De opstelling toonde het enthousiasme en de experimenteerlust van een groep kunstenaars in het eerste kwart van de 20ste eeuw. De Rietveld-collectie was de kern van deze presentatie, waarnaast ook werk van Theo van Doesburg, Bart van der Leck, J.J.P. Oud, Berlage, Erich Wichman was opgenomen en dat van vele andere vrienden, collega’s en leermeesters.

Tijd voor iets nieuws
Als reactie op de burgerlijke maatschappij aan het einde van de 19de eeuw ontstaat een verlangen naar een samenleving gebaseerd op collectieve idealen.Vol vuur en overgave streven beeldend kunstenaars, architecten en vormgevers naar een nieuwe mens, een nieuwe maatschappij en een universele beeldtaal. Na talloze experimenten mondt dat proces uit in de geometrische abstractie van De Stijl.

Van figuratie naar abstractie
In 'Rietvelds Ranke Ruimtedieren en andere creaturen van de avant-garde' was te zien hoe de geometrisch-abstracte beeldtaal zich ontwikkelt uit de figuratiekunst. De vroegste schilderijen en objecten zijn geïnspireerd op kunst en vormgeving uit een geïdealiseerd verleden: het Oude Egypte of de vroege Middeleeuwen.
Te zien waren voorbeelden het kubisme en het expressionisme in Nederland. Beide stijlen wilden een ‘hogere’ werkelijkheid weergeven door vormen extreem te vertekenen. Kunstenaars breken figuren op in vlakken en lijnen waardoor een puur abstracte beeldtaal ontstaat.
Als exponent van De Stijl schildert Rietveld zijn aanvankelijk bruin houten meubels rood, geel, blauw, zwart, wit en grijs en geeft sommige stoelen en tafels een asymmetrische vorm. Vele kunstenaars en architecten nemen dit over.
Op de tentoonstelling waren maquettes, bouwtekeningen, filmpjes en artikelen te zien, die Rietvelds ideeën over ruimtebeleving en de enorme indruk die het door hem ontworpen Schröder-huis nationaal en internationaal in de jaren 20 van de vorige eeuw maakte.

Profielen Centraal Museum
De tentoonstelling 'Rietvelds Ranke Ruimtedieren en andere creaturen van de avant-garde' was een eerste aanzet in de uitwerking van het nieuwe Museum- en Bedrijfsplan. In dit plan waarmee het college van B en W in april 2008 heeft ingestemd, zijn verschillende profielen uitgewerkt die het publiek een duidelijke focus bieden. Deze Rietveld-tentoonstelling past in het profiel Centraal Museum Rietveld.

De inrichting van de tentoonstelling was vormgegeven door devrijervandongen.