Schoorsteenfries met Sint Johannes de Doper, Sint Catharina van Alexandrië en cartouches met wapenschilden

Schoorsteenfries met Sint Johannes de Doper, Sint Catharina van Alexandrië en cartouches met wapenschilden

This object is now not on display in the museum

Title

Schoorsteenfries met Sint Johannes de Doper, Sint Catharina van Alexandrië en cartouches met wapenschilden

Artist

Dating

ca. 1550 - ca. 1560

Material and technique

Baumberger kalksteen, sporen van vergulding

Object number

1823

Object type

schoorsteenfries

Acquisition

schenking 1892

Dimensions

hoogte 38.5 cm

breedte 208 cm

diepte 13 cm

Inscriptions and markings

  • geen :

What

Utrecht, Hamburgerstraat 21 (herkomst)

Utrecht, St. Catharijneklooster (herkomst)

kloosters (Utrecht) (religie)

When

Bisschoppelijk Utrecht 695-1528

More of the same motif

Johannes de Doper, Catharina van Alexandrië (heilige)

Remarks

De combinatie van de heiligen Johannes de Doper en Catharina houdt verband met de herkomst van het schoorsteenfries. Het is afkomstig uit het huis van Wolter van Byler (1504-1560), commandeur van het Catharijneconvent en balijer van de johannieters in Utrecht. Zijn huis stond aan de Nieuwegracht 67-69, vlakbij het nieuwe Catharijneconvent van de johannieters. De heiligen Johannes de Doper en Catharina prijken op het schoorsteenfries als patroonheiligen van de Utrechtse johannieters. In het middelste wapenschild bevond zich wellicht het wapen van de orde, een wit kruis op een rood veld. De beide andere wapenschilden droegen vermoedelijk de wapens van de vader en de moeder van Wolter van Byler. De ridderlijke kloosterorde van de johannieters was sinds de eerste helft van de 13de eeuw in Utrecht gevestigd. Het oude convent was gewijd aan St. Catharina van Alexandrië. In 1529 dienden de johannieters hun klooster te ontruimen voor de bouw van de dwangburcht Vredenburg. Zij namen hun intrek in het onafgewerkte klooster van de karmelieten in de binnenstad. Het schoorsteenfries werd er vermoedelijk aangebracht bij de verbouwing tot balijerswoning, kort na de officiële aanstelling van Van Byler tot balijer in 1551. Wolter van Byler overleed in 1560. Zijn woning werd een jaar later door de johannieters verkocht. Mogelijk werd hte schoorsteenfries buiten de verkoop gehouden en tijdig uit het huis verwijderd. Het werd in 1892 teruggevonden in de kelder van het huis Hamburgerstraat 21 (Klinckaert 1997, p. 150).

Documentation

  • Beelden in de late Middeleeuwen en Renaissance : Late Gothic and Renaissance sculpture in The Netherlands, red. = ed. Reindert Falkenburg ... [et al.], (Zwolle, 1994), pp. 308-309

  • Beeldhouwkunst tot 1850. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [cat. nrs. 244-478], Jan Klinckaert, (Utrecht, 1997), p. 503, cat. nr. 282, met afb.; pp. 148-150, cat. nr. 282, met afb. in kleur

  • Catalogus van het Historisch Museum der stad [1928, cat. nrs. 1403-2891], W.C. Schuylenburg, (Utrecht, 1928), cat. nr. 1535, afb. 18

Exhibitions

  • In beeld. Het beeld en zijn opdrachtgever, Centraal Museum, Utrecht, 1997

Persistent url

To refer to this object please use the following persistent URL:

https://hdl.handle.net/21.12130/collect.9ACB950C-DDD8-4759-BD83-27179EE49D5E

Questions?

Do you have a remark or extra information on this object? Please let us know!