Saint Laurent heeft het vaak herhaald: “Ik wou dat ik de spijkerbroek had uitgevonden: het meest spectaculaire, meest praktische en het meest nonchalante kledingstuk dat er is. Het heeft de sexappeal, eenvoud, bescheidenheid en expressie die ik in al mijn ontwerpen zoek.”

Nederland is een echt jeansland. We hebben er zelfs een eigen woord voor: spijkerbroek. In bijna ieders kledingkast is ten minste één exemplaar te vinden, sterker nog: Nederlanders dragen het grootste aantal jeans per hoofd van de bevolking.
Hoewel bij de spijkerbroek vrijwel meteen gedacht wordt aan cowboys, mijnwerkers en de goldrush, valt er veel meer over te vertellen. In deze tentoonstelling komen onderwerpen aan bod zoals denim in de 17de eeuw, het DNA van de spijkerbroek, innovatie, duurzaamheid, jeans couture en natuurlijk streetwear.

Jeans uit de 17de eeuw?
De gescheurde rok op het schilderij Woman begging with two children doet denken aan de hippe spijkerbroek van vandaag de dag: dezelfde kleur, scheur en lichte omslag. De anonieme schilder uit de 17de eeuw kreeg onlangs vanwege de typische stofuitdrukking de naam The Master of the Blue Jeans.

DNA
De spijkerbroek onderscheidt zich van andere kledingstukken door de stof, binding, stiksels, zakken, kleur, sluiting etc. Maar wat maakt een spijkerbroek nu eigenlijk tot een spijkerbroek? Archeologische jeans uit de mijnen van Californië laten al de belangrijkste kenmerken zien, die tot op de dag van vandaag het uiterlijk van de broek bepalen. De voornaamste toevoeging waren de klinknagels, of rivets, die nog steeds op bijna alle spijkerbroeken zitten. Het patent hiervoor werd in 1873 aangevraagd door Jacob Davis en Levi Strauss, die doorgaans als ‘uitvinders’ van de spijkerbroek worden beschouwd.

Innovatie
De spijkerbroek gaat al decennia mee, toch is het kledingstuk nog altijd actueel en innovatief. Zonder de essentie van de jeans los te laten is een grote variatie aan ontwerpen en technieken mogelijk. Zo vervaardigt het Nederlandse label Gluejeans spijkerbroeken waarvan alle naden gelijmd zijn: er komt geen stiksel of rivet aan

Ambacht
Als reactie op de massaproductie zijn er wereldwijd verschillende kleinschalige initiatieven, die het ambacht van het jeans maken (her)introduceren. In Nederland is atelier Tossijn hiervan een voorbeeld. Koen Tossijn ontwerpt en vervaardigt in zijn eenmansatelier jeans als een maatpak. Voor de duur van de tentoonstelling heeft hij zijn werkplaats naar het museum verhuisd.

Jeans in Utrecht
In 2012 bestaat het Utrechtse bedrijf Broekman De Rode Winkel 175 jaar. De Rode Winkel heeft een belangrijke rol gespeeld bij de introductie van de spijkerbroek in Utrecht en de rest van Nederland. Het kledingstuk werd vanaf de jaren 50 van de 20ste eeuw echter niet overal direct met open armen ontvangen. In de beginjaren werd het kledingstuk ‘onder de toonbank’ verkocht.

Denim heads
Speciaal voor Blue jeans is een vijftal portretten gemaakt van zogenaamde denim heads. Dit zijn personen die ‘blauw bloed’ door hun aderen hebben stromen. Zij vertellen ieder over hun passie voor jeans en een persoonlijk verhaal bij hun favoriete spijkerbroek. wie eenmaal bevangen is door de denim broeken, lijkt er niet meer los van te komen.

Boek
Bij de tentoonstelling verschijnt het Blue Jeans. 350 jaar, hét boek over de geschiedenis van de jeans. Met bijdragen van onder anderen Ninke Bloemberg, Anneke Beerkens, Lynsey Dubbeld, en Georgette Koning. Te koop in de museumwinkel en de boekhandel. Prijs: € 20

Designer

Joachim Baan

Documentation

  • Blauwe religie : denim domineert, door Jetty Ferwerda, (L' Officiel de la mode et de la mode de Paris (Nederlands), 38, dec./jan. 2012/13), 190 - 195
  • Blue jeans, door Lisa den Oudendammer, (Glamcult : independent style paper, 9, 8, oktober 2012), 14
  • Blue jeans, coörd. en red. Ninke Bloemberg en Hans Schopping ; met assistentie van Ykje Wildenborg ... [ et al.], Centraal Museum (Utrecht, 2012), 20, 12, 16, 16, [12], 11 p. 2 vouwbl.

Collection in this exhibition

Persistent url

To refer to this object please use the following persistent URL: https://hdl.handle.net/21.12130/exhibit.7BA354C7-BE10-4B44-880C-E01EF41666C5

Questions?

Do you have a remark or extra information on this exhibition? Please let us know!