Title
Gezicht op Utrecht
Artist
Pieter van der Keere (etser) (Gent 1570 - 1630 Gent)
Pieter (Bastius) Bast (ontwerper) (? ? - 1605 ?)
Dating
ca. 1603
Material and technique
Object number
12382
Object type
Acquisition
aankoop 1958
Dimensions
hoogte 39 cm
breedte 146.5 cm
Inscriptions and markings
- signatuur l.o.: Pe. Bastius delinea. Pe. Kaerius caelavit.
- opschrift m.b.: UTRECHT
- opschrift v.l.n.r. (boven de betreffende gebouwen en plaatsen): De BEMUERDE // WEERDT. [op banderol] /-/ S. Martens Capel /-/ De Werdt poort. /-/ Plompen Torn /-/ De Precaren /-/ De Wittevrauwen /-/ S Margreita /-/ S. IANS. // Collegie. /-/ Elendige Kerck= // hoff. /-/ S. Cicilie /-/ Vreeborch /-/ De Minnebroeders /-/ Stathuys /-/ S. PETERS // Collegie /-/ S. Ihero= // nimus. /-/ DEN DOM // S.t MARTEN GENAEMT // OVDEMVNSTER // Collegie /-/ De Buerkerck /-/ Bischobs Hoff /-/ St Pauwels // Abdie /-/ S. MARIEN // Collegie /-/ Brandolien // Clooster /-/ Het Duytschen huys // Commandurie /-/ De Regulieren // Het Weeshuys /-/ Het Brigitten Clooster /-/ Het Nieuwe Gasthuys /-/ S. Magdalenen Clooster /-/ S. Annen Clooster /-/ De Smeetoorn /-/ S. Servaes /-/ S. Geertruyt /-/ S. Nicolaes /-/ S. Agnieten // Clooster /-/ Bylhauwers Toorn /-/ Sterckenborh /-/ De Tollestege
- opschrift m.o.: De staten slants van vtrecht // hebben geoctroijeert. h. verstralen // Boeckuercooper. t. vtrecht Deese // Caerte alleen te mogen Drucken // Ende vercopen verbiedende die // In cooper ofte hout na te snijden // Binnen de tijt van 6 jaeren op // pene breder inde octroij verhaelt
- opschrift m.o.: NOBILISS. AMPLISS. CLARISS. PRUDENTISS. Q. OR= // DINIBUS ET MAGISTRATUI PROVINCIAe AC METROPOLE= // OS URBIS TRAIECTENSIS DOMINIS SUIS CLEMENTISS. // HOC EXACTUM ANTIQUISSIMAe SIMUL AC CELEBER= // RIMAe URBIS TRAIECTI IN BATAVIS SIMULACRUM CUM // DEBITA ANIMI SUBMISSIONE .L.M.Q.D.C.Q. H. VERSTRAL[EN].
What
When
More of the same motive
Remarks
Dit gezicht op Utrecht is gegraveerd door Pieter van der Keere (of Petrus Kaerius) naar een niet meer bekende tekening van Pieter Bast (of Petrus Bastius). Hoewel afkomstig uit Vlaanderen, zijn beide kunstenaars langere tijd in de Noordelijke Nederlanden werkzaam geweest. Van der Keere werkte in Amsterdam en Bast in Leiden. Gezien de overlijdensdatum van Bast, moet het getekende voorbeeld voor de gravure van voor 1605 dateren. De kleding van de figuren op de voorgrond van het stadsgezicht wijzen op een overeenkomstige datering. Keyes merkt echter op dat deze figuren niet overeenkomen met het idioom van Bast en mogelijk door Van der Keere zijn toegevoegd. Het gezicht op Utrecht van Pieter van der Keere laat zich goed vergelijken met twee vroegere, kleinere gedrukte stadsprofielen van Utrecht, die eveneens de westkant van de stad laten zien. De vroegste, die van Melchisedech van Hoorn uit ca.1570, heeft misschien ook gediend als sierrand van een verder niet meer bekende stadskaart. Het andere stadsprofiel is zeker een sierrand en beslaat de onderzijde van de stadskaart van Adam van Vianen uit 1598 (inv.nr.4760/001). Van der Keere heeft zich voor zijn gravure vooral gebaseerd op die van Van Vianen, zij het dat hij net als Van Hoorn boven de belangrijkste Utrechtse gebouwen toponiemen heeft gezet.
Documentation
- 125 jaar Centraal Museum Utrecht, [inl. en tekst Maria Elisabeth Houtzager] (Utrecht, 1964), cat. nr. 9
- [artikel in Amstelodamum], B. van 't Hoff, p. ?
- Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart III, U. Thieme, F. Becker, p. 18
- Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart XX, U. Thieme en F. Becker, p. 57
- Archief voor Nederlandsche kunstgeschiedenis : verzameling van meerendeels onuitgegeven berichten en mededelingen betreffende Nederlandsche schilders, plaatschnijders, beeldhouwers, bouwmeesters, juweliers, goud- en zilverdrijvers, smeden, stempelsnijders, tapijtwevers, borduurwerkers, plateelbakkers, ivoorsnijders, glasschilders, ingenieurs, landmeters, kaartmakers, verlichters, lettersnijders, schoonschrijvers, boekbinders enz., met bereidwillige medewerking van verschillende archivarissen e.a. bijeengebracht door Fr. D.O. Obreen (Rotterdam, 1877-1890), II, 157, VII
- Catalogus van het Historisch Museum der stad, supplement, cat. nr. 282 1x
- Eenige oude gezichten op Utrecht en de vroegere topographie, drs. M.N. Acket, p. 33
- Herdenkingstentoonstelling Paus Adrianus VI : gedenkboek, catalogus : Utrecht, Centraal Museum, 28 september-15 november; Leuven, Stadhuis, 23 november-20 december 1959, [verantwoording M.E. Houtzager, J. Coppens] (Utrecht, 1959), cat. nr. 2
- De ideale stad : ideaalplannen voor de stad Utrecht 1664-1988, onder red. van Ko Jacobs en Ludger Smit ; met bijdr. van Rob Dettingmeijer ... [et al.] ; [voorw. Adeline M. Janssens] (Utrecht, 1988), afb. p. 9, nr. 1.2
- Keuze uit tien jaar aanwinsten 1951-1961, [inleid. Maria Elisabeth Houtzager] (Utrecht, 1961), cat. nr. 144, afb. 50
- Het leven in de late Middeleeuwen, [voorw. Adeline M. Janssens] (Utrecht, 1974), cat. nr. 225
- De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders, beeldhouwers, graveurs en bouwmeesters van den vroegsten tot op onzen tijd (strekkende tevens tot vervolg op het werk van J. Immerzeel, jr.) : eerste deel A-C, door Christiaan Kramm (Amsterdam, 1857), sup. 8
- De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders, beeldhouwers, raveurs en bouwmeesters van den vroegsten tot op onzen tijd (strekkende tevens tot vervolg op het werk van J. Immerzeel, jr.) : derde deel H-L, door Christiaan Kramm (Amsterdam, 1859), 841
- Maandblad van het Genealogisch-heraldiek Genootschap De Nederlandsche Leeuw, XI 21
- Mededeelingen Maatsch. Letterkunde (1872), nr. 89
- Die Monogrammisten, volume IV, G.K. Nagler (München), nr. 2838
- Navorscher, VIII, p. 333
- De Nederlandsche Geschiedenis in platen, Muller, Frederik (Amsterdam, 1863-1882)
- Niederländisches Künstler-Lexikon : erster Band : A-K, auf Grund archivalischer Forschungen bearb. von Alfred von Wurzbach (Wien, 1906), p. 64, nr. 17, p. 250
- Oud Holland, p. 73
- Stedenspiegel : tentoonstelling ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de N.V. Bank voor Nederlandsche Gemeenten, [teksten A.N. Zadoks-Josephus Jitta ... et al.] (Den Haag, 1964), cat. nr. 149, afb. 17
Exhibitions
- Sacred Spaces of Pieter Saenredam, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles, California, 2002
Questions?
Do you have a remark or extra information on this object? Please let us know!