Aletta Pater werd geportretteerd een jaar voor haar huwelijk met Jacob Martens. Zij was een dochter van de schepen Johan Pater en een kleindochter van schilder, koopman en raadslid Joachim Wttewael. Het huwelijk bracht de advocaat Martens, die uit een Antwerpse koopliedenfamilie stamde, in contact met het Utrechtse patriciaat. Dat vereenvoudigde zijn entree in het Utrechtse stadsbestuur, waarin hij in 1670 zitting nam. Het nageslacht van Jacob en Aletta heeft tot het eind van de 19de eeuw deel uitgemaakt van de Utrechtse stedelijke en provinciale besturen. De familie Martens woonde in het huis aan het Janskerkhof, dat Aletta bij het huwelijk inbracht.
Dit object is nu niet in het museum te zien
Titel
Portret van Aletta Pater (1641-1725)
Vervaardiger
Cornelis Jonson van Ceulen II (schilder) (Londen (?) ca. 1634 - 1715 Utrecht)
Ambrosius van Swol (beeldhouwer)
Datering
1662
Materiaal / Techniek
Inventarisnummer
18045 a-b
Objectnaam
Verwerving
legaat 1972
Afmetingen
hoogte 113.6 cm
breedte 90.3 cm
hoogte 145.2 cm (inclusief lijst)
breedte 122 cm (inclusief lijst)
diepte 9.5 cm (inclusief lijst)
Opschriften / merken
- signatuur en datering l.o. (met verf): Cornelius Janson // van Ceulen.fecit. // 1662
Fysieke beschrijving
Lijst: de zijden van de lijst zijn plaatselijk opgedikt om het hoge snijwerk mogelijk te maken. De zijden zijn in verstek met elkaar verbonden. Deze verbinding is aan de achterzijde versterkt met brede zwaluwstaartschuifspieën. Het smeedijzeren ophangoog loopt uit in een driehoekige bevestigingsplaat en is met twaalf nagels in de bovenregel geslagen (één nagel ontbreekt thans).
Geassocieerd onderwerp
Geassocieerde periode
Motief
Opmerkingen
Aletta Pater (1641-1725) trouwde in 1663 met Jacob Martens (1636-1693) door Cornelis Janson van Ceulen II (ca. 1634-1715), gedateerd 1662. Zie inv.nr. 18045 a. Aletta Pater (1641-1725) trouwde in 1663 met Jacob Martens (1636-1693). Zij was de kleindochter van Joachim Wtewael. Via haar kwamen de portretten die Wtewael van zichzelf en zijn gezinsleden had geschilderd (cat. nrs. 723, 724 en 727-731) in de portrettenverzameling van de familie Martens. Verso onleesbaar etiket. Originele bespanning op origineel spieraam. Originele lijst met m.b. het gekroonde familiewapen van de hand van Ambrosius van Swol (werkzaam in Utrecht tussen 1643 - ca. 1662). Zie Bok 1991(b) en Utrecht 1997(c), cat. nr. 355, p. 583.
Het portret komt voor op een door Jacob Martens opgestelde inventaris van kostbaarheden uit 1669, nr. 17: `Mijn vrouw door Janson geschildert met een vergulde gehouwene leyst van een vermaert beelthouwer Ambrosius [de Utrechtse beeldhouwer Ambrosius van Swol] genaemt, kost 175-0-0'. Het bevindt zich `beneden in de voorkamer' in het pand Janskerkhof 16. Het Utrechts Archief, Archief Familie Martens, inv. nr. 95, 01-01-1669. Zie Bok 1991(b), , p.7. Bok identificeerde de vermaarde beeldhouwer Ambrosius met Ambrosius van Swol, die zich in 1643 als meester in het Utrechtse beeldhouwersgilde inschreef.
Tot 2023 had de lijst van het schilderij een apart nummer en record in de collectieregistratie (18045 b).
Documentatie
- Ambrosius van Swol, vermaard beeldhouwer, Marten Jan Bok, (Kunstschrift, 35, 3, mei/juni 1991), p. 7-8, met afb.
- Art and allegiance in the Dutch Golden Age : the ambitions of a wealthy widow in a painted chamber by Ferdinand Bol, Margriet van Eikema Hommes (Amsterdam, 2012)
- Art and allegiance in the Dutch Golden Age : the ambitions of a wealthy widow in a painted chamber by Ferdinand Bol, Margriet van Eikema Hommes (Amsterdam, 2012), p. 144 afb. in kleur, p. 145.
- Beeldhouwkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 244-478], Jan Klinckaert (Utrecht, 1997), p. 583, cat. nr. 355, met afb.
- Framing in the Golden Age : picture and frame in 17th-Century Holland, Pieter J.J. van Thiel and C.J. de Bruyn Kops. transl. [from the Dutch] by Andrew P. McCormick. Pieter J.J. van Thiel, C.J. de Bruyn Kops (Zwolle, 1995), p. 249-250, cat. nr. 48, met afb.; p. 156, p. 279, p. 280, p. 311, p. 363
- KWAB : Ornament als kunst in de eeuw van Rembrandt, Reinier Baarsen, met een bijdrage van Ine Castelijns van Beek (Amsterdam, 2018), p. 168, met afb. in kleur
- Meubelen tot 1900 : De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht, Reinier Baarsen, Dirk Jan Biemond, Paul van Duin, Anne-Sophie van Leeuwen; red. Willemijn Fock en Ida van Zijl (Utrecht, 2005), pp. 162-165, met afb. in kleur
- De portrettenverzameling Martens van Sevenhoven, een beeldkroniek van een Utrechtse familie, F.G.L.O. van Kretschmar, (Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie, 1978), p. 182-183, nr. 71, afb. 13
- Prijst de lijst : de Hollandse schilderijlijst in de zeventiende eeuw, P.J.J. van Thiel, C.J. de Bruyn Kops (Amsterdam, 1984), p. 203-204, cat. nr. 48
- Schilderkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 291-590], Liesbeth M. Helmus (Utrecht, 1999), pp. 1025-1026, cat. nr. 326, met afb.
Tentoonstellingen
- Collectieopstelling 2023 - zaal 03, Centraal Museum, Utrecht, 2023
- Dit is het Centraal Museum! Topstukken uit de vijf collecties, Centraal Museum, Utrecht, 2012
- Het Utrechtse huis. Een selectie uit de collectie meubelen tot 1900, Centraal Museum, Utrecht, 2006
Duurzame url
Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/collect.26443900-3333-4B97-94ED-326F2D30CE9F
Vragen?
Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!