Het kunstwerk van de maand was in december 1970 heel toepasselijk de 'Verkondiging aan de herders'. Het schilderij was, lang geleden, aangetroffen in een huis in de Voetiussteeg, waar het vermoedelijk als schoorsteenstuk dienst heeft gedaan. Aanvankelijk was het vermoeden dat het doek afkomstig was uit de school of omgeving van Cornelis van Poelenburgh (1594/95-1667), de Utrechtse schilder wiens werk prominent vertegenwoordigd was in de kunstverzameling van stadhouder Frederik Hendrik. Bij het schoonmaken van het doek in 1969 kwamen de signatuur en de datering te voorschijn, waardoor het werk definitief op naam van Abraham Willaerts (of Willarts) geplaatst kon worden.

Willaerts werd omstreeks 1603 in Utrecht geboren, waar hij leerling was van zijn vader en van Jan van Bijlert. In 1624 werd hij meester van het St. Lucasgilde. Nadat hij in de leer was geweest bij Simon Vouet in Parijs, trok hij in 1638 met graaf Johan Maurits van Nassau naar Brazilië. Zes jaar later keerde hij terug naar de Nederlanden; hij maakte nog een reis naar Rome, en vestigde zich in 1661 definitief in Utrecht.

Hij is vooral bekend als schilder van zee- en strandgezichten. Hij heeft echter ook portretten en bijbelse voorstellingen geschilderd, zoals deze 'Verkondiging aan de herders' uit 1643. We zien twee herders op de voorgrond en een herder die op de achtergrond in vage contouren is neergezet. Meer verwonderd dan verschrikt kijken ze op naar een hemelse lichtgloed en vergeten daarbij hun kudde, die van het gebeuren niets schijnt te merken. Wordt in het evangelie van Lucas gesproken over één engel, hier wordt de blijde boodschap van de geboorte van Jezus aangekondigd door een schier eindeloze reeks engeltjes.

Willaerts wist dit schilderij tot een levendig, dynamisch tafereeltje uit te werken, niet alleen door de druk opeengepakte wolken en de beweeglijkheid van de engelen, maar ook door de opbouw van het schilderij. Onder de lichtkrans met engelen schikt de kunstenaar ellipsvormig de herders met hun kudde. Merkwaardig is ook de lichtbehandeling: de lichtgloed in de hemel krijgt een afstraling in de twee monumentale herdersfiguren links op de voorgrond, die hierdoor sterk geaccentueerd worden. Op deze manier wil de kunstenaar het grootse gebeuren in het leven van deze eenvoudige herders weergeven.

De beschrijving anno december 1970 eindigt met de constatering dat het al met al een bijzonder schilderij is dank zij een rake typering van de figuren, een levendige uitbeelding van het onderwerp, een goed opgebouwde structuur, een intense licht-donker-behandeling en een gedistingeerd gevoel voor kleur.

Van augustus 1963 tot en met december 1972 werd elke maand speciale aandacht geschonken aan een object uit de collectie van het Centraal Museum.