Pieter Jansz. Saenredam (Assendelft, 1597 - Haarlem, 1665) is één van de meest opmerkelijke schilders uit de zeventiende eeuw. In 1628 nam hij de beslissing om zijn verdere leven te wijden aan het schilderen van "perspectieven". Saenredam heeft zich aan zijn woord gehouden, en ontwikkelde zich tot de grootmeester van het perspectief.

Mooiste van de zeventiende eeuw
Saenredam werkte in 1636 twintig weken vrijwel onafgebroken in Utrecht. Hij tekende in deze periode de middeleeuwse kerken van de stad. Hij verrichtte er metingen, maakte technische werktekeningen en schetste de gevels en interieurs van de veelal met afbraak bedreigde kerken. In de jaren die volgden werkte hij de tekeningen en voorstudies uit in de mooiste architectuurschilderijen van de zeventiende eeuw, die tot op de dag van vandaag een inspiratiebron vormen voor vele kunstenaars en ontwerpers.

Werkmethoden
De expositie belichtte uitvoerig de bijzondere en vernieuwende werkmethoden van Saenredam. Saenredam was de eerste die het kerkinterieur weergaf zoals het er ook werkelijk uitzag. Het schilderen van een correct "kerkportret" vereiste een nieuwe methode, die Saenredam samen met de landmeter Pieter Wils ontwikkelde. Op basis van de metingen die hij ter plekke verrichtte, maakte hij gedetailleerde tekeningen van het kerkgebouw. Met deze uitvoerige schets, apart uitgewerkte details en een plattegrond keerde hij terug naar zijn werkplaats. Saenredam bracht zijn ter plekke gemaakte schets met behulp van een zogenaamde constructietekening over op het paneel, en begon daarna pas met schilderen. In zijn schilderijen manipuleerde hij de ruimtes zodanig dat ze monumentaler leken dan ze in werkelijkheid waren.

Tentoonstelling
In de tentoonstelling in het Centraal Museum waren 15 van de 21 Utrechtse schilderijen die bewaard zijn gebleven, en circa 40 tekeningen die Saenredam van de Utrechtse kerken heeft gemaakt, te zien. De uiterst kostbare en kwetsbare panelen waren afkomstig uit toonaangevende collecties in binnen- en buitenland en uit particulier bezit.
In een aparte ruimte werd uitvoerig de bijzondere en vernieuwende werkmethode van Saenredam belicht.

Het ontwerp van de tentoonstelling was in handen van Wim Crouwel.

De tentoonstelling en de gelijktijdig uitgegeven catalogus werden mede mogelijk gemaakt door het VSB Fonds, Gold-Zack A.Z. & Greenfield Capital Partners en het Prins Bernhard Cultuurfonds, het K.F. Hein Fonds en S.N.S. Reaal Groep.
Begunstigers waren Aannemingsbedrijf H.J. Jurriëns BV, Bartels Advocatenkantoor, het Elise Mathilde Fonds, de Koninklijke BAM Groep NV, de Mondriaan Stichting, de Mr. Paul de Gruyter Stichting en de gemeente Utrecht.

Vormgever

Wim Crouwel

Documentatie

  • Pieter Saenredam : het Utrechtse werk : schilderijen en tekeningen van de 17de-eeuwse grootmeeester van het perspectief, red. Liesbeth M. Helmus. auteurs Arie de Groot ... [et al.]. [voorw. Sjarel Ex], Centraal Museum (Utrecht, 2000), 304 p.
  • Pieter Saenredam : the Utrecht work : paintings and drawings by the 17th-century master of perspective, ed. by Liesbeth M. Helmus. authors Arie de Groot ... [et al.]. [forew. Sjarel Ex], Centraal Museum (Utrecht, 2000), 304 p.

Collectie in deze tentoonstelling

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/exhibit.5CFED31D-A9D7-49AE-8507-47310A66B54F

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over deze tentoonstelling? Laat het ons weten!