velengd tot 9 mei

Van de restauraties van kunstwerken krijgen bezoekers van musea vaak niets mee. Het Centraal Museum toonde drie gerestaureerde bloemstillevens van de schilder Jacob Marrell (1613/1614-1681) en maaket daarbij ook het bijbehorende onderzoek en restauratieproces inzichtelijk via een digitale presentatie op zaal. Voor het eerst na de restauratie werden de drie schilderijen t/m 14 maart 2010 samen getoond aan het publiek.

Restauratie en onderzoek
In 2008-2009 werden drie stillevens van Jacob Marrel, uit verschillende collecties, tegelijkertijd gerestaureerd: het grote Stilleven met bloemen in een vaas en een kaketoe uit 1651 van het Centraal Museum en de kleinere schilderijen Stilleven met bloemvaas en dode kikvors uit 1634 van het Rijksmuseum en Verschillende soorten bloemen in een glazen vaas uit 1640-1645 van het Museum Boijmans Van Beuningen. De schilderijen waren zozeer vervuild dat de oorspronkelijke kleurenpracht en de details niet meer tot hun recht kwamen. De schilderijen waren niet alleen vervuild. Ook dreigde de verf op sommige plekken los te laten. Na dit uitgebreide en zorgvuldige onderzoek, dat in de tentoonstelling is te volgen, kon de opstaande verf worden vlakgelegd en kon het schilderij worden schoongemaakt, waardoor de oorspronkelijke kleuren weer tevoorschijn kwamen. Na het schoonmaken werden de lacunes bijgewerkt en werd het schilderij van een nieuwe vernislaag voorzien.

Bloemstillevens
Van Jacob Marrell zijn circa 65 bloem- en pronkstillevens bekend. De grootste uitdaging van de bloemstillevenschilder was de natuurgetrouwe weergave van de veelal kostbare, uit het Midden-Oosten geïmporteerde bloemen. De boeketten zijn niet ‘naar het leven’ geschilderd. De afgebeelde bloemen bloeiden in verschillende seizoenen. Net als zijn collega’s stoffeerde Marrell zijn schilderijen met tal van insecten, inheemse vogels, vruchten en kostbare verzamelobjecten zoals schelpen. De schilderijen met bloemstillevens zijn niet alleen mooi om te zien, maar herinneren ons aan de vergankelijkheid van het bestaan.

Jacob Marrell
Jacob Marrell (1613/1614-1681) werd geboren in Frankenthal. Rond 1634, na de voltooiing van zijn schildersopleiding, kwam hij naar Utrecht, waar hij tot 1651 bleef. Marrell wordt dan ook gerekend tot de Utrechtse bloemstillevenschilders. De drie gerestaureerde en onderzochte schilderijen geven een goed overzicht van schilderijen uit het oeuvre van Marrell. In zijn vroege werken, zoals Stilleven met bloemvaas en dode kikvors uit 1634, is de invloed te zien van de Utrechtse schilder Ambrosius Bosschaert de Jonge. Later werd Marrell geinspireerd door de pronkstukken van Jan Davdsz. de Heem, waar onder andere Stilleven met bloemen in een vaas en een kaketoe van getuigt.