- 11 feb 2023 — 04 jun 2023
De Bentvueghels
Een berucht kunstgenootschap in Rome.Bent Vueghels: een bende vrije vogels
Jonge kunstenaars die in de 17de eeuw naar Rome reizen en daar samen feestvieren, provoceren en elkaar inspireren. Ver van huis voelen zij zich verbonden door hun herkomst, hun liefde voor Rome en voor de schilderkunst.
De Bentleden geven elkaar bijnamen, ofwel Bentnamen. Grappenmakerij, elkaar plagen en een beetje jennen hoort er allemaal bij. Maar hoe ver kun je gaan? Soms verwijzen de bijnamen naar typerende of afwijkende lichaamsvormen.
Zo wordt Jan Asselijn door zijn Bentgenoten ‘Krabbetje’ genoemd. Hij krijgt deze naam omdat hij een geschroeide hand en gekromde vingers had waarmee hij nauwelijks een palet kon vasthouden.
Portret van Jan Asselijn, alias Krabbetje. Collectie Rijksmuseum.
De liefde en het drinken zijn enorm belangrijk voor de Bentvueghels, dus deze lofzang op Venus (de vrouw bovenaan de piramide) en Bacchus is op z’n plaats.
De groep heeft eigen liedjes. Bij de notenbalk op de achterwand staat ‘Chi nasc[e] matto nõ guarisce nõ gaurisce mai nõ guarisce m[ai]’ oftewel ‘wie gek geboren is, geneest nooit’.
Roeland van Laer (?), detail. Collectie Museo di Roma.
In en om Rome zien de Bentleden overal (restanten van) bouw- en beeldhouwwerken uit de Klassieke Oudheid. Ze maken er graag tekeningen van.
De tekeningen gebruiken ze in hun schilderijen, vaak in gefantaseerde samenstelling zoals hier. Soms maken ze deze schilderijen pas jaren na hun vertrek uit Rome.
Bartholomeus Breenbergh, bentnaam Fret. Collectie Museo Thyssen-Bornemisza.
De tentoonstelling De Bentvueghels. Een berucht kunstgenootschap in Rome vertelt het bijzondere verhaal van een groep kunstenaars uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, die zich omstreeks 1620 in Rome verenigden in de kunstenaarsgroep De Bentvueghels. De opvallende naam van deze groep ontleent zich aan hoe de leden zichzelf zagen; namelijk als een groep kleurrijke vogels. Met hun rituelen en gebruiken parodieerden zij de twee officiële ‘heilige huisjes’ van Italië: de Rooms-Katholieke Kerk en de Accademia di San Luca. Er werd gefeest en gedronken door de landgenoten, maar de bindende factor was het schildersvak.
Net als de grote kunstenaars uit de collectie van het Centraal Museum; Van Baburen, ter Brugghen en Honthorst, die te bewonderen waren in de tentoonstelling Caravaggio, Utrecht en Europa, werden ook deze kunstschilders geïnspireerd tijdens hun verblijf in Rome. Het Centraal Museum is dan ook de meest logische plek om dit verhaal over reislust, groepsvorming, liefde voor Rome en in het bijzonder het kunstenaarschap te vertellen. Want wat je achtergrond ook is, waar je vandaan komt of hoe oud je bent: iedereen herkent het gevoel van het bij een groep willen horen, op ontdekking gaan en je laten inspireren.
Mediaguide
Verrijk je bezoek aan De Bentvueghels met de gratis mediaguide. In de mediaguide reflecteren studenten op de werken van de Bentvueghels vanuit hun eigen ervaringen als student. Wat zien zij met hun hedendaagse blik als ze naar de werken van hun leeftijdgenoten van 400 jaar geleden kijken? De mediaguide is direct te gebruiken op je smartphone. Neem je eigen koptelefoon of oortjes mee.
Publieksprogramma
Bij de tentoonstelling worden verschillende programma's, lezingen en rondleidingen georganiseerd. Klik hier voor het actuele overzicht.
Blog
Conservator in opleiding Iris Blokker schreef een blog over de tekenkunst van de Bentvueghels. Lees het hier.
Met dank aan
Eerste beeld: Pieter van Laer, Zelfportret met hekserij-attributen, ca. 1635-1637, The Leiden Collection, New York / Pieter van Laer, Landschap met jagers, 1640, Mauritshuis, Den Haag. Vormgeving campagnebeeld HouseTMM, in opdracht van Centraal Museum, 2022.
Doe mee
Meer…
Items
22 feb 2023 14:30 — 28 jun 2023 16:00
Onvergetelijk Centraal
Een positieve ervaring voor dierbaren met dementie.
17 mrt 2023, 11:30 - 12:30
Lezing De Bentvueghels door de Vrije Academie
Beleef de wereld van de Bentbroeders.