In de collectie van het Centraal Museum zijn ongeveer 40 gevelstenen te vinden. In oude tijden bestond er nog geen huisnummering; die werd pas in 1796 door de Fransen ingevoerd. In de middeleeuwen en tot in de 16e eeuw hing bij handwerkslieden aan de voorgevel een uithangbord, en in de tweede helft van de 16e eeuw begonnen de gebeeldhouwde gevelstenen de uithangborden te verdringen. Vooral in de 17e eeuw werd het aanbrengen van gevelstenen sterk verspreid. Het ging er toen veel meer om het huis een naam te geven, bijvoorbeeld voor de kooplieden, waardoor het ook gemakkelijk te vinden en te herkennen was. Over het algemeen werd het reliëf vrij eenvoudig beschilderd, met doorgaans nogal felle kleuren. Telkens als het houtwerk van de gevel een verfbeurt kreeg, werd de gevelsteen 'meegenomen'. Na verloop van tijd lagen dus verschillende verflagen over elkaar, die veel hebben bijgedragen tot de conservering van het reliëf.

Ook de gevelsteen die in februari 1972 als kunstwerk van de maand werd geëxposeerd, bezit nog heel wat kleur en kleurlagen. De afbeelding 'In het landts welvaren' stelt een bootje voor, dat met een paar mensen bemand is; met bol zeil zet het koers naar een nog groter welvaren.

De steen is afkomstig van het huis Haverstraat 28 in Utrecht, dat rond 1644 werd gebouwd. De steen bevond zich er nog in 1763. In de 19de eeuw kreeg het huis een nieuwe voorgevel; de steen werd voor het eerst in een catalogus uit 1878 genoemd als museaal bezit.

Wie meer wil weten over gevelstenen, kan terecht op www.gevelstenen.net.

Van augustus 1963 tot en met december 1972 werd elke maand speciale aandacht geschonken aan een object uit de collectie van het Centraal Museum.

Documentatie

  • Kunstwerk van de maand februari 1972, Centraal Museum (Utrecht, 1972)

Collectie in deze tentoonstelling

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/exhibit.96413917-7F7C-44C1-8FC8-92815529DF4D

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over deze tentoonstelling? Laat het ons weten!