In 1949 was het zestig jaar geleden dat de kunstenaar Jan Mankes (1889-1920) werd geboren. Op een herdenkingstentoonstelling in het Centraal Museum werden schilderijen, etsen en litho's van hem getoond.

Naar aanleiding van deze tentoonstelling citeert de kunstcriticus van het Utrechts Nieuwsblad, ene E.B., diens grote collega Just Havelaar (1880-1930): "Mankes zou nooit een kunstenaar van zo uitstralende liefde zijn geworden, indien hij een egocentrische dromer ware geweest. Mankes is de mens der klare gedachten en der eenvoudige gevoelens."

E.B. schrijft verder: "Wel droomde Mankes, hij zag de realiteit en droomde haar tevens door haar naar eigen innerlijke waarneming uit te beelden, maar inderdaad zegt Havelaar het zeer juist: iemand die zo’n koesterende liefde voor al het eenvoudige, voor de dingen die hij ziet en die hij mooi vindt, bezit, is in zijn droom niet egocentrisch. Mankes geeft al dit moois aan ons door, hij zou het in zijn schilderijen willen weggeven en zijn stem is krachtig genoeg om het ons te doen aannemen: dit alles, deze natuur, die vogels, dit huis en dit landschap, zij zijn onze liefde meer dan waard, want zij zijn een kleine waarheid van een grotere waarheid.

(…) Wanneer een enkel schilderijtje terecht zou komen tussen oude kunst, zou menige niet ingewijde of ongeoefende op dit gebied, deze verdwaling misschien nauwelijks opmerken. Veel lijkt als in een droomtoestand, als door ’n andere atmosfeer heen, te zijn geschilderd. Het sprookje zou in hem als picturaal verbeelder een meeslepend verteller in kleur hebben kunnen vinden." (Utrechts Nieuwsblad, 10 december 1949)

De tentoonstelling werd geopend door de burgemeester van Utrecht, C.J.A. de Ranitz. Een uitgebreide toelichting op het werk van Mankes werd gegeven door dr. A. Mankes-Zernike, de weduwe van Jan Mankes.