"Ze fluisteren en dempen hun voetstappen, de bezoekers van Armando, vier reeksen uit de Berlijnse jaren (1979-1989) in het Centraal Museum in Utrecht. Armando’s zestigste verjaardag vormde de aanleiding voor de tentoonstelling. De kunstenaar was ook betrokken bij de inrichting. En die is werkelijk heel bijzonder.

In de doorgaans lichtvoetige ruimten van de voormalige artilleriestallen overvalt je nu een loodzware geladenheid. De tentoonstellingsvertrekken zijn helemaal leeg. Geen vitrines, geen bankjes, niets. Aan de koele, muisgrijze wanden hangen alleen de dreigende doeken van Armando, met beladen titels als Melancholie, Gefechtsfeld en Schuldige Landschaft. Al jaren woont Armando in Berlijn, de stad van de daders en de slachtoffers. (...)

De ruwheid van Armando's doeken contrasteert prachtig met Mart van Schijndels cleane verbouwing van de vroegere artilleriestallen. In elk van de aaneengeschakelde expositieruimten komt telkens één thema aan de orde. Kleine ruimten tussen de zalen bieden plaats aan drie van Armando's beelden. Het licht is er sterker dan in de zalen en lijkt bovendien in intensiteit toe te nemen. Het laatste beeld, Die schwarze Schalg uit 1989, baadt in het licht. Het contrast tussen de gigantische, grof gevormde kom en de strengel geometrie van het interieur leidt hier helemaal tot een indrukwekkende spanning, waaraan je je niet kunt onttrekken."

Herma Hekkema in Nieuwsblad van het Noorden, 8 december 1989

Wim Houtman schrijft in het Nederlands dagblad: gereformeerd gezinsblad van 12 december 1989: "Het is een prachtige, aangrijpende tentoonstelling. Waar je aan het eind wel grote behoefte aan hebt, is een uitweg: naast schuld ook vergeving, naast zinloze vernieling ook toekomst. Armando's getuigenis van het verleden is een omzien in haat. Inderdaad mogen we het verleden niet vergeten, maar er is ook nog iets om naar uit te zien. De aarde wacht op het moment dat zij het op haar vergoten bloed aan het licht kan brengen en haar verslagenen niet langer zal bedekken (Jesaja 26,21)."

Naar aanleiding van de tentoonstelling vertelde Armando in Het Vrije Volk van 11 november 1989 over het Centraal Museum: "Ze zijn altijd erg aardig voor me geweest. Met name dr. Brozek [Libuse Brozek, conservator Moderne kunst]. Het is het eerste museum, dat regelmatig van me kocht. Nu hebben alle musea natuurlijk werk van me, maar in het begin zag alleen Utrecht mij zitten."

De tentoonstelling zou na Utrecht nog naar Nürnberg en Boedapest gaan.

Documentatie

  • Armando : die Berliner Jahre, mit einem Essay von Günther Gercken, SDU (Den Haag, 1989), 148 p.
  • Armando : the Berlin years, with an essay by Günther Gercken, SDU (The Hague, 1989), 148 p.

Collectie in deze tentoonstelling

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/exhibit.9D839AEF-651A-43F3-80E8-2930412D2273

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over deze tentoonstelling? Laat het ons weten!