Gerard van Honthorst (1590-1656) is bekend als schilder van de Oranjes, als portrettist en als een van de belangrijkste Nederlandse navolgers van Caravaggio. Aanvankelijk maakt hij naam door zijn realistische clair-obscur-schilderijen met de belichting door een verdekt opgestelde lichtbron. Op den duur krijgen zijn schilderijen een meer monumentaal en decoratief karakter, mede als gevolg van de opdrachten voor muurschilderingen in stadhouderspaleizen. Ten slotte wordt hij een society-portretschilder die cliënten vleit door sprekend gelijkende, zij het licht geflatteerde beeltenissen van voortreffelijke stofuitdrukking en smaakvolle kleur.
Zijn collega Samuel van Hoogstraten die ook kunsttheoretische beschouwingen schreef, noteerde dan ook in 1678: “Honthorst (…) had in zijn bloeijende tijdt een wakker pinseel gevoert, maar, ’t zij om de juffers te behagen, of dat hem de winst in slaep wiegde, hy verviel tot een stijve gladdicheyt”.

'De koppelaarster', een werk uit 1625, werd in 1951 door het Centraal Museum aangekocht met medewerking van de Vereniging Rembrandt. Sindsdien is het schilderij in talloze boeken in binnen- en buitenland afgebeeld. Het is een meesterwerk uit Honthorsts caravaggistische tijd. Ogenschijnlijk probeert een aantrekkelijke luitspeelster een jonkman te bekoren, terwijl een bejaarde vrouw, de koppelaarster, glimlachend toeziet. Van de verliefde jongeling zien we een silhouet, in tegenstelling tot het meisje dat fel beschenen wordt door het kaarslicht. Links staat de koppelaarster als een donkere schim in heimelijke spanning voorover gebogen.

Spring op de fiets en ga het schilderij zien. Dat deden ook vele Utrechters in mei 1966, toen het doek in het kader van de reeks Kunstwerk van de maand werd tentoongesteld. Van augustus 1963 tot en met december 1972 werd elke maand speciale aandacht geschonken aan een of meerdere objecten uit de collectie van het Centraal Museum.