Het Centraal Museum schonk en schenkt regelmatig bijzondere aandacht aan het werk van kunstenaars die op de een of andere manier met de stad Utrecht verbonden zijn. Roelant Savery (1576-1639) is zo'n kunstenaar. Hij is geboren in Kortrijk, vertrok met zijn familie na de val van Antwerpen in 1585 naar de Noordelijke Nederlanden, vestigde zich in Haarlem en Amsterdam, werkte in Praag en Wenen voor Rudolf II, keizer van het Heilige Roomse Rijk, en diens opvolger, woonde vervolgens weer in Haarlem en Amsterdam, kocht in 1612 een huis aan de Boterstraat (tussen Mariaplaats en Lijnmarkt) in Utrecht, dat hij in 1619 betrok, en overleed daar in 1639. Savery heeft in Utrecht het belangrijkste deel van zijn oeuvre tot stand gebracht.

Savery werd in eerste instantie gewaardeerd als landschapsschilder. Voor het grootste gedeelte bestaat zijn oeuvre inderdaad uit landschappen, hoewel hij in dit genre geen echte vernieuwer was. Sinds zijn verblijf in Praag toonde hij een uitgesproken interesse voor dieren, en uit recent onderzoek is komen vast te staan dat Savery als eerste in de Nederlandse kunstgeschiedenis bloemstillevens heeft geschilderd. Het betreft twee vrijwel identieke kleine bloemstillevens, geschilderd in 1603. Eén van de beide exemplaren is door het Centraal Museum met steun van de Vereniging Rembrandt aangekocht. Opmerkelijk is dat Savery's boeketten bestaan uit bloemen die in verschillende jaargetijden bloeien.
Verder heeft Savery nog enkele genretaferelen, voorstellingen uit het dagelijks leven, geschilderd. Deze doeken behoren niet tot de beste die Savery maakte. Zij nog gemeld dat hij ook tekeningen en prenten heeft nagelaten.

Roelant Savery stond als kunstenaar bij zijn tijdgenoten hoog aangeschreven. Die waardering blijkt onder meer uit de bedragen die voor zijn schilderijen werden betaald. Zo hadden Gedeputeerde Staten van Utrecht 700 gulden (te vergelijken met 8.600 euro van nu) over voor een doek dat als geschenk aan Amalia van Solms werd aangeboden. Desondanks eindigde het leven van Savery in mineur. Hij had kort voor zijn dood zijn huis aan de Boterstraat moeten verkopen, en liet een "desolate boedel" na. Bovendien was hij krankzinnig geworden: "natuur (...) benam hem 't leven door verstrooinge der sinnen." En de enige Saverystraat ligt in Kortrijk, zijn geboorteplaats.

Een grote overzichtstentoonstelling met Savery's werk was van september tot en met november 1985 te zien in het Wallraf-Richartz-Museum in Keulen, daarna van 21 december 1985 tot en met 16 februari 1986 in het Centraal Museum.

Documentatie

  • Roelant Savery (1576-1639), tekst Jos de Meyere, Centraal Museum (Utrecht, 1985), 24 p.
  • Roelant Savery in seiner Zeit (1576-1639), [Katalogred.: Herbert Gerten, Ekkehard Mai, Martina Schlagenhauter], Wallraf-Richartz-Museum (Keulen, 1985), 238 p.

Collectie in deze tentoonstelling

Duurzame url

Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: https://hdl.handle.net/21.12130/exhibit.4B44683E-8BE5-40BD-AE24-B8FBC9584F02

Vragen?

Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over deze tentoonstelling? Laat het ons weten!