Dit drieluik werd in verschillende fasen gemaakt. Op het middenpaneel knielt de opdrachtgever Johannes De Visscher van der Gheer voor Maria en Jezus. Ongeveer vijftien jaar later bestelde hij de zijluiken bij Jan Deys. Erasmus wordt vergezeld door de heilige Adrianus. Zijn zus Cornelia is in gezelschap van de heilige Barbara, wier attribuut de toren is. De predella vermeldt Jan van Scorel als maker van het drieluik. Deze toeschrijving is niet nader geverifieerd.
1/4
Dit drieluik werd in verschillende fasen gemaakt. Op het middenpaneel knielt de opdrachtgever Johannes De Visscher van der Gheer voor Maria en Jezus. Ongeveer vijftien jaar later bestelde hij de zijluiken bij Jan Deys. Erasmus wordt vergezeld door de heilige Adrianus. Zijn zus Cornelia is in gezelschap van de heilige Barbara, wier attribuut de toren is. De predella vermeldt Jan van Scorel als maker van het drieluik. Deze toeschrijving is niet nader geverifieerd.
breedte (met lijst) 179.5 cm (in geopende toestand)
breedte (met lijst) 89.1 cm (in gesloten toestand)
diepte (met lijst) 7 cm
ca. diepte (met lijst) 14.5 cm (in gesloten toestand)
hoogte predella 19.5 cm
breedte predella 94.7 cm
Opschriften / merken
niet gesigneerd, niet gedateerd :
opschrift recto op lijst middenpaneel : O MATER.DEI.MEMENTO.MEI
wapens recto op lijst middenpaneel : familiewapens De Visscher, vermeerderd met het rode hartschildje en hierdoor gelijk aan het wapen van Oud Vlaanderen, bastaardtak Culenborch en Blockhoven van Jutphaes
wapens recto op buitenzijden luiken : familiewapens De Visscher, bastaardtak Culenborg en Van de Leck
opschrift recto op buitenzijden luiken (in cartouche) : FLECRTIMVR [sic] .NON.FRANGIMVR.VNDIS.
opschrift recto op predella : Hic soror et duo su[n]t soboles Visscheria fratr[e]s // quos chr[ist]o & Matri regula sacra ligat // Hos bonus expressit ta[n]ta Schoreli[us] arte // Nobilis ut credi possit Apellis opus
Afkomstig uit het Heilige Kruisgasthuuis, waar het eerst dienst deed als altaarstuk in de kapel en later als schoorsteenstuk in de regentenkamer. Zie cat. Kunstliefde 1885, cat. nr. 6. De vertaling van de tekst op de lijst van het middenpaneel luidt: `O Moeder Gods, gedenk mij', van de tekst op de predella: `Hier ziet men een zuster en twee broers, kroost van De Visscher, welke een heilige regel bindt aan Christus en zijn moeder. De voortreffelijke Scorel gaf ze met zijn kunst zo weer dat men zou geloven dat het een werk van de edele Apelles zou kunnen zijn'. Het devies op de buitenzijden van de luiken luidt: `Wij worden door de golven gekeerd maar niet gebroken'. Het drieluik is geschilderd in opdracht van Johannes de Visscher van der Gheer (ca. 1527-1591). De opdrachtgever is geportretteerd op het middenpaneel, zijn broer Erasmus de Visscher van der Gheer (ca. 1535- 1606) met de heilige Adriaan op het linkerluik en hun zuster Cornelia de Visscher van der Gheer (?-1595) met de heilige Barbara op het rechterluik. Zie Amsterdam 1986, cat. nr. 327, pp. 431-432. De zijluiken, de lijst en de predella zijn ca. 1570 toegevoegd. Een versie van het middenpaneel, afmetingen onbekend, met een ander stichtersportret is in 1915 gevonden in een kippenhok te Culemborg. Het bevond zich in 1923 in een Utrechtse particuliere collectie. De huidige verblijfplaats is onbekend. Zie Hoogewerff 1923(a), p. 87 (noot 1). Utrecht 1952, cat. nr. 264, pp. 122-123, vermeldt nog een versie in Amersfoort, Museum Flehite (nu niet meer aanwezig). Gravure door C.E. Taurel in Taurel 1881, dl. 2, t.o. p. 72.
Documentatie
Catalogue of Paintings 1363-1600 : Centraal Museum Utrecht, project dir. and final ed. Liesbeth M. Helmus ; co-ed. Molly Faries and Liesbeth M. Helmus ; authors Molly Faries, Liesbeth M. Helmus and Dorien Tamis ; with contr. by J.R.J. van Asperen de Boer, Felice Geurdes and Peter Klein, (Utrecht, 2011), pp. 270-276.
Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller, (Utrecht, 1885)
Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller, (Utrecht, 1885), cat. nr. 6
Tentoonstellingen
Scorels Roem. Hoe een Utrechtse schilder de Renaissance naar het Noorden bracht, Centraal Museum, Utrecht, 2009
Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008 - 2012
Stichting Victor III. ‘De Prediking van Johannes de Doper’ door Lambert Sustris 1530/35, Centraal Museum, Utrecht, 2005
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:
