Dit object is nu niet in het museum te zien
Titel
Drieluik van de familie De Visscher van der Gheer
Vervaardiger
werkplaats Jan van Scorel (Schoorl 1495 - 1562 Utrecht)
Jan Deys Geritsz.
Datering
1555 - 1570 (ca. 1555 (middenpaneel); ca. 1570 (zijluiken))
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
2375
Objectnaam
Verwerving
schenking 1835
Afmetingen
hoogte middenpaneel 99.2 cm
breedte middenpaneel 73.2 cm
hoogte zijluik 107 cm (beide luiken)
breedte zijluik 31 cm (beide luiken)
hoogte (met lijst) 114.5 cm
breedte (met lijst) 179.5 cm (in geopende toestand)
breedte (met lijst) 89.1 cm (in gesloten toestand)
diepte (met lijst) 7 cm
ca. diepte (met lijst) 14.5 cm (in gesloten toestand)
hoogte predella 19.5 cm
breedte predella 94.7 cm
Opschriften / merken
- niet gesigneerd, niet gedateerd
- opschrift recto op lijst middenpaneel: O MATER.DEI.MEMENTO.MEI
- wapens recto op lijst middenpaneel: familiewapens De Visscher, vermeerderd met het rode hartschildje en hierdoor gelijk aan het wapen van Oud Vlaanderen, bastaardtak Culenborch en Blockhoven van Jutphaes
- wapens recto op buitenzijden luiken: familiewapens De Visscher, bastaardtak Culenborg en Van de Leck
- opschrift recto op buitenzijden luiken (in cartouche): FLECRTIMVR [sic] .NON.FRANGIMVR.VNDIS.
- opschrift recto op predella: Hic soror et duo su[n]t soboles Visscheria fratr[e]s // quos chr[ist]o & Matri regula sacra ligat // Hos bonus expressit ta[n]ta Schoreli[us] arte // Nobilis ut credi possit Apellis opus
Geassocieerd onderwerp
Geassocieerde periode
Motief
Adrianus (heilige), Barbara (heilige), Maria met kind, stichtersportretten, Visscher van der Geer, Jacob, Visscher van der Geer, Adriaan, Visscher van der Geer, Barbara, heilige
Opmerkingen
Afkomstig uit het Heilige Kruisgasthuuis, waar het eerst dienst deed als altaarstuk in de kapel en later als schoorsteenstuk in de regentenkamer. Zie cat. Kunstliefde 1885, cat. nr. 6. De vertaling van de tekst op de lijst van het middenpaneel luidt: `O Moeder Gods, gedenk mij', van de tekst op de predella: `Hier ziet men een zuster en twee broers, kroost van De Visscher, welke een heilige regel bindt aan Christus en zijn moeder. De voortreffelijke Scorel gaf ze met zijn kunst zo weer dat men zou geloven dat het een werk van de edele Apelles zou kunnen zijn'. Het devies op de buitenzijden van de luiken luidt: `Wij worden door de golven gekeerd maar niet gebroken'. Het drieluik is geschilderd in opdracht van Johannes de Visscher van der Gheer (ca. 1527-1591). De opdrachtgever is geportretteerd op het middenpaneel, zijn broer Erasmus de Visscher van der Gheer (ca. 1535- 1606) met de heilige Adriaan op het linkerluik en hun zuster Cornelia de Visscher van der Gheer (?-1595) met de heilige Barbara op het rechterluik. Zie Amsterdam 1986, cat. nr. 327, pp. 431-432. De zijluiken, de lijst en de predella zijn ca. 1570 toegevoegd. Een versie van het middenpaneel, afmetingen onbekend, met een ander stichtersportret is in 1915 gevonden in een kippenhok te Culemborg. Het bevond zich in 1923 in een Utrechtse particuliere collectie. De huidige verblijfplaats is onbekend. Zie Hoogewerff 1923(a), p. 87 (noot 1). Utrecht 1952, cat. nr. 264, pp. 122-123, vermeldt nog een versie in Amersfoort, Museum Flehite (nu niet meer aanwezig). Gravure door C.E. Taurel in Taurel 1881, dl. 2, t.o. p. 72.
Documentatie
- Die Architektur der Renaissance in den Niederlanden, C. Horst (Den Haag, 1930), afb. 56
- Catalogue of Paintings 1363-1600 : Centraal Museum Utrecht, project dir. and final ed. Liesbeth M. Helmus ; co-ed. Molly Faries and Liesbeth M. Helmus ; authors Molly Faries, Liesbeth M. Helmus and Dorien Tamis ; with contr. by J.R.J. van Asperen de Boer, Felice Geurdes and Peter Klein (Utrecht, 2011), pp. 270-276.
- De Catalogus der schilderijen [1952] (Utrecht, 1952), cat. nr. 264
- Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller (Utrecht, 1885), cat. nr. 6
- Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller (Utrecht, 1885)
- Catalogus van het Historisch Museum der stad [1928, cat. nrs. 2891-4142], W.C. Schuylenburg (Utrecht, 1928), cat. nr. 3246
- Catalogus van schilderijen der Utrechtsche School (Utrecht, 1941), cat. nr. 178
- Centraal Museum Utrecht : catalogus der schilderijen [1933], inl. W.C. Schuylenburg. [tekst] C.H. de Jonge ([Utrecht], 1933), cat. nr. 178
- Early Netherlandish Painting XII - Jan van Scorel and Pieter Coecke van Aelst, Max J. Friedländer (Leyden, 1975), cat. nr. K 300 op p. 120; pl. 164
- Het geheim van de tafel : De Memorietafel met Elisabeth van Culemborg onderzocht en gerestaureerd, Margot Leerink (Culemborg, 2017), p. 28, met afb. in kleur
- Jan Deys en Culemborg, Liesbeth M. Helmus, (Culemborgse Voetnoten : historisch halfjaarbericht : Genootschap A.W.K. Voet van Oudheusden, 38, 2008), tussen pp. 12-13, afb. in kleur
- Jan van Scorel, [voorrede M. Elisabeth Houtzager. inl. G.J. Hoogewerf] (Utrecht, 1955), cat. nr. 51, afb. 62
- Jan van Scorel 1495-1562 : schilder voor prinsen en prelaten, J.A.L. de Meyere (Utrecht, 1981), p. 50, nr. 8, met afb.
- Jan van Scorel : zijn leven en persoonlijkheid, G.J. Hoogewerff (1915), p. 238, noot 1
- Kunst voor de beeldenstorm : Noordnederlandse kunst 1525-1580 [deel 2] : catalogus, red. J.P. Filedt Kok, W. Halsema-Kubes, W.Th. Kloek. met inl. door B. Dubbe ... [et al.] (Amsterdam, 1986), afb. 24 (detail), pp. 431-432, cat. nr. 327, afb. p. 432
- Leven na de dood : gedenken in de late Middeleeuwen, Truus van Bueren. met bijdr. van W.C.M. Wüstefeld (Utrecht, 1999), p. 107 (noot 17), p. 277 (nr. 74)
- Röntgenonderzoek van de oude schilderijen in het Centraal Museum te Utrecht, M.E. Houtzager ... [et. al.] (Utrecht, 1967), pp. 266-267
- Schilderen in opdracht : Noord-Nederlandse contracten voor altaarstukken 1485-1570, door Liesbeth Monica Helmus (Utrecht, 2010), p. 269, fig. 83
- De schilderijen van Jan van Scorel in het Museum Kunstliefde te Utrecht, beschreven en toegel. door S. Muller Fz. (Utrecht, 1880), pp. 3-8
- Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 591-902], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), pp. 1396-1399, cat. nr. 601, met afb.
- Stedelijk archief der stad Utrecht, door H.M.A.J. van Asch van Wyck, (Kronijk van het Historisch Gezelschap te Utrecht, 4, 1848), p. 178
- Stichting Victor : restauratie en natuurwetenschappelijk onderzoek in het Centraal Museum, Liesbeth M. Helmus ; met bijdr. van Eric Domela Nieuwenhuis, Thea van Fulpen-de Langen, Alice Taatgen (Utrecht, 2007), pp. 40, 43, 46, 48; p. 40, afb. in kleur (binnenzijde); p. 41, afb. in kleur (buitenzijde)
- Twee zijluiken van een altaarstuk uit de Utrechtse St. Jacobskerk, J.A.L. de Meyere, (Jaarboek Oud-Utrecht, 1988, 1988), p. 65, afb. 10 op p. 64 (middenpaneel)
- Utrechtse schilderkunst in de tweede helft van de zestiende eeuw, J.A.L. de Meyere, (Jaarboek Oud-Utrecht, 1978), pp. 123-125, afb. 3, 4
- Van aalmoes tot AOW : zes eeuwen ouderenzorg in een Nederlandse stad, Renger de Bruin, Mieke Heurneman, Frank van der Veeke (Utrecht, 1996), p. 21, met afb. in kleur
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1838] (Utrecht, 1838), afd. II, nr. 6/afd. II, nr. 6
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1846] (Utrecht, 1846 ca.), afd. II, nr. 19
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1847] (Utrecht, 1847 kort na), afd. III, nr. 19
Tentoonstellingen
- Scorels Roem. Hoe een Utrechtse schilder de Renaissance naar het Noorden bracht, Centraal Museum, Utrecht, 2009
- Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008
- Stichting Victor III. ‘De Prediking van Johannes de Doper’ door Lambert Sustris 1530/35, Centraal Museum, Utrecht, 2005
- Van Aalmoes tot AOW, zes eeuwen ouderenzorg in een Nederlandse stad, Centraal Museum, Utrecht, 1996
- tentoonstelling t.g.v. de heropening van het Bartholomeüsgasthuis, Bartholomeusgasthuis, Utrecht, 1987
- Kunst voor de Beeldenstorm, Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam, 1986
- Tentoonstelling van schilderijen der Utrechtsche School, Centraal Museum, Utrecht, 1941
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.06C8CA20-7598-4ED7-8A1D-242529D12029
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!