Centraal Museum Utrecht

  • Share
  • Download
Delen
Delen op Facebook
Delen op Twitter
Tweedelige baljapon bestaande uit lijfje en rok Worth, 1886 https://www.centraalmuseum.nl/nl/collectie/24808-001-002-tweedelige-baljapon-bestaande-uit-lijfje-en-rok-worth https://www.centraalmuseum.nl/@@site-logo/logo-left-v2.svg

Tweedelige baljapon bestaande uit lijfje en rok

Worth, 1886
  • + Objectgegevens − Objectgegevens
  • Share
  • Download

Deze bijzondere, tweedelige baljapon van ivoorkleurige zijdesatijn en fluweel is in 1886 ontworpen door Charles Frederick Worth. De Engelsman wordt als grondlegger van de haute couture gezien en is een van de eersten die zijn naam letterlijk verbindt aan zijn ontwerpen. Tot die tijd blijven de makers van kledingstukken vrijwel altijd anoniem. In de tailleband aan de binnenkant van het lijfje van de japon is te lezen: ‘PARIS Worth PARIS’, verwijzend naar de Franse hoofdstad waar Worth vanaf 1858 aan de Rue de la Paix een modehuis heeft dat zijn naam draagt. Het ‘signeren’ van kledingstukken is inmiddels niet meer weg te denken; niet de kwaliteit, maar het ingenaaide label is bepalend voor de waarde van een specifiek ontwerp. Deze baljapon is gevonden op de zolder van de Bijenkorf in Amsterdam en vervolgens in 1984 aan het Centraal Museum geschonken. Helaas is niet meer te achterhalen wie er in geschitterd heeft.

 

De Engelsman Charles Frederick Worth (1825-1895) wordt gezien als de grondlegger van de haute couture. Worth werkte vanaf 1845 in Parijs, eerst onder meer als winkelbediende, pas later als zelfstandig ontwerper. In 1858 opende hij samen met zakenpartner Otto Bobergh het modehuis Worth & Bobergh. Al snel bouwde hij een welgestelde klantenkring op, inclusief actrices en leden van koningshuizen. Als gevolg hiervan legde hij zich voornamelijk toe op avondkleding, hofkleding en bijvoorbeeld maskeradekostuums. De vraag naar ontwerpen van zijn hand groeide gestaag. In 1867 werd de naaimachine van Isaac Singer in gebruik genomen in ateliers, waardoor er eenvoudiger aan de vraag kon worden voldaan. Uiteindelijk had Worth een atelier waar 1200 naaisters werkten. Worth was de eerst modeontwerper die zijn naam door middel van een etiket verbond aan een ontwerp: voor die tijd was de maker vrijwel altijd anoniem. Inmiddels is het ‘signeren’ van kledingstukken niet meer weg te denken; niet het ontwerp, maar het label bepaalt vaak de waardering voor een kledingstuk. In 1886 ontwierp Worth deze tweedelige japon, die 1984 aan het Centraal Museum is geschonken. Vanuit zijn achtergrond in de zijdenhandel en stoffenwinkels had de couturier grote kennis van stoffen en dat is terug te zien in deze japon. De sterk getailleerde baljapon is vervaardigd van ivoorkleurig zijden satijn met veelkleurige ingeweven bloemen op de rok. Aan de achterzijde bevindt zich een queue die uitloopt in een ivoorkleurig sleep. Het lijfje is aan de voor- en achterkant verstevigd met baleinen en sluit middenvoor met een koordje. Het decolleté en de kleine mouwtjes zijn afgezet met ivoorkleurig machinaal kant. Opvallend is de vrij strenge puntige donkergroene fluwelen decoratie rondom de taille. Op de tailleband aan de binnenkant van lijfje is een etiket waarop ‘PARIS Worth PARIS’ staat.

Het museum bezit een tweede japon van Maison Worth van een latere datum: een avondjapon van zwart zijden crêpe-georgette met een garnering van groene, turquoise en grijze kraaltjes en strass uit ca. 1926 , die qua model typisch is voor de jaren 1920; recht en kort waardoor vrouwen een androgyn uiterlijk kregen, wat in deze periode zeer modieus was. Na de dood van de couturier is Maison Worth voorgezet om pas in 1956 zijn deuren te sluiten

Toon alles + Toon minder -

 

Dit object is nu niet in het museum te zien

Titel

Tweedelige baljapon bestaande uit lijfje en rok

Vervaardiger

Worth (modehuis)
Charles Frederick Worth (ontwerper)

Datering

1886

Materiaal / Techniek

zijde satijn, fluweel, metaal, hoorn; broderiefluwel, jacquard geweven

Inventarisnummer

24808/001-002

Objectnaam

dameskleding, japon, jurk

Verwerving

schenking 1984

Afmetingen

lengte voor (001) 104 cm
lengte achter (001) 171 cm
zoomomtrek (001) 435 cm (inclusief sleep)
taillewijdte (001) 89 cm
taillewijdte (002) 61 cm
mouwlengte (002) 18 cm
lengte voor (002) 34 cm
lengte achter (002) 41 cm
hoogte cm
breedte cm
diepte cm

Opschriften / merken

  • merk in tailleband in lijfje (ingeweven): PARIS Worth PARIS

Documentatie

  • "Wat een schommelende achterkanten kregen vrouwen in zo'n rok", J. Teunissen, (Trouw, 1995-10-14), afb. (detail)
  • Centraal Museum Gids : een gids voor vrienden, Cornel Bierens (Utrecht, 2001), p. 114; p. 117 en 120; p. 115 (afb. in kleur)
  • Centraal Museum Utrecht [topstukken; 2020], Voorw. Bart Rutten, Marco Grob, Jacqueline Rutten (prod.), Hans Schopping, Sheila Stafleu, Lotte Bont, Thomas de Bruin (red.) (Utrecht, 2020), pp. 142-143, met afb. in kleur

Toon alles +Toon minder -

  • Dit is het Centraal Museum!, teksten Ninke Bloemberg, Marja Bosma, Renger de Bruin ... [et al.] ; eindred. Liesbeth M. Helmus, Hans Schopping (Utrecht, 2012), nr. 29, met afb. in kleur
  • Kostuum : jaaruitgave van de Nederlandse Vereniging voor Kostuum, Kant, Mode en Streekdracht (Amersfoort), 2014, p. 97, met afb. 3 in kleur
  • Mode : de musical, Teksten Cécile Narinx, Ninke Bloemberg ....[et al.] ([Amsterdam], 2014)
  • Mode en kostuums, Hanneke Adriaans, Saskia Kuus (Utrecht, 1996), p. 270, cat. nr. 78, met afb.
  • Opmerkelijke stukken. De kostuumcollectie in een nieuwe jas, M. van Dongen, (Museumtijdschrift [Vitrine], 7; 12, 1999-11), p. 43, met afb. in kleur
  • Ruisende rokken : 200 jaar kostuums uit de collectie van het Centraal Museum, tekst Hanneke Adriaans, Nico Kloppenborg (Utrecht, 1995), afb. nr. 11, afb. op p. 4 (detail)
  • Uit de Mode : collectie van het Centraal Museum, Voorw. Bart Rutten, tekst Ninke Bloemberg, Anne-Karlijn van Kesteren, Rosalie Sloof … [et al.] (Utrecht, 2017), p. 52, afb. in kleur p. 53
  • Uit de mode : Het tv-programma DWDD heeft een pop-upmuseum geopend., Cécile Narinx, (De Volkskrant, 30 januari 2015), V6-V8

Tentoonstellingen

  • Collectieopstelling 2023 - zaal 11, Centraal Museum, Utrecht, 2023
  • Uit de Mode, Centraal Museum, Utrecht, 2017
  • Voici Paris! Haute Couture, Gemeentemuseum Den Haag, Den Haag, 2010

Toon alles +Toon minder -

  • La Maison de Poupée. Arnhem Mode Biënnale 2009. Shape, Historisch Museum Arnhem, Arnhem, 2009
  • Woman by Vivienne Westwood, Christian Dior Couture, Maison Martin Margiela, Junya Watanabe, Ann Demeulemeester, Veronique Leroy, Bernard Willhelm, Viktor & Rolf, Hussein Chalayan, Centraal Museum, Utrecht, 2003
  • Ruisende Rokken : 200 jaar kostuums uit de collectie van het Centraal Museum Utrecht, Centraal Museum, Utrecht, 1995
  • Reformkleding in Nederland, Centraal Museum, Utrecht, 1984

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.D8D54B11-7B08-4B94-AD4B-CE2071D969CA

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!

  • facebook
  • twitter
  • email
  • Whatsapp

Nieuwsbrief ontvangen?

Privacy statement

Aanmelden op nieuwsbrief mislukt.

Bedankt voor je aanmelding. Je ontvangt een e-mail die je inschrijving bevestigt.

logo-footer.svg

Contact

  • Agnietenstraat 1
  • 3512 XA Utrecht
  • info@centraalmuseum.nl

Openingstijden

  • Dinsdag t/m zondag 11.00 - 17.00 uur
  • Plan je bezoek




  • Kunst, design, mode en geschiedenis in het Centraal Museum. Adembenemende tentoonstellingen. Het mooiste museum van Utrecht, met zonnig café en tuin.
  • Kunst, design, mode en geschiedenis in het Centraal Museum. Adembenemende tentoonstellingen. Het mooiste museum van Utrecht, met zonnig café en tuin.
Menu
Geavanceerd zoeken...
  • Plan je bezoek
    • Zien en doen
    • Praktische informatie
    • Onderwijs, groepen & families
    • Zaalverhuur
  • Ontdek het museum
    • Verhalen
    • Bekijk de collectie online
    • Tentoonstellingsarchief
    • Podcasts
    • Tentoonstellingslijnen
    • Publieksprogramma's
    • Over de collectie
  • Over het museum
    • Steun het museum
    • Organisatie
    • Vacatures
    • Nieuws & pers
    • Klantenservice & contact
    • Voorwaarden
  • ENGLISH | DEUTSCH