Centraal Museum Utrecht

  • Share
  • Download
Delen
Delen op Facebook
Delen op Twitter
Zelfportret Joachim Wtewael, 1601 https://www.centraalmuseum.nl/nl/collectie/2264-zelfportret-joachim-wtewael https://www.centraalmuseum.nl/@@site-logo/logo-left-v2.svg

Zelfportret

Joachim Wtewael, 1601
  • + Objectgegevens − Objectgegevens
  • Share
  • Download

Joachim portretteert zichzelf met zijn palet, penselen en schilderstok als schilder. Christina beeldt hij af als de godvruchtige echtgenote. Op de tafel bevinden zich een in leer gebonden boekje, mogelijk een gebedenboek of bijbel en een geldweegschaal, die verwijst naar het zuinig beheer van de huishouding en rechtschapenheid, wijsheid en eerlijkheid.


De keuze voor de schilddragers van beider familiewapens is onconventioneel in de heraldiek. Wtewaels wapen wordt geflankeerd door satyrs met hoornen van overvloed tussen de poten. Genotzuchtig als ze zijn, verwijzen deze dionysische schepsels naar de vele erotische toespelingen in zijn werk. Het wapen van zijn echtgenote wordt geflankeerd door een naakte man en vrouw. De hoornen van overvloed zijn dit keer schrijlings over hun schoot gelegd. Mogelijk duiden ze op de vrucht van hun samenzijn, de kinderen geboren uit hun huwelijk.
'Non gloria, sed memoria' ('Niet uit roemzucht, maar ter herinne­ring') is het devies dat Joachim Wtewael aan zijn zelfportret en aan dat van zijn echtgenote toevoegde. Wtewael trouwde in 1595 met Christina van Halen. Hij is op dat moment 34 jaar oud en een vooraanstaand en welvarend burger van Utrecht. De schilderkunst kwam bij hem na de vlashandel op de tweede plaats. Desondanks liet hij een groot oeuvre na en wordt hij nu beschouwd als de belangrijkste Utrechtse maniërist. De echtelieden zijn naar elkaar toegekeerd, maar kijken elkaar niet aan. Het contact tussen de twee wordt bewerkstelligd door de handen.

Toon alles + Toon minder -

 

Dit object is nu niet in het museum te zien

Titel

Zelfportret

Vervaardiger

Joachim Wtewael (Utrecht 1566 - 1638 Utrecht)

Datering

1601

Materiaal / Techniek

olieverf op paneel

Inventarisnummer

2264

Objectnaam

schilderij

Verwerving

aankoop 1918

Afmetingen

hoogte 98 cm
breedte 73.6 cm
hoogte (met lijst) 116 cm
breedte (met lijst) 92 cm

Opschriften / merken

  • opschrift en datering recto l.b.: [familiewapen Wtewael] // AETATIS SVAE 34 // ANNO 1601 // NON GLORIA SED MEMORIA (AE aaneen)

Geassocieerd onderwerp

kunstenaars (beeldende kunst) (Utrecht) (cultuur)
bestuurders (Utrecht) (bestuur)

Geassocieerde periode

Habsburgse tijd en Republiek 1528-1795

Motief

portret, zelfportret, kunstenaarsportret, Wtewael, Joachim

Opmerkingen

Joachim Wtewael (Utrecht 1566 - Utrecht 1638) was schilder, vlashandelaar en raad van de stad Utrecht (1610, 1632-1636). In 1611 was hij een van de oprichters van het Sint Lucasgilde te Utrecht. Pendant van inv.nr. 2263, het portret van Christina van Halen, met wie hij in 1595 trouwde.

Documentatie

  • "Kijk maar, er staat niet wat er staat" (Utrecht, 1976), p. 8, afb.
  • Arnoldus Bucelius "Res pictoriae", J.Q. van Regteren Altena (Den Haag, 1928), p. 76
  • Beeldenstorm : 5 : close-ups van beeldende kunst, Henk van Os. onder red. van Thijs Tromp en Ineke Mesdag (Amsterdam, 2001), pp. 123-124, met afb. 1 in kleur

Toon alles +Toon minder -

  • De Catalogus der schilderijen [1952] (Utrecht, 1952), cat. nr. 355, afb. 19
  • Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller (Utrecht, 1885), cat. nr. 86
  • Catalogus der schilderijen in het Museum Kunstliefde, A.D. de Vries en A. Bredius ; m.m.v. S. Muller (Utrecht, 1885)
  • Catalogus tentoonstelling van schilderijen en teekeningen van Nederlandsche Italianiseerende schilders uit de 16e en 17e eeuw (Amsterdam, 1934), cat. nr. 72, met afb.
  • Catalogus van het Historisch Museum der stad, supplement, cat. nr. 119 8x
  • Catalogus van schilderijen der Utrechtsche School (Utrecht, 1941), cat. nr. 236, afb. 6
  • Centraal Museum Utrecht : catalogus der schilderijen [1933], inl. W.C. Schuylenburg. [tekst] C.H. de Jonge ([Utrecht], 1933), cat. nr. 236, afb. 7
  • Dawn of the Golden Age : Northern Netherlandish Art 1580-1620, ed. Ger Luijten ... [et al.] (Amsterdam, 1993), cat. nr. 255.1, met afb.
  • Feest bij de goden ...... en het Centraal Museum, Liesbeth M. Helmus, (Bulletin van de Vereniging Rembrandt, 29, 1, voorjaar 2019), p. 22, met afb. in kleur
  • Framing in the Golden Age : picture and frame in 17th-Century Holland, Pieter J.J. van Thiel and C.J. de Bruyn Kops. transl. [from the Dutch] by Andrew P. McCormick. Pieter J.J. van Thiel, C.J. de Bruyn Kops (Zwolle, 1995), p. 78, fig G 1; p. 182, p. 185
  • Gewogen of bedrogen : het wegen van geld in de Nederlanden, Marloes Huiskamp, Cor de Graaf (Leiden, 1994), p. 30-31
  • De Gouden eeuw der grote steden, [essay H. Van Werveke] ([Gent, 1958), afdeling Utrecht nr. 20
  • De Hollandsche Schilderkunst in de Zeventiende Eeuw, deel 1, Frans Hals en zijn tijd, W. Martin (Amsterdam, 1935), p. 127
  • Hollandse zelfportretten uit de Gouden eeuw, Arianne van Suchtelen (Zwolle, 2015), p. 26, met afb. in kleur
  • Iconographia Batava, deel 2, E.W. Moes (1905), nr. 9282, met afb.
  • Joachim Anthonisz Wtewael, door C.M.A.A. Lindeman. met een voorw. van W. Vogelsang (Utrecht, 1929), p. 44, 248, nr. III, afb. pl. II, sch. 3
  • Joachim Wtewael : Mars and Venus surprised by Vulcan, Anne W. Lowenthal (Malibu, California, 1995), p. 26; afb. in kleur t.o. titelblad
  • Joachim Wtewael : Persée et Andromède, Patrick Le Chanu (Parijs, 1999), p. 42-44, afb. 32 (kleur), 34 (kleur, detail)
  • Joachim Wtewael and Dutch Mannerism, Anne W. Lowenthal (Doornspijk, 1986), cat. nr. A-15, pl. 24; afb. detail in kleur op omslag; afb. in kleur t.o. titelpagina; pp. 11, 27, 51-52, 62
  • Joachim Wtewael: de lotgevallen van Venus en Mars, Marion Cornélie van Oudheusden, (Oud-Utrecht : tijdschrift voor geschiedenis van stad en provincie Utrecht, 92, 3, juni 2019), p. 65, met afb. in kleur (detail)
  • Joachim Wttewael (1566-1638). Joseph en zijn Broeders, C.H. de Jonge, (Verslag van Vereniging Rembrandt, 1939-1940), p. 25
  • Liefde & Lust : De kunst van Joachim Wterwael, red. + tekst James Clifton, Liesbeth Helmus, Arthur K. Wheelock, Jr. met bijdr. van Stijn Alsteen, Anne W. Lowenthal (Washingon, 2015), p. XXI afb. detail in kleur, p. 64 afb. in kleur
  • The Musées de Hollande, J. Foucart (Parijs, 1965), afb. onder sectie 9
  • Nederlandsche Schilderkunst in Beeld, J. Engelman (z.j.), afb. op p. 126
  • The Netherlandish Painters of the Seventeenth Century : volume three : Roman-Zyl, index, Walther Bernt (London, 1970), nr. 1436
  • Die niederländischen Maler des 17. Jahrhunderts : Dritter band : Willem Romeyn bis Gerard Pietersz van Zyl, Walther Bernt ; Einl. von Hans Sauermann (München, [1948]), nr. 1028, met afb.
  • Niederländisches Künstler-Lexikon : zweiter Band : L-Z [1910], auf Grund archivalischer Forschungen bearb. von Alfred von Wurzbach (Wien und Leipzig, 1910)
  • Niederländisches Künstler-Lexikon : zweiter Band : L-Z [1974], auf Grund archivalischer Forschungen bearb. von Alfred von Wurzbach (Amsterdam, 1974)
  • Het Noord-Nederlandsch Portret in de tweede helft van de 16e eeuw, door Ary Bob de Vries (Amsterdam, 1934), p. 94, 95, afb. 53
  • Painting in the Dutch Golden Age : a profile of the seventeenth century : a resource for teachers, [writers Carla Brenner, Jennifer Riddell, and Barbara Moore] (Washington, 2007), p. 103, met afb. in kleur; p. 153, met afb. in kleur
  • Pleasure and Piety : The Art of Joachim Wtewael, ed. and text by James Clifton, Liesbeth Helmus, Arthur K. Wheelock, Jr. with contributions by Stijn Alsteen, Anne W. Lowenthal (Washingon, 2015), p. XXI afb. detail in kleur, p. 64 afb. in kleur
  • Portret in portret in de Nederlandse kunst 1550-2012, red. Sabine Craft-Giepmans & Annette de Vries (Bussum, 2012), p. 23 met afb. in kleur.
  • Portretten van echt en trouw : huwelijk en gezin in de Nederlandse kunst van de zeventiende eeuw, door E. de Jongh. E. de Jongh (Haarlem, 1986), cat. nr. 65, met afb.
  • De portrettenverzameling Martens van Sevenhoven, een beeldkroniek van een Utrechtse familie, F.G.L.O. van Kretschmar, (Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie, 1978), p. 181, nr. 64, afb. 62
  • Prijst de lijst : de Hollandse schilderijlijst in de zeventiende eeuw, P.J.J. van Thiel, C.J. de Bruyn Kops (Amsterdam, 1984), fig. G 1, p. 57
  • De Rembrandt connectie : en de nazaten van Matheus Doomer en Anna Luce, Walter Keijlard (Zaandam, 2006), p. 11, met afb.
  • Rembrandt's eyes, Simon Schrama (New York, 1999), pp. 369-371, met afb.
  • Repertorium voor de Geschiedenis der Nederlandsche schilder- en graveerkunst sedert het begin der 12de eeuw, door H. van Hall ('s-Gravenhage, 1936 - 1949), 2429.1
  • Röntgenonderzoek van de oude schilderijen in het Centraal Museum te Utrecht, M.E. Houtzager ... [et. al.] (Utrecht, 1967), p. 78, 274-275
  • De schilder in zijn wereld : van Jan van Eyck tot Van Gogh en Ensor, [cat. samengest. door A.A. Moerman, en O. ter Kuile; bijgestaan door J.A. Emmens] (Delft, 1964), cat. nr. 120, met detailafb. op de omslag
  • Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 591-902], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), p. 1551-1553, cat. nr. 723, met afb.; p. 20, 23, 119-122, afb. in kleur op p. 120
  • Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 591-902], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), pp. 1551-1553, cat. nr. 723, met afb.
  • Schilderkunstige bonbons, Erik Spaans, (Museumtijdschrift [Vitrine], 2, maart 2015), p. 16, met afb. in kleur
  • Schilders in Utrecht 1600-1700, Paul Huys Janssen (Utrecht, 1990), p. 9, afb. 2
  • Utrecht's kunst in opkomst en bloei 650-1650, [voorw. C.H. de Jonge, D.P.R.A. Bouvy] (Utrecht, 1948), cat. nr. 76
  • Utrechtse meesters : de collectie oude kunst, Dorien Tamis, (Museumtijdschrift [Vitrine], 12, 7, november 1999), p. 47, met afb. in kleur
  • De Utrechtse Parade 1495-1995 : van Van Scorel tot Rietveld en Koch, red. Renger de Bruin, Jos de Meyere, Suzanne de Sitter. teksten Hanneke Adriaans, Marja Bosma, Renger de Bruin, Roman Koot, Jos de Meyere, Ida van Zijl (Utrecht, 1994), p. 113, afb. in kleur p. 112
  • Werk, bid & bewonder : Een nieuwe kijk op kunst en calvinisme, Marianne Eekhout (Dordrecht, 2018), p. 73, met afb. in kleur
  • Het Zelfportret in de Nederlandsche en Vlaamsche Schilderkunst, K.G. Boon (s.d.), p. 31, afb. 14 op p. 30

Tentoonstellingen

  • Collectieopstelling 2023 - zaal 04A, Centraal Museum, Utrecht, 2023
  • De gezonde stad , Centraal Museum, Utrecht, 2022
  • De wereld van Utrecht. Topstukken uit vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2016

Toon alles +Toon minder -

  • Pleasure & Piety: The Art of Joachim Wtewael (1566-1638), National Gallery of Art, Washington, Washington, 2015
  • Liefde & Lust, Centraal Museum, Utrecht, 2015
  • Dit is het Centraal Museum! Topstukken uit de vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2012
  • Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008
  • De keuze van Simon Levie : oude meesters uit de collectie van het Centraal Museum Utrecht, Centraal Museum, Utrecht, 1995
  • De Utrechtse Parade 1495-1995, van Van Scorel tot Rietveld en Koch, Centraal Museum, Utrecht, 1994
  • Dageraad der Gouden Eeuw, Noordnederlandse kunst 1580-1620, Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam, 1993
  • Portretten van echt en trouw, Frans Halsmuseum, Haarlem, 1986
  • De schilder in zijn wereld. Van Jan van Eyck tot Van Gogh en Ensor, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen, Antwerpen, 1965
  • De schilder in zijn wereld. Van Jan van Eyck tot Van Gogh en Ensor, Stedelijk Museum Het Prinsenhof, Delft, 1964
  • De Gouden Eeuw der grote steden, St. Pietersabdij, Gent, Gent, 1958
  • Utrecht's Kunst in Opkomst en Bloei 650-1650, Centraal Museum, Utrecht, 1948
  • Tentoonstelling van schilderijen der Utrechtsche School, Centraal Museum, Utrecht, 1941
  • Nederlandsche Italianiseerende schilders uit de 16e en 17e eeuw, Arti et Amicitiae, Amsterdam, 1934

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.21EFDE53-EFF3-485C-9EA2-A6DBA8E0FA6E

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!

Kijk verder

Portret van Peter Wtewael (1596-1660)

Portret van Peter Wtewael (1596-1660)

Joachim Wtewael, 1628

Portret van Johan Wtewael (1598-1652)

Portret van Johan Wtewael (1598-1652)

Joachim Wtewael, 1628

Portret van Eva Wtewael (1607-1635)

Portret van Eva Wtewael (1607-1635)

Joachim Wtewael, 1628

Portret van Johan Pater (1595-1642)

Portret van Johan Pater (1595-1642)

Joachim Wtewael, 1626

Portret van Antonetta Wtewael (1603-1655), echtgenote van Johan Pater

Portret van Antonetta Wtewael (1603-1655), echtgenote van Johan Pater

Joachim Wtewael, 1626

De aanbidding van de herders

De aanbidding van de herders

Joachim Wtewael, 1598

De aanbidding der herders

De aanbidding der herders

Joachim Wtewael, ca. 1600

De opwekking van Lazarus

De opwekking van Lazarus

Joachim Wtewael, ca. 1600

De groentevrouw

De groentevrouw

Joachim Wtewael, ca. 1618

Portret van Christina van Halen (1568-1629), echtgenote van Joachim Wtewael

Portret van Christina van Halen (1568-1629), echtgenote van Joachim Wtewael

Joachim Wtewael, 1601

De Nederlandse Maagd bedreigd door de katholieke kerk en het Spaanse leger

De Nederlandse Maagd bedreigd door de katholieke kerk en het Spaanse leger

Joachim Wtewael, ca. 1612

De Nederlandse Maagd vertrapt

De Nederlandse Maagd vertrapt

Joachim Wtewael, ca. 1612

De keukenmeid

De keukenmeid

Joachim Wtewael, ca. 1620 - 1625

Venus en Adonis

Venus en Adonis

Joachim Wtewael, ca. 1607 - 1610

Het godenbanket

Het godenbanket

Joachim Wtewael, 1601 - 1603

  • facebook
  • twitter
  • email
  • Whatsapp

Nieuwsbrief ontvangen?

Privacy statement

Aanmelden op nieuwsbrief mislukt.

Bedankt voor je aanmelding. Je ontvangt een e-mail die je inschrijving bevestigt.

logo-footer.svg

Contact

  • Agnietenstraat 1
  • 3512 XA Utrecht
  • info@centraalmuseum.nl

Openingstijden

  • Dinsdag t/m zondag 11.00 - 17.00 uur
  • Plan je bezoek




  • Kunst, design, mode en geschiedenis in het Centraal Museum. Adembenemende tentoonstellingen. Het mooiste museum van Utrecht, met zonnig café en tuin.
  • Kunst, design, mode en geschiedenis in het Centraal Museum. Adembenemende tentoonstellingen. Het mooiste museum van Utrecht, met zonnig café en tuin.
Menu
Geavanceerd zoeken...
  • Plan je bezoek
    • Zien en doen
    • Praktische informatie
    • Onderwijs, groepen & families
    • Zaalverhuur
  • Ontdek het museum
    • Verhalen
    • Bekijk de collectie online
    • Tentoonstellingsarchief
    • Podcasts
    • Tentoonstellingslijnen
    • Publieksprogramma's
    • Over de collectie
  • Over het museum
    • Steun het museum
    • Organisatie
    • Vacatures
    • Nieuws & pers
    • Klantenservice & contact
    • Voorwaarden
  • ENGLISH | DEUTSCH