Wine was known to flow freely during meals, receptions and meetings of the town council. They had their own pitchers, usually made of tin. Utrecht was no exception. These 5.6 litre pitchers were made for the council by an Utrecht tin worker half way through the 16th century, in the same period that the new town hall was built. The pitchers were used during formal events until 1838. When the museum was founded in that year, they were added to the collection.
Title
Stadskan
Artist
Dating
ca. 1550
Material and technique
Object number
3075
Object type
Acquisition
onbekend voor 1846
Dimensions
hoogte 67.5 cm
diameter (voet) 23 cm
diameter (mond) 14 cm
Inscriptions and markings
- wapen op handvat: wapenschildje
What
When
Remarks
Tijdens maaltijden en bijeenkomsten van het stadsbestuur dienden stadskannen voor het uitschenken van de wijn in kleinere kannen, die aan tafel werden gebruikt om bekers en glazen te vullen. Het 'schenken van de stadskannen' was een representatieve verplichting van de magistraat. Dat betekende niet dat men de kannen zelf weggaf, maar de inhoud. Verdienstelijke personen, afgezanten van andere steden of groepen van personen werden op deze wijze geëerd. De Utrechtse kannen zijn afkomstig uit de zogenoemde 'stadshuiskelder'. Ze werden onder andere gebruikt bij diners van de Aalmoezenierskamer. Op 4-12-1758 bevonden de stadskannen zich met het overige tinnen gerei nog steeds in de stadhuiskelder. De vroedschap besloot toen het tin te verkopen 'uytgezondert de groote kannen'. Tot 1836 hebben ze nog gediend voor het schenken van de erewijn bij publieke universitaire promoties 'met de kap' (Dubbe 1997, p.554-555). Deze kan en inv.nr. 3076 ''zijn de eenige overblijfselen van het oude, in 1758 verkochte stadstin, dat in den stadskelder op het Oudkerkhof bewaard werd'' (Gids door het Stedelijk Museum, 1892)
Documentation
- Borden en kannen, S. Muller Fz., p. 239
- Catalogus van de tentoonstelling "Burger in Utrecht", 16 mei-30 juni 1972 (Utrecht, 1972), cat. nr. 34, p. 12
- Catalogus van het Historisch Museum der stad [cat. nrs. 1403-2891], W.C. Schuylenburg (Utrecht, 1928), cat. nr. 1627
- Catalogus van het Museum van Oudheden [1878], door S. Muller Fz.. S. Muller Fz. (Utrecht, 1878), cat. nr. 382
- Catalogus van het Museum van Oudheden [1904], door S. Muller Fz.. S. Muller Fz. (Utrecht, 1904), cat. nr. 743
- Edele en onedele metalen. De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht [onedele metalen cat. nr. 1-250], L.E. van den Bergh-Hoogterp en B. Dubbe (Utrecht, 1997), pp. 554-555, met afb. in kleur; p. 862, cat. nr. 233, met afb.
- Gids door het Stedelijk Museum van Oudheden te Utrecht [1892], door S. Muller Fz. (Utrecht, 1892), p. 29
- Gids door het Stedelijk Museum van Oudheden te Utrecht [1906], door S. Muller Fz. (Utrecht, 1906), p. 35
- Gids door het Stedelijk Museum van Oudheden te Utrecht [1913], door S. Muller Fz. (Utrecht, 1913), p. 35
- Met hand en hart : zeven eeuwen smedengilde en St. Eloyengasthuis in Utrecht 1304-2004, Ronald Rommes & Joost van der Spek (Utrecht, 2004), p. 39, afb. in kleur
- De stadskelder, mr. J.W.C. van Campen, p. 167, met afb. 5
- Stedenspiegel : tentoonstelling ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de N.V. Bank voor Nederlandsche Gemeenten, [teksten A.N. Zadoks-Josephus Jitta ... et al.] (Den Haag, 1964), cat. nr. 219
- Stukken uit de krant : verhalen over 2000 jaar Utrecht, samenst. en tekst Renger de Bruin en Maarten Brinkman ([Utrecht, 2009]), nr. 19.
- Tinnen stadskannen in de Lage Landen : Hoe wijn gepresenteerd werd, J.F.H.H. Beekhuizen, Ph. Probst, H.B- van Wijk ([Piershil], 2016), pp. 90/93, met afb. in kleur
- De tinnen stadskannen in Nederland, dooeD.F. Lunsingh Scheurleer, p. 15, afb. nr. 6
- Verzameling van oud beeldwerk en andere oudheden, schilderijen en tekeningen, meestal tot de stad Utrecht betrekking hebbende, behoorende tot het Archief derzelve stad [1846] (Utrecht, 1846 ca.), afd. I, nr. 40
Exhibitions
- Frieden für Europa. 300 Jahre Rastatter Frieden 1714-2014, Wehrgeschichtliches Museum Rastatt, Rastatt, 2014
- In Vredesnaam, Centraal Museum, Utrecht, 2013
- Karel V en Utrecht, Centraal Museum, Utrecht, 2000
- De Gouden Eeuw der grote steden, St. Pietersabdij, Gent, Gent, 1958
Questions?
Do you have a remark or extra information on this object? Please let us know!