Mechtelt van Lichtenbergh toe Boecop is één van de zeer weinige vrouwelijke schilders uit de zestiende eeuw. Het schilderij dateert uit de periode dat zij in Utrecht woonde, waar Jan van Scorel op dat moment de meest invloedrijke schilder was. Mogelijk is zij bij hem in de leer geweest. De pietà-groep, die precies zo voorkomt op een anoniem Zuid-Nederlands schilderij uit 1556, is gekopieerd naar een onbekend origineel. Maria Magdalena is door een andere schilder aan de groep toegevoegd. Het is waarschijnlijk een portret, misschien wel van de schilderes zelf.
Dit object is nu niet in het museum te zien
Titel
Piëta met Maria Magdalena
Vervaardiger
Mechtelt van Lichtenberg toe Boecop (Utrecht (?) ca. 1520 - 1598 Kampen)
Datering
1546
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
18073
Objectnaam
Verwerving
aankoop 1973
Afmetingen
hoogte 94.4 cm
breedte 116.5 cm
hoogte (met lijst) 131.2 cm
breedte (met lijst) 152 cm
Opschriften / merken
- signatuur en datering l.o. (met verf): mechtelt va[n] lichte[n]berch // me fecit 1546 (boven de eerste e van lichteberch een liggend streepje)
- opschrift op de originele lijst: IN GREMIO MATRIS CHRISTI VENERABILE CORPVS // DEPOSITV[M], MADIDIS O HOMO CERNE GENIS // NA[M]TVA CERTA SALVS A CHR[IST]O PRINCIPE PENDET, // QVI PRO TE SUBIIT PROBRA, FLAGELLA, NECE[M]
- stempel achterzijde rechts van het midden: S
Motief
Opmerkingen
Originele lijst. De vertaling van het opschrift op de lijst luidt `Aanschouw, o mens, met wangen nat van tranen het eerbiedwaardige lichaam van Christus, neergelegd in de schoot van zijn moeder. Uw zekergestelde heil hangt immers af van Christus, de koning, die voor u beschimping, geseling en kruisdood onderging.' Als auteur zou de rector van de Hieronymusschool in Utrecht, Georgius Macropedius (1487-1558) in aanmerking kunnen komen. Vertaling tekst en suggestie auteur A.M.M. Dekker. De piëta-groep is gekopieerd naar een anoniem zestiende-eeuws paneel (afmetingen en verblijfplaats onbekend), waarop aan weerszijden van de piëta-groep stichters zijn afgebeeld. Zie Helmus 1989, afb. 9.
Documentatie
- 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, samengest. door Els Kloek (Nijmegen, 2013), pp. 148-149, nr. 111 met afb.
- Catalogue of Paintings 1363-1600 : Centraal Museum Utrecht, project dir. and final ed. Liesbeth M. Helmus ; co-ed. Molly Faries and Liesbeth M. Helmus ; authors Molly Faries, Liesbeth M. Helmus and Dorien Tamis ; with contr. by J.R.J. van Asperen de Boer, Felice Geurdes and Peter Klein (Utrecht, 2011), cat.no. 4, pp. 84-90
- Centraal Museum Utrecht : overzicht 1972-1981, Afdeling Educatie en Voorlichting (Utrecht, 1983), afb. p. 20
- Centraal Museum Utrecht Mededelingen nr. 3, (Centraal Museum Utrecht Mededelingen, 3, 1973-07)
- Elck zijn waerom : vrouwelijke kunstenaars in België en Nederland 1500-1950, Katlijne van der Stichelen en Mirjam Westen. met bijdragen van Maaike Meyer ... [et al.] ([S.l.], 1999), cat. nr. 5, pp. 131-132, met afb. in kleur
- Goud- en zilversmeden in Kampen van de veertiende eeuw tot heden, Errol van de Werdt met bijdragen van Kees Schilder en Janjaap Luijt (Kampen, 1999), p. 45-46, afb. 16; p. 63, afb. 44.
- Kleding op Utrechtse portretten, Hanneke Adriaans, (Beeldaspecten : maandblad van de Vereniging Leraren beeldende Vakken, 7, 6, juni 1995), p. 5, met afb. (detail)
- Mannen door vrouwen : vijf eeuwen kunst, met artikelen van: Els Kloek, Linda Barendse, Bodei Toussaint. Met een column van: Fleur van Groningen (Zwolle, 2014)
- Maria Magdalena in Utrecht : van de middeleeuwen tot nu, Lieke Wijnia en Annabel Dijkema, (Jaarboek Oud-Utrecht, 2020), p. 235, afb. in kleur
- Mechteld toe Boecop en de Kamper Laatste Avondmalen : een iconografische studie, Jan Laurens Siesling (Zwolle, [1980]), p. 15, 17, 26 (afb.)
- Mechtelt van Lichtenberg toe Boecop (ca. 1520-1598) : een onderzoek naar haar "Piëta", Liesbeth Helmus (Utrecht, 1989), pp. 11-25
- Een onbekend schilderij van Mechteld van Lichtenbergh, J. de Coo, (Gazet van Antwerpen, 1949-03-22), (in doc. map.)
- Het portret van Olga Borski-Sillem. Poseerde zij met haar huwelijksgeschenken?, Hanneke Adriaans, (Kostuum : jaaruitgave van de Nederlandse Vereniging voor Kostuum, Kant, Mode en Streekdracht, 1996, 1996), p. 42 (noot 77)
- Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 1-290], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), pp. 699-700, cat. nr. 85, met afb.
- Vrouwen en kunst in de Republiek : een overzicht, red. Els Kloek, Catherine Peters Senghers, Esther Tobé (Hilversum, 1998), p. 132, afb. 4 in kleur p. 68
Tentoonstellingen
- Collectieopstelling 2023 - zaal 02, Centraal Museum, Utrecht, 2023
- De gezonde stad , Centraal Museum, Utrecht, 2022
- Mannen door Vrouwen, 5 eeuwen kunst, Stedelijk Museum, Zwolle, Zwolle, 2014
- Scorels Roem. Hoe een Utrechtse schilder de Renaissance naar het Noorden bracht, Centraal Museum, Utrecht, 2009
- Utrechters dromen van Rome, Centraal Museum, Utrecht, 2008
- Schilderij Centraal "Pieta" van Mechtelt van Lichtenberg toe Boecop, Centraal Museum, Utrecht, 1989
- Kerkelijke Kunst, Stedelijke Feestzaal Meir, Antwerpen, 1948
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.98AB8042-7A1F-4257-962A-9994652C058E
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!