Zelfportret

Zelfportret

Joachim portretteert zichzelf met zijn palet, penselen en schilderstok als schilder. Christina beeldt hij af als de godvruchtige echtgenote. Op de tafel bevinden zich een in leer gebonden boekje, mogelijk een gebedenboek of bijbel en een geldweegschaal, die verwijst naar het zuinig beheer van de huishouding en rechtschapenheid, wijsheid en eerlijkheid.<BR><BR> <P>De keuze voor de schilddragers van beider familiewapens is onconventioneel in de heraldiek. Wtewaels wapen wordt geflankeerd door satyrs met hoornen van overvloed tussen de poten. Genotzuchtig als ze zijn, verwijzen deze dionysische schepsels naar de vele erotische toespelingen in zijn werk. Het wapen van zijn echtgenote wordt geflankeerd door een naakte man en vrouw. De hoornen van overvloed zijn dit keer schrijlings over hun schoot gelegd. Mogelijk duiden ze op de vrucht van hun samenzijn, de kinderen geboren uit hun huwelijk. <BR>'Non gloria, sed memoria' ('Niet uit roemzucht, maar ter herinne&shy;ring') is het devies dat Joachim Wtewael aan zijn zelfportret en aan dat van zijn echtgenote toevoegde. Wtewael trouwde in 1595 met Christina van Halen. Hij is op dat moment 34 jaar oud en een vooraanstaand en welvarend burger van Utrecht. De schilderkunst kwam bij hem na de vlashandel op de tweede plaats. Desondanks liet hij een groot oeuvre na en wordt hij nu beschouwd als de belangrijkste Utrechtse maniërist. De echtelieden zijn naar elkaar toegekeerd, maar kijken elkaar niet aan. Het contact tussen de twee wordt bewerkstelligd door de handen.</P>

1/4

Joachim portretteert zichzelf met zijn palet, penselen en schilderstok als schilder. Christina beeldt hij af als de godvruchtige echtgenote. Op de tafel bevinden zich een in leer gebonden boekje, mogelijk een gebedenboek of bijbel en een geldweegschaal, die verwijst naar het zuinig beheer van de huishouding en rechtschapenheid, wijsheid en eerlijkheid.

De keuze voor de schilddragers van beider familiewapens is onconventioneel in de heraldiek. Wtewaels wapen wordt geflankeerd door satyrs met hoornen van overvloed tussen de poten. Genotzuchtig als ze zijn, verwijzen deze dionysische schepsels naar de vele erotische toespelingen in zijn werk. Het wapen van zijn echtgenote wordt geflankeerd door een naakte man en vrouw. De hoornen van overvloed zijn dit keer schrijlings over hun schoot gelegd. Mogelijk duiden ze op de vrucht van hun samenzijn, de kinderen geboren uit hun huwelijk.
'Non gloria, sed memoria' ('Niet uit roemzucht, maar ter herinne­ring') is het devies dat Joachim Wtewael aan zijn zelfportret en aan dat van zijn echtgenote toevoegde. Wtewael trouwde in 1595 met Christina van Halen. Hij is op dat moment 34 jaar oud en een vooraanstaand en welvarend burger van Utrecht. De schilderkunst kwam bij hem na de vlashandel op de tweede plaats. Desondanks liet hij een groot oeuvre na en wordt hij nu beschouwd als de belangrijkste Utrechtse maniërist. De echtelieden zijn naar elkaar toegekeerd, maar kijken elkaar niet aan. Het contact tussen de twee wordt bewerkstelligd door de handen.

Nu in het museum in Collectie Centraal II

Titel

Zelfportret

Vervaardiger

Joachim Wtewael (Utrecht 1566 - 1638 Utrecht)

Datering

1601

Materiaal / Techniek

olieverf op paneel

Inventarisnummer

2264

Objectnaam

schilderij

Verwerving

aankoop 1918

Afmetingen

hoogte 98 cm

breedte 73.6 cm

hoogte (met lijst) 116 cm

breedte (met lijst) 92 cm

Opschriften / merken

  • opschrift en datering recto l.b. : [familiewapen Wtewael] // AETATIS SVAE 34 // ANNO 1601 // NON GLORIA SED MEMORIA (AE aaneen)

Geassocieerd onderwerp

kunstenaars (beeldende kunst) (Utrecht) (cultuur)

bestuurders (Utrecht) (bestuur)

Geassocieerde periode

Habsburgse tijd en Republiek 1528-1795

Motief

portret, zelfportret, kunstenaarsportret, Wtewael, Joachim

Opmerkingen

Joachim Wtewael (Utrecht 1566 - Utrecht 1638) was schilder, vlashandelaar en raad van de stad Utrecht (1610, 1632-1636). In 1611 was hij een van de oprichters van het Sint Lucasgilde te Utrecht. Pendant van inv.nr. 2263, het portret van Christina van Halen, met wie hij in 1595 trouwde.

Documentatie

  • "Kijk maar, er staat niet wat er staat", (Utrecht, 1976), p. 8, afb.

  • Arnoldus Bucelius "Res pictoriae", J.Q. van Regteren Altena, (Den Haag, 1928), p. 76

  • Beeldenstorm : 5 : close-ups van beeldende kunst, Henk van Os. onder red. van Thijs Tromp en Ineke Mesdag, (Amsterdam, 2001), pp. 123-124, met afb. 1 in kleur

Tentoonstellingen

  • Collectie Centraal II, 2024

  • Collectie Centraal, Centraal Museum, Utrecht, 2023

  • De gezonde stad , Centraal Museum, Utrecht, 2022

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL:

https://hdl.handle.net/21.12130/collect.21EFDE53-EFF3-485C-9EA2-A6DBA8E0FA6E

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!